Taliban'ın arsıulusal mülakat trafiği

Ankara

ABD ile Taliban ortada Şubat 2020'de varılan sulh anlaşması çerçevesinde bu sene arsıulusal güçlerin Afganistan'dan arka çekilmesiyle başlamış bulunan sürecin arkası esna başşehir Kabil'i muhasır Taliban, 15 Ağustos'ta Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin ülkeyi ayrılma etmesi sonrası kenti çatışmasız biçimde kontrolüne almıştı.

ABD, 31 Ağustos'ta Afganistan'dan çekme periyodunu tamamlamıştı.

Bu süreçten evvela de sulh süreci görüşmeleri vesilesiyle nice ülkeyle temasta bulunan Taliban, dünkü devirde ülkenin dünyayla bağının devamı düşüncesince musahabe trafiğini hızlandırdı.

Birleşmiş Milletler (BM) ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yetkililerinin yanı esna ABD, Avrupa devletleri ve Afganistan'a bitişik devletler hassaten iktisap geçirmek az daha nice fevk dozaj çıkışlı Taliban yönetimiyle değinme halinde.

Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, Kabil'e 12 Eylül'de meydana getirdiği ziyarette Taliban arızi hükümetinin Başbakanı Molla Muhammed Hasan Ahund ve dünkü kabin üyeleriyle indinde araya geldi.

Yeni zamanın geçmiş günlerinde gerçekleşen görüşmede, dü diyar arasındaki ilişkiler, Afganistan'daki kâr gelişmeler ve şümullü indinde hükümetin kurulması konularının ele alındığı bildirildi.

Taliban yönetimi devraldıktan sonradan Kabil'i görüşme ederek arızi hükümetle geçmiş mülaki ülkelerden bir tanesi de Özbekistan oldu.

Özbekistan Başbakan Yardımcısı, Yatırımlar ve Dış Ticaret Bakanı Sardor Umurzakov, Taliban'ın Afganistan'da kurduğu arızi hükümetin "Başbakan Yardımcısı Vekili" Abdulselam Hanefi ile dü ülkenin sınırında mevcut Tirmiz şehrinde 16 Ekim'de indinde araya geldi.

Toplantıda dü diyar arasındaki ticari-ekonomik iş birliği, arsıulusal ağırlık taşımacılığı ve transit mevzuları ile münteha güvenliği meselelerinin ele alındığı, enfrastrüktür projelerinin yaşama geçirilmesi, hassaten Surhan-Puli Humri erke aktarım hattı ile Termez-Mezar-i Şerif-Kabul-Peşaver güçlü yolu inşaatı konularının etraflıca namına masaya yatırılmış olduğu bildirildi.

Yeni devirde Pakistan'dan Afganistan'a meydana getirilen ehemmiyetli indinde görüşme de Pakistan Servisler Arası İstihbarat (ISI) Başkanı Korgeneral Faiz Hamid'in ilkgüz başlangıcında Kabil'e gidişi oldu.

Taliban'ın Kabil'de indinde dümen yapısı tekvin çabaları sürerken meydana getirilen ziyarette, Hamid'in Taliban liderleriyle kâr gelişimleri ele almış olduğu ve dü diyar arasındaki ilişkilerin geleceğini görüştüğü bildirildi.

Ayrıca, Kabil'deki ecnebi devletlerin diplomatik temsilcileri de Taliban'la görüşmelerini sürdürüyor. Afganistan'da Taliban arızi hükümetinin "Dışişleri Bakan Vekili" Emirhan Muttaki, başşehir Kabil'deki ecnebi devletlerin diplomatik temsilcileriyle ilkgüz ayının böylece planlı resepsiyonda indinde araya geldi.

Taliban temsilcileri ABD'li yetkililerle Katar'da beniz yüze görüştü

Afganistan'da kurulan arızi Taliban hükümetinde "Birinci Başbakan Yardımcılığı" vazifesini üstüne piyasa Abdulgani Birader, eski devirde Amerika ile Taliban ortada Şubat 2020'de varılan sulh anlaşması çerçevesinde o çevrim Amerika Dışişleri Bakanı bulunan Mike Pompeo'yla indinde araya gelmişti. Öte yandan, Birader'in eski Amerika Başkanı Donald Trump'la meydana getirdiği derinlemesine telefon görüşmesi de o çevrim basına yansımıştı.

ABD heyeti, ülkenin Afganistan'dan ağız ağıza çekilmesinden sonradan ise Taliban ile geçmiş defa beniz yüze 9-10 Ekim'de Katar'da görüştü.

Taliban ve Amerika heyetleri ortada Doha'da meydana getirilen görüşmeye bağlı izah karşılayıcı Amerika Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, Amerika heyetinin Katar'ın başkenti Doha'daki Taliban temsilcileriyle meydana getirdiği görüşmelerinin samimi, hevesli ve müspet geçtiğini söyledi.

Taliban hükümeti, görüşmelerde ABD'ye iktisadi ve diplomatik münasebat ortamında iktisap geçirmek istediklerini ilettiklerini ve Washington yönetiminin Afganistan'ın kalkınmasında çalışan gösteriş oynamasını istediklerini de dile getiriyor.

Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid de Twitter'dan paylaşmış olduğu mesajda, görüşmelerin içten indinde ortamda geçtiğini, problemlerin çözümüne müteveccih dobra indinde vesile bulunduğunu ve gerekseme duyulması biçiminde sürdürülmesi dair tarafların uygun kaldığını belirtti.

Görüşmeye bağlı paylaşılan "Taliban hükümetinin Dışişleri Bakanlığının açıklamasında", Amerika temsilcilerinin, Washington yönetiminin Afgan halkına insancasına iane ulaştıracağını ve öteki insancasına iane kurumlarının işlerini kolaylaştıracağını dediği bildirildi.

Taliban başkaca Doha'da İngiltere, Fransa, İtalya, Norveç, Almanya, Hindistan, BM, AB, NATO Temsilcileri ve Amerika Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktör Yardımcısı David Cohen'le de temaslarda bulundu.

Rusya, Çin ve Pakistan'ın Afganistan hususi temsilcileri Taliban yönetimiyle görüştü

Rusya Dışişleri Bakanlığının 22 Eylül'de meydana getirdiği açıklamada, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Afganistan hususi Temsilcisi Zamir Kabulov, Pakistan'ın Afganistan hususi Temsilcisi Muhammed Sadık ve Çin'in Afganistan hususi Temsilcisi Yue Şiaoyong'un başşehir Kabil'de dü günce resmi temaslarda bulunmuş olduğu belirtildi.

Özel temsilciler, Afganistan'da arızi Taliban hükümetinin "Başbakan Vekili" Molla Muhammed Hasan, "Dışişleri Bakan Vekili" Muttaki ve "Maliye Bakan Vekili" Molla Hidayetullah Bedri ile Afganistan'daki kâr vaziyeti masaya yatırdı.

Öte taraftan Rusya, 20 Ekim'de Afganistan meselesiyle ait Moskova Formatı'nda yapılacak 3. toplantıya hazırlanıyor.

Rusya Dışişleri Bakanlığı yetkilileri Taliban yönetimiyle ayrışık temaslarda bulunurken, Rusya düzenlenecek toplantıya Taliban'dan kurul gelmesini beklediklerini de açıkladı.

Afganistan sorunuyla ait Moskova Formatındaki etüt mekanizması 2017'de Rusya, Afganistan, Çin, Pakistan, İran ve Hindistan'ın katılımıyla oluşturulmuş, 2018'de de derinti yapılmıştı. Bu devletlerin yetkililerinin, 20 Ekim'de düzenlenecek görüşmede da Taliban bütünüyle indinde araya gelmesi öngörülüyor.

İngiliz heyet, Afganistan'da Taliban'la görüştü

İngiltere de Taliban yönetimiyle temasını sürdürüyor. İngiltere Başbakanı Boris Johnson'ın Afgan Geçişinden Sorumlu Yüksek Temsilcisi Simon Gass ve İngiltere'nin Doha'daki Afganistan misyonu maslahatgüzarı Martin Longden, Taliban'la konuşma yapmak az daha 5 Ekim'de Afganistan'a gitti.

Gass ve Longden, Afganistan'da Taliban arızi hükümetinin "Dışişleri Bakan Vekili" Muttaki, Taliban hükümetinin "Başbakan Yardımcı Vekili" Birader ve Taliban'ın önde mevrut isimlerinden Mevlevi Abdul Salam Hanefi kabil Taliban'ın mümessil üyeleriyle indinde araya geldi.

Görüşmede, İngiltere'nin Afganistan'a insancasına krizin üstesinden gelmesinde kesinlikle iane edebileceği, ülkenin yıldırıcılık düşüncesince indinde gurk merkezi biçimine gelmesini önlemenin önemi ve ülkeyi ayrılma geçirmek arzu edenler düşüncesince daima tehlikesiz intikal ihtiyacının ele alındığı duyuruldu.

Bölge ülkeleriyle musahabe trafiği

Üst dozaj Taliban heyetleri, Çin, Katar, İran, Özbekistan ve Türkmenistan'dan da dışişleri bakanları engelleme fevk dozaj yetkililerle indinde araya geldi.

Çin ile Taliban arasındaki benzeyen münasebat bu temaslara da yansıdı. Kabil'deki Çin Büyükelçiliği, Taliban'ın Kabil'i ele geçirdikten sonradan da çalışkanlık yayınlayan iptidai altı büyükelçilikten biri. Ancak Çin, dünkü Taliban hükümetini daha resmi namına tanımadı.

Kırgızistan Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Taalatbek Masadıkov'un başkanlığındaki heyet, 23 Eylül'de Afganistan'a insancasına yardımda bulundu.

Yardımları arızi Taliban hükümetinin "Birinci Başbakan Yardımcısı" Birader'e tasdik fail heyetin, Afganistan'daki politik vaziyeti ve bölgedeki asayiş meseleleri kendisince fikir alışverişinde bulunmuş olduğu kaydedildi.

Afganistan'da yönetimi devralan Taliban hükümeti ile İran ortada da münteha kapıları üstünden gerçekleşen ticareti yükseltmek amacıyla 5 Ekim'de barışma imzalandı.

Tarafları temsilen indinde araya mevrut heyetlerin, münteha kapıları üstündeki ticari akışın kolaylaştırılması düşüncesince nice mevzuda anlaşmaya vardığı bildirildi.

BM, Afganistan'daki insancasına gidişat düşüncesince Taliban'la görüşüyor

Birleşmiş Milletler (BM), Afganistan'daki insancasına vaziyeti cezaevi uğrunda bulundurarak, Taliban'la arsıulusal angajmana mahsus ihtiyaca dikkati çekiyor.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in 13 Eylül'de İsviçre'nin Cenevre kentinde planlı "Afganistan'daki İnsani Durum" mevzulu arsıulusal konferansta meydana getirdiği iane çağrısına 1 bilyon doların üstünde üstlenme yapıldı.

BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths, insancasına iane personellerinin gereksinimlerine ve düzentileme şekillerine kesinlikle karşılık vermeleri gerektiği dair Taliban yönetimiyle konuşma yapmak düşüncesince Kabil'e gitti.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Genel Müdür Yardımcısı Omar Abdi, Kabil'i sabık hafta görüşme etti. Taliban'ın Eğitim Bakanlığıyla görüşmeler tay tay arabası Abdi, bu görüşmelerinin ardından, Taliban yönetiminin, endamsız müddette ülkenin herhangi indinde durumunda kız evlatlarının ölçülü basamaklı okullara gitmesine müsaade ödeme dair izah yapacağını belirtti.

BM, Afganistan'daki insancasına hale dikkati çekmeyi sürdürüyor. Son olarak, BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (BMMYK), 12 Ekim'de meydana getirdiği açıklamayla, Afganistan'da şita mevsiminin yaklaştığına ayraç ederek gerekseme sahiplerinin aceleci insancasına desteğe eksikli olduğuna dikkati çekti.

BM Genel Sekreteri Guterres de Taliban'a arsıulusal insanoğlu hakları kapsamında yükümlülüklerini hesabına getirme çağrısında bulunurken, Taliban'la temasların sürdüğünü 11 Ekim'de meydana getirdiği açıklamayla vurguladı.

Guterres, Taliban'ın avrat ve kız çocuklarına verdiği lafları hesabına getirmesi dair BM'nin indinde planı olup bulunmadığı yönündeki soruya, "Taliban ile herhangi indinde güneş temastayız. Yavaş kâr alıyoruz. Her alanda değişik herhangi indinde güneş Taliban ile görüşüyoruz. Kadınların hakları düşüncesince herhangi indinde güneş savaş veriyoruz." şeklinde cevap verdi.

Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP) Afganistan Temsilcisi Mary Ellen McGroarty, 6 Ekim'de Kabil'den videoteyp konferansla düzenlemiş olduğu matbuat toplantısında ülkede ekonominin batmak az daha olduğuna, insancasına krizin tırmanışta olduğuna dikkati çekti.

DSÖ Genel Direktörü Afganistan'ı görüşme etti

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, sabık ay Afganistan'ı görüşme ederek "başbakan vekili" engelleme Taliban yönetiminden isimlerle görüştü.

Ghebreyesus, bölüt dayanak verebilmek düşüncesince Taliban liderliğiyle alım satım kurmanın ehemmiyetli bulunduğunu belirtti.

Bakanlar Afganistan'a gitmeye hazırlanıyor

Taliban'ın kurduğu Afganistan arızi hükümetinde "Dışişleri Bakan Vekili" namına fariza meydan Muttaki ve beraberindeki heyetle, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu 14 Ekim'de Ankara'da görüştü.

Heyetin, Katar'ın başkenti Doha'da Amerika hassaten iktisap geçirmek az daha değişik diyar temsilcileriyle görüştükten sonradan Türkiye'ye yetişme isteğini iletmesi üstünde meydana getirilen görüşmede, Afganistan'daki kâr durumun yanı esna insancasına yardımlar, oradaki yatırımların bitmeme etmesi kabil mevzular da ele alındı.

Afganistan'da dizge çökerse oluşacak boşluktan yıldırı örgütlerinin faydalanacağına dikkati çekerek Afganistan'la angajmana girilmesi icap ettiğini tamlayan Çavuşoğlu, 13 Ekim'de Nikaragualı mevkidaşı Denis Moncada Colindres'le meydana getirdiği eş matbuat toplantısında, dört yahut iptidai dışişleri bakanı namına Afganistan'ı baş başa görüşme etmeyi kararlaştırdıklarını, ziyarete bağlı planlamaların sürdüğünü belirtmişti.