Sakarya'nın Pamukova ilçesinde şita başlangıcında yetiştirilmeye Temmuz ayında ise hasadına başlanan ve Ekim ayının sonun denli bitmeme edilen üzüm bu sene çiftçinin yüzünü güldürmedi. Pamukova ilçesinde yetişen yağız üzüm özellikle İstanbul, Ankara edinmek kıl oranı Karadeniz bölgesinin tamamı, İç Anadolu ve Ege'nin ortak bölümü edinmek kıl oranı Türkiye'nin ortak baş döndürücü iline ulaştırılıyor. 33 bin dönüm dekar arazide ekilen üzümün bu seneki toplam ürün beklentisi ise tahminî 60 bin ton.
Tarladan 2 liraya çıkan üzüm, marketlerde tahminî 10 liraya müşteri bulurken mazot, derman ve kemre kıl oranı gereçlerin fiyatlı olmasından çevre fayda elde edemeyen üreticiler yetkililerden iane istedi. Fiyatların faziletkâr olmasından çevre müşteri bulamayan üzüm, Pamukova ilçesinde bu sene evveli kat yavşak üretimi düşüncesince fabrikalara gönderilmeye başlandı.
Biz Türkiye çiftçisinin sonuç nesliyiz
Üretim düşüncesince maliyetlerin fiyatlı bulunduğunu tamlayan üzüm üreticisi Şükrü Gür, “Biz Türkiye çiftçisinin sonuç nesliyiz. Bu sistem yaşamını kaybetti artık. Geçen sene 150 lira bulunan yegâne asıl kemre bu sene 600 lira ha ve hâlâ da artacak sezona girerken bu, elbette yapacağız biz. Ben bunu 90 kuruşa vereceğim, en sonuç yurttaş bunu tahminî 10 liraya ilişki bunun aradaki hesabını kime soracağız. Biz soluk almazsak Türkiye biter. 90 kuruş ile 2 lira ortada çıkıyor tarladan pazardan, şarküteriden yurttaş 10 liraya almaktadır bunu. Arada ağırbaşlı ortak ayırt var. Kışın kavim klimalı, doğalgazlı evlerinde otururken kılıç tarlalarımıza gelmiş şekilde bunları buduyoruz. Üzümler kışın oluyor, gübrelemesi, sürümü oluyor.
Ocak-Şubat kıl oranı başlıyoruz ve bu vakitlere denli bakımı sürüyor. Geçen sene elimi sürmeden üzümü 4 liradan sattık ve dört dörtlük rahatlayacağız derken gine gidişat bu. Biz baş döndürücü ortak nesne istemiyoruz, soluk almak, az buçuk arınmak istiyoruz. Biz herhangi ortak devir devletimizin arkasındayız lakin az buçuk da bizlere soluk aldırın. Bu sene topladığım üzümler sirkelik kendisine gidiyor 90 kuruşa. Ara esna ise tüketicilere gidiyor buradan 2 liradan, ona da binde ortak müşteri emsal gelirse” dedi.
Üzüme gösterdiğimiz ilgi ve şefkati çocuklarımıza gösteremiyoruz
Ürettikleri üzümden dokunca ettiklerini tamlayan üzüm üreticisi Kemalletin Yörük, “Topladığımız üzümü gönderiyoruz hale, orada satılıyor 3 liraya. Masrafları çıktıktan sonradan bizim elimize güzeşte mal 1,80 kuruş. Bu üzümün maliyeti 2 lira, güzeşte sene tek 4 liradan aşağıya üzüm satmadık. Büyük marketlerde bakıyoruz 8 ila 10 lira ortada üzüm fiyatları. Bu üzüm 2-3 lira halde, bunun ilişkin körfez 2 lira daha, 5 lira olsun en azından arz-talep olur, emisyon çoğalır ve üzüm sahası az buçuk hâlâ düzelir. Mazota güzeşte seneden beri mevrut bindirim yüzdelik 60, gübreye mevrut devir yüzdelik 200. Normalde bu paralara toplanmaz lakin gine de insanımızın kursağından geçsin ve ulusal servettir diyerek topluyorum. Aslında bu da sirkelik ve çoğunluğu sirkeye gidiyor. Üzüme gösterdiğimiz ilgi ve şefkati çocuklarımıza gösteremiyoruz. Her gündüz buradayız” diyerek konuştu.
Fiyatlarımız güzeşte seneye uyarınca değil geçmiş senelere uyarınca de kötü
Üzüm fiyatlarının pahalılığından ve çiftçinin kıygın olduğu için bahseden Pamukova Ziraat Odası Başkanı Yaşar Ulukaya, “Üzümde toplam ürün kendisine 33 bin dönüm dekar yer üstünden bu sene beklentimiz 55-60 bin titrem civarında. Maalesef fiyatlarımız güzeşte seneye uyarınca değil geçmiş senelere uyarınca de biçimsiz ve müstahsil mağdur. İlk partide üzümün fiyatı 7 liradan başladı ve bu çabucak 4-5 liralara denli düştü. Ama maatteessüf daha sonra hâlâ da ortak tomar düştü ve ortak hâlâ da toparlanamadı, şuanda da sezonun sonuna geldik. Pamukova ilçemizde imal edilen üzümüm hasadı Temmuz ayının evveli haftasında başlıyor ve iklim şartlarına ilişkin kendisine Kasım ayının ortalarına denli bitmeme ediyor. İstanbul, Ankara, Karadeniz'in bölgesinin tamamı, İç Anadolu ve Ege'nin ortak kısmının üzüm ihtiyacını kılıç görüyoruz” halinde konuştu.
Bizden çıkışı 2 lira, mahveden bunu 8 liraya yiyor
Tarladaki ve marketteki üzüm fiyatlarından yalan fail Ulukaya, “Bundan 10 sene evvela üzüm parası ile envestisman yapabiliyorduk. Ama maatteessüf şuandaki kazandığımız parayla bunu yapamıyoruz. Şimdi bu vaziyetten müstahsil ve mahveden de şikayetçi, kılıç buna ağıt veremiyoruz. Biz de üzüm 1-2 lira, markette 10 lira. Git tüketiciye bağırıyor, ‘Benim ülkemde yetişen üzümü ego sebep bu denli pahalıya yiyorum' diye. Üreticiye gittiğiniz devir ise, o da, ‘Niye bu denli maliyetler yüksek, ego niçin mal kazanamıyorum' diye. Üzüm tarladan çıkarken 2 lira, tüccara veriyoruz kılıç bunu. Tüccar 1-2 lira fayda oranı ve harcamasını ekliyor, ha üzüm 4 lira. Tüccar almış olduğu ürünü komisyona götürüyor, komisyonda da ortak kadro giderler ekleniyor kısaca 2 lira da o ekliyor ve üzüm ha 6 lira. Buradan ise pazarcıya gidiyor üzüm, pazarcı da zat kârını eklediği devir üzüm otomatik şekilde 8 lira. Bizden çıkışı 2 lira, mahveden bunu 8 liraya yiyor. Bu değer farkının önüne geçebilmek düşüncesince pazarcı ile üreticiyi buluşturmak lazım” ifadelerini kullandı.
Burak Can Tokyürek - Orkun Kaya
