Ankara
Kazançlarını bilanço esasına uyarınca belirleme fail dirimlik ve kurumlar vergisi mükelleflerinin akçeli tablolarını, enflasyondaki artışın sonuç üç aritmetik zamanında yüzdelik 100'den, zarfında bulunulan aritmetik zamanında yüzdelik 10'dan aşkın olması zımnında pahalılık düzeltmesine yayımcı tutması gerekecek.
AA muhabirinin icra ettiği derlemeye göre, Gelir İdaresi Başkanlığınca, Enflasyon Düzeltmesine İlişkin Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği Taslağı hazırlanarak bölüm görüşüne sunuldu.
Kazançlarını bilanço esasına uyarınca belirleme fail dirimlik ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, bedel endeksindeki artışın zarfında bulunulan çevrim karışma sonuç üç aritmetik zamanında yüzdelik 100'den ve zarfında bulunulan aritmetik zamanında yüzdelik 10'dan aşkın olması şeklinde akçeli tablolarını pahalılık düzeltmesine yayımcı tutması gerekiyor.
Geçici ihsan dönemlerinde tamlanan oranların tespitinde, sonuç üç aritmetik devri namına üçer maaş dönemlerin sonuç kocaoğlan karışma evveli 36 ay ve zarfında bulunulan aritmetik devri namına sonuç 12 ay dikkate alınacak.
Enflasyon düzeltmesi, kolektif, alçak komandit ve alçak firmalar karışma hasılatlarını bilanço esasına uyarınca belirleme fail dirimlik yahut kurumlar vergisi mükellefleri çeşidinden yapılacak.
Yeni işe başlamış bulunan mükelleflerin pahalılık düzeltmesine yayımcı olup olmadıkları da umumi esaslara uyarınca belirlenecek.
Kazançlarını pres hesabı esasına (zirai pres hesabı dahil) uyarınca belirleme fail mükellefler ile başıboş manzume çıkar defteri markajcı başıboş manzume erbabı mükellefler pahalılık düzeltmesi yapamayacak. Ancak bunlar, hoppadak amortismana yayımcı hesaplı kıymetlerini tebliğe uyarınca revize fiyatları üstünden amortismana yayımcı tutabilecek.
Kayıtlarını Türk mülk ünitesi haricinde bambaşka ortak mülk birimiyle tutmalarına müsaade maruz mükellefler, buna müsaade maruz fakat Türk mülk birimiyle yük hazırlamaya başlanılan yıldan itibaren üç sene geçmemiş olanlar pahalılık düzeltmesi yapamayacak.
İşletmeler hâlâ az yahut aşkın ihsan yapmak yerinde kalabilecek
Söz konusu düzenlemenin bilgileri ve şirketlere tesirini AA muhabirine değerlendiren Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) Başkanı Emre Kartaloğlu, bahis konusu taslakla mükelleflerin akçeli tablolarda arazi meydan akçasal sıfır kıymetlerini alakalı kanunlara uyarınca pahalılık düzeltmesine yayımcı tutması icap ettiğini belirtti.
Kartaloğlu, pahalılık düzeltmesi uygulamasının, değme dü şartın baş başa gerçekleşmemesi şeklinde sona ereceğini dile getirerek, "Yİ-ÜFE sonuç 12 ay yüzdelik 79,89, sonuç üç sene düşüncesince yüzdelik 141,70 kalık durumda. Buna uyarınca pahalılık muhasebesi hükümleri dikkate alınarak 31 Aralık 2021 günlü akçeli tablolar düzeltilmek durumunda." dedi.
Cumhurbaşkanı'nın yüzdelik 100 oranını yüzdelik 35'e derece indirmeye yahut gine kanuncu seviyesine derece yükseltmeye, yüzdelik 10 oranını ise yüzdelik 25'e derece çıkarmaya yahut gine kanuncu seviyesine derece indirmeye yetkisinin bulunduğuna dikkati çekici Kartaloğlu, bahis konusu yetkilerin kullanılmasının da bu hali değiştirmeyeceğini bildirdi.
Kartaloğlu, legal düzenlemeye gidilmedikçe pahalılık düzeltmesinin behemehâl yapılması icap ettiğinin altını çizerek, bahis konusu uygulamanın civar evvela 31 Aralık 2003 günlü bilançolarında, hâlâ sonraları da sonuç namına 31 Aralık 2004 günlü bilançolarında yapıldığını, o günden bu güne şerait oluşmadığı düşüncesince pahalılık muhasebesine değgin hükümlerin ortak hâlâ uygulanmadığını söyledi.
Enflasyon muhasebesi uygulanmasının işletmeleri hâlâ az yahut hâlâ aşkın ihsan yapmak yerinde bırakabileceğini vurgulayan Kartaloğlu, "Bu ise ağız ağıza işletmenin eş bulunduğu akçasal ve akçasal sıfır kalemlerin bilanço yapısı içerisindeki dağılımına ve tutarlarına bağlıdır." dedi.
Parasal kıymetlerin, Türk lirasının tutarındaki değiş karşısında saymaca değerleri ayrımsız kalmış bulunduğu halde satın bildirme etme güçleri bedel hareketlerine uyarınca dar yönde mütebeddil kıymetler namına tanımlandığını tamlayan Kartaloğlu, Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde ne kalemlerin akçasal kalem, hangilerinin ise akçasal sıfır yazar bulunduğunun etraflıca ortak halde açıklandığına ayraç etti. Tebliğde, tersine egemenlik olmamak amacıyla öz kapital kalemlerinin "parasal sıfır kıymet" namına bildirme edildiğini dile getiren Kartaloğlu, "Enflasyon düzeltmeleri, alakalı kıymetlere alakalı ayırt hesaplarına ve pahalılık tashih adına kaydedilmektedir." niteleyerek konuştu.
Kartaloğlu, kâffesi tashih işlemleri tamamlandığında Enflasyon Düzeltme Hesabının bakiyesinin çevrim kar/zarar adına devredilerek kapatılacağını ve maruz buke çeşidine uyarınca işletmenin çevrim kar ve ya zararının artacağını ve ya azalacağını belirtti. Kartaloğlu, 2003 yılı akçeli tablolarının düzeltilmesinde oluşan Enflasyon Düzeltme Hesabının bakiyesinin esbak seneler karı/zararı adına aktarılmadığını, bu biçimde belirleme edilen esbak sene karının vergiye yayımcı tutulmadığını söyledi.
Dolayısıyla 2021 yılına değgin yapılacak bulunan tashih işlemlerinin firmaların 2021 ihsan matrahlarını etkilememesi icap ettiğini tamlayan Kartaloğlu, şunları kaydetti:
"Enflasyon düzeltmesinin işletmelerin hâlâ az mı olmadan hâlâ aşkın mı ihsan ödemelerine bozukluk olabileceği ağız ağıza akçasal sıfır kalemlerin bilanço içerisindeki yapısına, ücretine ve ne tarihten itibaren düzeltileceğine değgin namına hesaplanacak tashih katsayısının ederine bağlıdır. Öz kapital derin etkin ve eş bulunduğu bu sermayesini akçasal kalemlere yatıran ortak işletmenin pahalılık düzeltmesi sonrası çevrim eş azalacak ve ya çevrim ziyanı artacaktır. Çünkü bu işletmenin sermayesi pahalılık karşısında erimiştir. Böylelikle hâlâ az ihsan ödemesi beklenmektedir. Bunun aksine, ecnebi pınar derin etkin ortak pres ise bu ecnebi kaynaklarını akçasal sıfır kalemlere yatırmışsa, pahalılık düzeltmesi sonrası çevrim eş artacak ve ya çevrim ziyanı azalacaktır zira bu pres akçasal nitelikteki ecnebi kaynaklarını satın bildirme etme enerjisini bedel hareketleri ile ayrımsız yönde değişerek koruyucu akçasal sıfır varlıklara yatırmış durumdadır. Bu halde da faziletli ihsan ifa durumuyla huzur karşıya kalabilecektir."
"Belirsizlikler legal düzenlemeyle giderilmeli"
Kartaloğlu, akçeli tabloların oldukça doğruyu yansıtmalarının sağlanması ve enflasyonun akçeli tablolar üstündeki tesirinin ortadan kaldırılarak ihsan matrahının akıllıca ortak biçimde kavranması icap ettiğini vurgulayarak şu değerlendirmede bulundu:
"Burada esas üstünde durulması gereken, 17 senedir uygulanmayan pahalılık düzeltmesine değgin hükümlerin baştan gündeme gelmesinin ister akçeli müşavirler gerekse mükellefler gözetiminde yarattığı belirsizliktir. Bazı mükelleflerin pahalılık düzeltmesine yayımcı tutacakları taşınmazları ve amortismana yayımcı hesaplı kıymetleri düşüncesince bedel artışı üstünden ihsan yemek düşüncesince Vergi Usul Kanunu'nun alakalı hükümlerinden yararlanmayı erteledikleri gözlemlenmektedir. Halihazırda yüzdelik 2 ihsan ödeyerek alakalı hükümlerden yararlanan mükelleflerin ödedikleri vergileri arka alıp alamayacakları da belirsiz. Enflasyon muhasebesine geçilmesi şeklinde beyanda mevcut mükellefler düşüncesince nahak yere ortak gestalt ortaya çıkabilecektir. Yapılacak legal ortak düzenlemeyle bu mağduriyetin giderilmesi gerekmektedir. 2022 senesinde enflasyonla mücadelede değerli olunacağı da dikkate alınarak, pahalılık muhasebesine değgin hükümlerin 2021 senesinde uygulanmaması da değerlendirilmelidir. "
