İstanbul
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Türk Parlamenterler Birliği kabilinden Filizli Köşk'te planlı "Anayasalar ve Siyaset" mevzulu konferansta meydana getirdiği konuşmada, Türkiye'de kanun tartışmalarının tarihinin baş döndürücü eskiye dayandığını söyledi. İlk kanun tartışmalarının bulunduğu 1875'ten bugüne yaşananlara örnekler verici Şentop, bugün de tartışmaların sürdüğünü tabir etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın dünkü ortak kanun yapılması teklifinin arkası sıra MHP ve AK Parti'nin hazırladıkları taslakların anlaşılan birleştirileceğini tamlayan Şentop, öbür partilerde de icraat bulunduğunu söyledi.
Mevcut Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne gönül rahatlığı bulunan siyasal partilerin "güçlendirilmiş" yahut "iyileştirilmiş" vekil manzume önerisinde bulunduğunu hatırlatan Mustafa Şentop, "Bu hükümet sistemi tartışması elbette ki siyasal tartışmadır lakin ortak yandan da baktığımızda kanun tartışmasıdır, ismi konulmamış ortak kanun tartışmasıdır. Çünkü ortak hükümet sistemi değişikliği muktedir olmak düşüncesince anayasayı ayırt etmek geçişsiz ve anayasanın da en ehemmiyetli yönünü ayırt etmek demektir, hükümet sistemini değiştirmek. Bunu muktedir olmak ortak kanun değişikliği yapmakla mümkündür." diyerek konuştu.
İngiltere, Almanya, Fransa, Japonya'dan kanun faaliyetlerinden örnekler verici Şentop, "2. Dünya Savaşı'nın galipleri, 2. Dünya Savaşı'nın mağluplarının anayasalarını şahsen yapmışlardır. İtalya anayasasını yaparken 2. Dünya Savaşı sonrası Amerikan nehiy kuvvetleri şahsen buna görü etmiştir ve onların denetiminde ortak kanun yapılmıştır. İtalya hala o anayasayla yönetiliyor." bilgisinin verdi.
TBMM Başkanı Şentop, 1945 sonrası evren düzeninin 2. Dünya Savaşı'nın galiplerinin kurduğu değin bulunduğunu anlatarak, konuşmasını şöyleki sürdürdü:
"Birleşmiş Milletler'deki 5 sürekli üye, savaşın galipleridir. İngiltere, Fransa, ABD, Çin ve Rusya. Cumhurbaşkanı'mızın, 'Dünya 5'ten büyüktür.' tabiri, ifadesi, mottosu ahacık o düzenin bundan sonraları değiştiğini tabir ediyor. 2. Dünya Savaşı sonrası koşullarda müesses ortak değin var. O değin gerçekte çöktü şu anda lakin namına dünkü ortak nesne kurabilecek ortak evren dengeler düzeni, çelim düzeni hâlâ çıkmadı ortaya. Ama eskisi de şu anda bitmeme ediyor. Süleyman aleyhisselamın asası gibi. Vefat etmiş bulunduğu şekilde asaya isnaden durduğu düşüncesince ayakta duruyor. Onun hayatını kaybettiğini anlamamış insanoğlu lakin aldanmaz adım adım asayı kemirdikten sonraları kırılınca asa, düşmüş, sonunda hayatını kaybettiğini anlamışlar. İşte şu andaki evren düzeni de öyle. Aslında öldü, saf çöktü lakin fiziken düştüğünü görmediğimiz düşüncesince hâlâ kılıç ona hükmetmiyoruz. Ama vakte akla yatkın da evren gidiyor."
"Tayyip Erdoğan istiyor diyerek ortak hükümet sistemi değişikliği yapılmadı"
Türkiye'nin de 1960 darbesinin arkası sıra 2. Dünya Savaşı sonrası mağluplarının statüsüne geçirildiğini vurgulayan Şentop, daima "Kim kazanırsa kazansın bizim füru yönetsin." anlayışı bulunduğunu dile getirdi.
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Türkiye'deki "Başkanlık" sistemine ortak iki gündüz içerisinde, ortak iki isim kabilinden kasten değişmeyen verilmediğinin altını çizerek, şunları kaydetti:
"Tayyip Erdoğan istiyor diyerek ortak hükümet sistemi değişikliği yapılmadı. Tayyip Erdoğan bunu il başkanıyken istemiş daha. 'Ben kazanırım.' düşüncesiyle istemiş değil o zaman. Yine 2002'de nail ve iri ortak genellikle kazanmışken de istemiş. Bu iş sistemik ortak meseledir. Sayın Cumhurbaşkanı'mızın yahut ortak iki ferdin istek ettiği, 'Bugünden itibaren dobra olur.' söylediği ortak iş değil. Türkiye'deki 1961 Anayasası'yla kurulan sistemin tasfiyesi düşüncesince muktezi ortak konu hükümet sistemi değişikliği."
"Cumhurbaşkanı'mız 2002'de iktidara geldikten sonraları bundan hoşlanmıyor"
1961 Anayasası'yla kurulan düet sistemi sürücü eğitiminde sağda aracı komuta ika mekanizmaları mevcut vasıtaya benzeten Şentop, şöyleki bitmeme etti:
"Seçim oluyor, bunu bilmiyoruz hâlâ 1961 Anayasası'nda, 1965'e akla yatkın kafalar netleşiyor. Seçim kazanıyorsun, geliyorsun, kapıyı açıyorlar, otomobile oturuyorsun. Başlıyorsun aracı kullandığını düşünüyorsun. Gaza basıyorsun otomobil gitmiyor. Ne oluyor? Yandaki frenliyor. Vitesi değiştiriyorsun, bitişik dahil ediyor. Sonra anlıyorsun ki şayet sen mahsus ortak minval üstünde gidiyorsan bitişik karışmıyor, lakin kendine mucibince minval seçmeye başladığında, sürati değiştirmeye başladığında katışıksız taraftaki dahil ediyor. Sistem bu. Bu manzume elbette değişiyor? Süreç içinde Cumhurbaşkanı'mız 2002'de iktidara geldikten sonraları bundan hoşlanmıyor. Bununla ait kip hadiseler var. Sağdaki insanla geçmiş gürültü etmeye başlıyor. Sağdaki eş az buçuk çekinmeye başlıyor. 10 kat basarken frene, 2 kat basmaya başlıyor. Ama bu yetmiyor, gürültü büyüyünce kapıyı açıp sağdaki adamı aşağılık atıyor. Fakat dava gene çözülmüyor. Niye? Çünkü katışıksız tarafta o düzenek bulunduğu sürece bazıları katışıksız tarafa çökmek istiyor. Mesela FETÖ'cüler. FETÖ'cüler tek devir sol tarafa oturup da arabayı gitmek istemediler. Onların niyeti 1960'lardan itibaren katışıksız tarafa oturmak. Çünkü esasi arama fail katışıksız tarafta. Soldaki bazı bazı iniyor, bazı bazı diğeri biniyor lakin sağda oturursan konaklamak namevcut istediğin derece oturuyorsun orada. İstediğin derece köklü müdahaleyi sağdan yapabiliyorsun. Dolayısıyla sol yan kabilinden sıkıntılı ve riskli işle uğraşacağına, katışıksız tarafta oturur işi götürürsün."
Bu sistemde seçilse güçlü ülkenin yönetilemediğini dile getiren Şentop, FETÖ'cülerin 1960'lardan itibaren buna mucibince örgütlendiğini belirterek, şunları kaydetti:
"Hani soruyorlar ya 'Poliste var, askerde var, siyasette FETÖ'cüler niçin çıkmıyor ortaya?' Siyasette de behemehâl bulunur lakin 'Siyasette var.' diyince gelişigüzel partide bulunur behemehâl lakin askerde, poliste, yargıda bulunduğu kabilinden değil bu. Niye amaçları o değil. Sol tarafa çökmek değil amaçları, bunların amaçları katışıksız tarafa oturmak. Dolayısıyla ona mucibince ortak emek vermek yürütmüşler. Bu nedenle sağdaki adamı düşürmek yetmiyor, sağdaki mekanizmayı uzaklaştırmak gerekiyor. İşte o mekanizmayı kılıç bu hükümet sistemi değişikliğiyle söktük. Bunu söktükten sonraları bundan sonraları sağa ki oturursa otursun ehemmiyetli değil. Arkaya oturan ile sağa oturan ortada tek ayırt namevcut artık. Tek ortak komuta noktayı sol, aracın."
Sembolik yetkileri bulunan parlamentonun seçtiği cumhurbaşkanından yetkileri artırılmış parlamentonun seçtiği cumhurbaşkanına, ordan da yetkileri artırılmış halkın seçtiği cumhurbaşkanına ortak intikal bulunduğunu özetleyen Şentop, bunun da siyasal açıdan cumhurbaşkanını güçlendirdiğini dile getirdi.
Vesayetle ait tartışmalara da yer veren Şentop, şu değerlendirmede bulundu:
"Bir siyasetçinin vesayetinden bahsedilebilir mi? Halk seçmiş elhak yahut ortak partinin vesayetinden lakırtı edilebilmekte mi? Ona vasi denmez. Vasi, söz gelimi şu çocuğun babasına ege denir, vasi denmez. Vasi haricen ortak nesne olur. Siyasetin dışından birinin müdahalesine kılıç vasilik diyoruz. Bir siyasetçinin, 'O dedi hakeza oldu. O dedi yaptınız.' vesaire. Siyasetçi zaten. Onun rolü bu. Halk bunun düşüncesince seçmiş onu. Müdahale etsin diyerek seçmiş. Siyaset gerçekleştirmek bu. Buna vasilik denmez. Ama bu çeşit yakıştırmalarla bazısı siyasal söylemler geliştirdiklerini zannedenler bence matrak hale düşüyorlar, ego bunları duyar duymaz gülüyorum."
