Ankara
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Mustafa Şentop, Ankara'daki ortak otelde Kültür ve Turizm Bakanlığının katkılarıyla Muhafazakar Düşünce Dergisi kabilinden planlı "Şehadetinin 100. Yılında Said Halim Paşa Sempozyumu'nda" icra ettiği konuşmada, 100 sene evvela yaşanmış vakalarla ait ehemmiyetli etkinliklerin düzenlendiğini ve düzenleneceğini dile getirdi. Bu günleri anmayı, değerlendirmeyi ehemmiyetli kılanın, yüzüncü sene kabil büyülü ortak sene dönümüne ulaşılması değil güzeşte beniz yılda o olayların tesirinin yaşanmasının bulunduğunu tamlayan Şentop, şu şekilde bitmeme etti:
"Yaşadığımız hadiseler çerçevesinde de dikkate aldığımızda, esasta beniz sene evvela yaşananların ve tükenmez mücadelelerin, kapanmayan hesapların baştan önümüzde bulunduğunu görüyoruz. İki evren savaşı, beniz sene öncesinin meselelerine temelli ortak hal getiremedi. Savaş sonrası kurulan dek de bunu sağlayamadı. Şimdi evren 21'inci asrın evvel çeyreğinde, dünkü ortak dek arayışıyla gönül rahatlığı karşıya. Bu elden arsıulusal politikada, arsıulusal ilişkilerde değil, arsıulusal ahbaplık özellikle peyda etmek az daha umumi adına ahbaplık alanında, el erki alanında, tutum dalında dünyanın baştan aşırı güzel ve sistemik vasıtalar içinde bulunduğunu rüyet ediyoruz. Dolayısıyla yüzüncü seneler vesilesiyle tığ elden bazı anmalar yapmıyoruz, ortak beniz senenin muhasebesini yapıyoruz ve o beniz sene esasta bu günü, bu günden sonrasını etkileyecek."
Said Halim Paşa'nın şehadetinin yüzüncü yılı vesilesiyle bu sempozyumun düzenlendiğini anımsatan Şentop, Said Halim Paşa'nın, yaşamış bulunduğu devirde nevi şahsına sınırlanmış bir tanesi bulunduğunu söyledi.
Genç yaşlarda Şura-yı Devlet üyesi bulunan Said Halim Paşa'nın, İttihat ve Terakki hükümetlerinde Katibi Umumilik, Hariciye Nazırlığı, Birinci Dünya Savaşı'nda ise Sadrazam adına fariza yaptığını özetleyen Şentop, şunları kaydetti:
"Sadrazamlığı dönemi, güç ortak dönemdi. Kendisinin, Birinci Dünya Savaşı'na girişle ait icra ettiği değerlendirmelere başından katılıyorum. Sultan Abdulhamid ile ait dediği lafı iletmek isterim: 'Bir idare, bekâr ortak insanın yahut ortak partinin değil, etraflı ortak neslin eseridir. Sultan Hamid, öz adıyla yad edilen idare-i hamidiyenin yegâne amili ve kurucusu değildir. Belki bu idarenin ciddi amirlerindendi. Fakat Sultan Hamid dünyaya gelmemiş olsaydı çağdaşları bambaşka ortak Sultan Hamid'in meydana gelmesine faktör olacaktı.' Sadece yegâne ortak boyutla bakmıyor meseleye, son bakımından politik vakalara da ortak yahut beş altı amille açıklama etmeye lehtar değil."
Said Halim Paşa'nın hem ortak açık oturum bununla beraber mevki adamı adına kalburüstü bulunduğunu kail Şentop, "Said Halim Paşa, fikirleri bakımından şimdi çoğalma mühim bir şeydir zira kendisinin, lüzum Osmanlı Devletiyle ait lüzum umumi adına hars ve uygarlık üzerinde yapmış bulunduğu analizleri, öz çağdaşlarından ince farklı." diyerek konuştu.
Said Halim Paşa düşüncesince şimdi evvela de toplantılar yapıldığını dile getiren Şentop, "Şehadetinin yüzüncü yılı vesilesiyle hakeza ortak sempozyumun yapılmasının başkaca kalburüstü bulunduğunu düşünüyorum. Said Halim Paşa'nın dönemine, onun fikirlerine, onun dostlarının icra ettiği icraatlara değgin sempozyumda değerlendirmeler çıkacaktır." ifadesini kullandı.
TBMM Başkanı Şentop, konuşmasının arkası sıra Muhafazakar Düşünce Dergisi yöneticileri ve akademisyenlerle anı fotoğrafı çektirdi.
