İstanbul
TGDF'den meydana getirilen açıklamaya göre, Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıklamış olduğu Dış Ticaret Verileri temel alınarak Agrimetre çeşidinden hazırlanmakta bulunan TGDF Dijital Veri Paneli verileri paylaşıldı.
Buna göre, 01 ile 24 fasılları arasındaki kâffesi GTIP kalemleri ile 29. ve 35. fasıllardan seçili mamüllerin engelleme edilmiş olduğu hesaplamalara bakıldığında, 2021’nin 10 ayında bu piyasanın aut tecim ilavesi esbak senenin ayrımsız zamanına nazaran yüzdelik 20,3 arttı.
Özet Ticaret Sistemi (ÖTS) çerçevesinde gösterilen aut tecim verilerine göre, 2021’in 10 ayında ihracat, esbak senenin ayrımsız zamanına uyarınca yüzdelik 19,6 artarak 18,1 bilyon dolara, hariç alım yüzdelik 19,4 artarak 13,5 bilyon dolara ulaştı.
Aylık bazda bakılınca Ekim 2021’de ihracat, esbak senenin ayrımsız ayına uyarınca yüzdelik 22,6 artarak 2,2 bilyon dolar, maaş hariç alım ise yüzdelik 33,1 artarak 1,3 bilyon dolar yerine gerçekleşti. Aylık hariç alım ağustos ve ilkgüz aylarına oldukça az buçuk gerilese de evveli teşrin ayında da esbak senenin ayrımsız zamanına nazaran açık müşterek artma kaydedildi.
İthalat, 2021 yılının evveli aylarında açık müşterek artma isteği sergiledi. Nisan ayında, esbak senenin ayrımsız ayına uyarınca yüzdelik 25 kalan maaş hariç satım ve hariç alım artma hızının yavaşlaması ile bu trendde değiş görüldü.
İhracat mayıs ayında da açık biçimde artarken, 2021 senesinde evveli kere mayıs ayında ithalatın esbak senenin ayrımsız ayına nazaran gerilemesi, senenin esasen bu yana bitmeme fail erdemli hariç alım trendini değiştirdi. İhracatın artması, ithalatın yavaşlaması yönündeki müspet trend, haziranda güçlenerek bitmeme etti. Temmuz, ağustos, ilkgüz ve evveli teşrin aylarında ise bu trend değişti ve ithalatta gene ehemmiyetli artışlar kaydedildi.
Dış tecim ilavesi sene sonuna çelimli girdi
2021 yılının başlarında ithalatın artma eğiliminde olmasından aksi etkilenen aut tecim dengesi, senenin evveli dört ayında esbak senenin ayrımsız periyodunun arkasında kalmıştı.
Mayıs verilerinin gelmesiyle beraberce 2021’de evveli kere aut tecim fazlası, esbak senenin ayrımsız periyodunun hesabına çıktı, 2021’in evveli 5 ayında, esbak senenin ayrımsız zamanına nazaran yüzdelik 32,1 artarak 1,63 bilyon dolar yerine gerçekleşmişti. Bu senenin 10 ayında aut tecim ilavesi esbak senenin ayrımsız zamanına uyarınca yüzdelik 20,3 artışla 4,66 bilyon dolar oldu.
Birim hariç satım kıymeti 2021’in 10 ayında, esbak senenin ayrımsız zamanına uyarınca yüzdelik 2,8 artarak 1.099 dolar/ton yerine gerçekleşti. dışalım ünite kıymeti ise esbak senenin ayrımsız zamanına uyarınca yüzdelik 31 artışla 604 dolar/tona yükseldi. Birim hariç alım değerinin 2021’in esasen buyana erdemli seviyede bitmeme etmesi aksi müşterek evolüsyon yerine değerlendirildi.
Dış ticarette en erdemli oylumlu mahsulat fındık, un ve makarna
Bu senenin 10 ayında ihracatta öne çıkan mahsulat sırası ile fındık içi (0,95 bilyon dolar), un (0,93 bilyon dolar) ve makarna (0,63 bilyon dolar) olurken bu mahsulat mecmu ihracatın tahminî yüzdelik 13,8’ini oluşturdu.
Aynı çağda en baş döndürücü ithal edilen mahsulat ise sırası ile buğday (1,7 bilyon dolar), soya fasulyesi (1,3 bilyon dolar) ve incelmemiş günebakan hasım (0,7 bilyon dolar) oldu. Bu 3 ürün, mecmu ithalatın tahminî yüzdelik 27,5’ini, kısaca 4’te 1’inden fazlasını oluşturdu.
1 yıldan müşterek tomar süredir gayrimenkul zarfında bedel artışları ile sık sık gündeme mevrut ve 760 milyon dolarlık hariç alım ile 2020’de en müşterek tomar ithal edilen 3. verim bulunan ayçiçek yağında hariç alım trendi 2021’de de bitmeme etti. Ayçiçek ve ayçiçek hasım 2021 senesinde da en baş döndürücü ithal edilen mahsulat ortada arazi aldı. Ham günebakan hasım 2021 yılının şimdi 10. ayında, 2020 yılının tamamında erişilen seviyeyi yakaladı.
Ağustos (263 milyon dolar), ilkgüz (367 milyon dolar) ve evveli teşrin (237 milyon dolar) aylarındaki erdemli buğday ithalatı sayıları dikkati çekti.
Büyük seviyede olta sahası çeşidinden beğenilen soya fasulyesinin haziran (246,9 milyon dolar), orak ayı (150,6 milyon dolar) ve ağustos (158,1 milyon dolar) aylarındaki erdemli seviyedeki ithalatı dikkati çekmişti. Bu üründe, mayıs-ağustos aylarında 800 milyon doların, sene toplamında ise 1,3 bilyon doların üstünde hariç alım yapıldı. Eylül ve evveli teşrin ayında ise esbak aylar denli erdemli hariç alım gerçekleştirilmedi.
En baş döndürücü hariç satım önleyen sektörler
2021’in 10 ayına ilgili aut tecim verileri sektörlere uyarınca incelendiğinde kaba kabuklu meyveler (1 bilyon 850 milyon dolar), şeker hastalığı hastalığı ve lezzetli mamuller (1 bilyon 816 milyon dolar), gözyaşı kâr (1 bilyon 697 milyon dolar), nebati yağ (1 bilyon 396 milyon dolar) ve balıkçılık ve su ürünleri (1 milyar33 milyon dolar) sektörleri en müşterek tomar hariç satım önleyen sektörler yerine sıralandı. Toplam ihracatın yüzdelik 43’ü bu 5 dal çeşidinden gerçekleştirildi.
Aynı çağda efsanevi yemi (3 bilyon 676 milyon dolar), nebati yağ (2 bilyon 250 milyon dolar), un (2 bilyon 18 milyon dolar), kakao-çikolata (610 milyon dolar) ile esrar ve mamulleri (422 milyon dolar) sektörleri ise en baş döndürücü hariç alım önleyen sektörler yerine sıralandı. Toplam ithalatın yüzdelik 66,6’sı, kısaca 3’te 2’si bu 5 dal çeşidinden gerçekleştirildi. Bu oranın erdemli olması, ithalatın beş altı sektörde yoğunlaştığını gösterdi.
Tek başına efsanevi yemi sektörü, 2021’in 10 ayında 3,7 bilyon dolara DOĞRU miktar ile mecmu ithalatın yüzdelik 27,3’ünü, kısaca 4’te 1’inden fazlasını oluşturdu.
Fiyat artışları ile gündemde arazi bulan nebati yağ sektörü, 2021’in 10 ayında 2 bilyon doları aşan hariç alım ile mecmu ithalatın yüzdelik 16,7’sini oluşturdu. Küresel piyasalardaki fiyatın Mart 2020 – Mart 2021 çağında 2 katından müşterek tomar artarak çoğalması ve döviz fiyatlarındaki fevk taraflı hareketlilik, ithalata ilişkin bu sektörde gayrimenkul içi fiyatların açık müşterek biçimde artarak çoğalması ile sonuçlandı.
İhracatın arttığı ve azaldığı sektörler
2021 yılının evveli 10 ayında esbak senenin ayrımsız zamanına uyarınca ihracatını bedel yerine en müşterek tomar arttıran sektörler nebati yağ sahası (470 milyon dolar artış), şeker hastalığı hastalığı ve lezzetli mamuller sahası (373 milyon dolar artış), parafin et sahası (273 milyon dolar artış), balıkçılık ve su ürünleri sahası (259 milyon dolar artış) ve gözyaşı kâr sahası (199 milyon dolar artış) oldu.
Aynı çağda ihracatın gerilediği sektörler esrar ve mamulleri sahası (93 milyon dolar düşüş) ve makarna sahası (6 milyon dolar düşüş) oldu. Kuru meyve/sebze ve un sektörleri ihracatı senenin evveli 4 ayında esbak yıla nazaran gerideydi. Bu sektörlerdeki ihracatın toparlanması dikkati çekti.
2021 yılının 10 ayında esbak senenin ayrımsız ayına uyarınca ithalatı bedel yerine en baş döndürücü kalan sektörler efsanevi yemi sahası (834 milyon dolar artış), nebati yağ sahası (510 milyon dolar artış), un sahası (283 milyon dolar artış), hint bademi ve çikolata sahası (103 milyon dolar artış) ve bakliyat sahası (47 milyon dolar artış) oldu.
İthalatın en baş döndürücü düşmüş olduğu 5 dal makarna (178 milyon dolar düşüş), şeker hastalığı hastalığı ve lezzetli mamuller (73 milyon dolar düşüş), kaba kabuklu meyveler sahası (45 milyon dolar düşüş), esrar ve esrar mamulleri (39 milyon dolar düşüş) ve çalışkan efsanevi ticareti sahası (26 milyon dolar düşüş) oldu.
Dış ticarette öne çıkan ülkeler
2021’in evveli 10 ayında aut tecim verileri devletler bazında incelendiğinde en baş döndürücü hariç satım yaptığımız 5 gayrimenkul Irak (2 bilyon 208 milyon dolar), Almanya (1 bilyon 449 milyon dolar), Rusya (1 bilyon 140 milyon dolar), Amerika (962 milyon dolar) ve İtalya (737 milyon dolar) oldu. Bu 5 ülkeye meydana getirilen ihracat, mecmu ihracatımızın yüzdelik 35,8’ini oluşturdu.
Ülkelere uyarınca en baş döndürücü ihraç ettiğimiz mahsulat Irak düşüncesince un, tavuk eti, gofret ve konserve domates, Almanya düşüncesince ambalajlanmış fındık, fındık içi ve kiraz, Rusya içinse alabalık, şeftali ve üzüm oldu.
Ülke bazında hariç alım verileri incelendiğinde, 2021 yılının evveli 10 ayında en müşterek tomar hariç alım yaptığımız devletler Rusya (2 bilyon 861 milyon dolar), Brezilya (1 bilyon 408 milyon dolar), Ukrayna (908 milyon dolar), Amerika (705 milyon dolar) ve Malezya (650 milyon dolar) oldu. Bu 5 ülkeden meydana getirilen ithalat, mecmu ithalatın yüzdelik 48,5’ini oluşturdu.
Rusya’dan meydana getirilen ithalatta öne çıkan mahsulat buğday, incelmemiş günebakan hasım ve dane mısır, Brezilya’dan meydana getirilen ithalatta soya fasulyesi, kahve, tütün, Ukrayna’dan meydana getirilen ithalatta buğday, rüşvet ve dane darı oldu.
