İstanbul
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Türk Parlamenterler Birliği çeşidinden Filizli Köşk'te planlı "Anayasalar ve Siyaset" mevzulu konferansın istifham karşılık bölümünde istifham üstüne "tek adam" tartışmalarına değindi.
Dünyadaki dört başı mamur sistemlerde de ortak biricik eş bulunduğunu tamlayan Şentop, "Siyasi partilerde şu anda biricik eş dediğimiz şeyden kastettiğimiz, akıbet sonucu biricik ferdin vermesi meselesidir. Parlamenter sistemde aşırı eş mı var? 'Tek adam' diyerek itiraz edenlere soruyorum size layıkıyla birçok olması lazım? Yani 2, 3, 5, 10... Nedir? Parlamenter sistemde aşırı eş mı var? Hayır. Parlamenter sistemde şayet alışılmış milletvekili sistemse başvekil var, cumhur reisi simgesel yetkilere sahip. Kabine var, Bakanlar Kurulu mevcut evet. Ama maslahat filhakika irade-i külliye cüziye çatışmasında ortaya çıkar. Çatışma olmadan orada ortak analiz yapabilmek, kanma ortaya koyabilmek belkili değil." diyerek konuştu.
Çatışma olduğunda ortak ahenk namına sistemde daim başbakanın dediğinin bulunduğunu dile getiren Şentop, "Cumhurbaşkanının yetkileri alışılagelen namına simgesel milletvekili sistemde. İki parça olunca filhakika arbede oluyor. Bunları Türkiye henüz eski zamanlarda de yaşadı." ifadelerini kullandı.
"Soru önergelerinin cevaplanma payı arttı"
"Bugün parlamentonun yetkilerinin kilo verdiği iddialarını akıllıca bulmuyorum." diyen Şentop, bunun göz boncuğu konkre gerekçeye dayanmadığını vurguladı. Muhalefet partilerinin devir hin istifham önergelerinin cevaplanma oranına müteveccih soruları bulunduğunu özetleyen Şentop, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Dünyanın değme durumunda böyledir, yüzdelik 100 cevaplama dünyanın göz boncuğu durumunda yok. Ben başka ülkede de izleme ediyorum. Bir bölümü cevaplanmış, herhalde yüzdelik 65'in üstünde şu anda cevaplanmış, ardı cevaplanmamış, bitmeme fail süreçler de var. Bunu soruyorlar, sonraları bunun yanıtını verirsem bu oranları, 'Bak sorular cevaplanmıyor.' diyorlar. Ben de hoppadak bu devri vermiyorum. 26. Dönemi, bundan ortak ilk milletvekili sistemin bulunduğu zamanın oranlarını, sayılarını veriyorum, 24. Dönem'in rakamlarını ve sayılarını da veriyorum. Mukayese ettiğimizde bu çevrim henüz ortak tomar miktarda cevaplanmış sorular. 'Başkanlık sistemine geldik soruların cevaplanma payı düştü.' diyemez kimse. Yalandır derse. İstatistik benim elimde var. Bunları dört başı mamur istifham önergelerine veriyorum. Tam tersine reislik sistemine geçtikten sonraları soruların yanıtlandırma payı da artmış, sayısı da artmış, sayım bilimi böyle."
Soru önergelerine sunulan yanıtların içeriğine bağlı de eleştiriler geldiğine yer veren Şentop, "Sen istediğin az daha istifham sorabilirsin, karşılık verici de istediği az daha karşılık verebilir. Vermezse ne yapacağız? Sen istediğin suali sorabiliyorsan, karşılık verici de istediği az daha karşılık verebiliyor. Bununla ilgilendiren zorba ortak düzenek yok." dedi.
İki düzen arasındaki biricik farkın gensorunun verilememesi bulunduğunu özetleyen Şentop, "Gensorunun olmamasının nedeni de sistemin mantığı gereği. Gensoru nerede var? Güvenoyu bulunan ortak sistemde istizah olabilir." ifadelerini kullandı.
"1 Numaralı Kanun'un Yassıada Mahkemesi kuran hükmünü yürürlükten kaldırdık"
"Darbeyi bu denli alkışlayan, Yassıada'yı onaylayan ortak öğretim üyesi grubu dünyada ergin mudur?" sorusu üstüne de Şentop, akademisyenler grubunun da camianın öteki kesimlerinden değişik ortak ekip bulunduğunu düşünmediğini dile getirdi.
Darbeyi değme manzume grubundan destekleyenler olduğuna yer veren Şentop, şöyleki bitmeme etti:
"Biz Yassıada'da 'mahkeme', güya mahkemeyi kaldırdık. Bir organizasyon yaptık, yasa düzenlemesi. Bir kanunla kuruldu. 1 Numaralı Kanun, 1960 darbesinden sonraları çıkartılan. Bu yasa içinde Yassıada'da ortak murafaa kurulmasıyla ilgilendiren hükümranlık de vardı. Biz 1 Numaralı Kanun'un Yassıada Mahkemesi kuran hükmünü yürürlükten kaldırdık. Onun meriyet tarihini de bu kanunun yürürlüğe girmiş bulunduğu tarih, 1960 yılı tarihini verdik. O tarihten meri peyda etmek üzere. Dolayısıyla Yassıada'daki murafaa ahbaplık aleminde bulunmayan biçimine gelmiştir ve onun vermiş bulunduğu dört başı mamur kararlar, icra ettiği dört başı mamur işlemler de böylecene hukuken asılsız bir duruma gelmiştir."
15 Temmuz'da benzeri ortak fenomen yaşanmadığını, halkın darbeye hakkında direndiğini hatırlatan Şentop, o günlerde darbeye hakkında olanların sayısı az olsa da seslerinin aşırı çıktığını, Menderes'e dayanaklık etmek verenlerin ise rakamları ortak tomar olsa da seslerinin az çıktığını anlattı.
Şentop, "Millet iradesine eş çıkanların cesaretinin henüz ortak tomar olması lazım. Meşruiyeti savunanlar değme devir henüz ortak tomar kabadayı olmalıdır. Bu az buçuk da sosyal psikolojiyle ilgilendiren ortak şey. Zamana gerekseme mevcut düşünmek ki. Ama 15 Temmuz'da milletimiz, dört başı mamur sosyal kesimlerle beraber, akademisyenler de karışma peyda etmek az daha çokluk bakımından bunu başarabildiler. Ben en şişman teminatın da bu bulunduğunu düşünüyorum." ifadelerini kullandı.
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, "Yeni anayasayla beraber, hükümet sistemiyle bu arada açılan dünkü yapıyı yasa içindeki öteki bölümlerle bütünleştirmek, dünkü yasa tartışmasının önümüzdeki gündemi, Türkiye'nin ortak iki sene bu olacaktır." dedi.
