Savaş esnasında ebeveyn kaybı, anne babadan ayrılık, daima arama altında tutulma, derin korku, harp sebepli mecburi göç, barhana sürecindeki zayiat ve şiddet, bu hepsi vakalara şahitlik ve savaşın sonuna müteallik bilinmezliğin çocuklarda anksiyete üzere can kuşu ilmi hasarlar bıraktığını tamlayan Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Doç. Dr. Sevcan Karakoç, savaşların elden siyasal boyutta değil küresel müşterek ahali sağlığı problemi adına ele katılması icap ettiğini anlatım ederek, “Dünyada rastgele müşterek ülkede gerçekleşen harp ilk önce o ülkeyi de içeren müşterek alandan başlayıp komşulara yayılarak ve tek coğrafi yahut kültürel bağlantısı sıfır devletleri de havi genişlikte menfi etkilere hastalık oluyor” dedi.
Ruh sağlığı itibarıyla savaşın travmatik sonuçlarının olmaması düşüncesince ilk önce asli (primer) korumanın olmasını bildirmek lüzumlu diyen Doç. Dr. Karakoç, “Aslında harp ortamı oluşturulmaması denyo sağlığı açısından en lüzumlu ve en esirgeyici aşamadır. Ancak şayet müşterek harp ıpıssız var ise bu halde tali (sekonder) siper gündeme gelir. Bu da harp esnasında olabilecek tahripkâr etkilerini en uzuv indirmektir. Üçüncül siper ise tükenmiş müşterek savaşın peşi sıra geride kalanların rehabilitasyonu içerir. Mevcut ilmî gökçe yazın savaştan etkilenenleri içeren tali ve tersiyer korumaya müteveccih yayınları içermektedir, oysaki asli korumaya müteveccih hem ilmî bununla birlikte maşer devamlı icraat kısıtlıdır. Savaşların durdurulması kez açmış bulunduğu zararlar menfez uğrunda bulundurulduğunda Şayet olmazsa olmazdır fakat savaşların on paralık oluşmamasını bildirmek düşüncesince nelerin yapılmalı lüzumlu bu özellik eksiktir” ifadelerini kullandı.
Doç. Dr. Karakoç konuşmasını şöyleki sürdürdü:
“Psikotravmatolojik anlamda savaştan büyük-küçük hacısı hocası menfi yönde etkilenirken; çocuklar hem büyüme-gelişme çağlarında oldukları, bununla birlikte daima dikkat ve nezaret gereksinimi taşıdıkları ve çıkarlarını savunamayacak yaşta oldukları düşüncesince erişkinlere layıkıyla şimdi müşterek tomar ve değişik halde dokunca görürler. Savaş esnasında ebeveyn kaybı, anne babadan ayrılık, daima arama altında tutulma, derin korku, harp sebepli mecburi göç, barhana sürecindeki zayiat ve şiddet, bu hepsi vakalara şahitlik ve savaşın sonuna müteallik bilinmezlik ve derin anksiyete evlatların en kesif deneyimledikleridir. Çocuk er olmaları ve harp esiri olmaları üzere ahval ise ayrı müşterek başlıkta değerlendirilebilir. Savaş esnasında gözetimsiz kaldıklarında mecburi adına sığınmacı kamplarına yerleştirilme, mutluluk yetimhanelerine geçiş, sakıncasız bulunduğu melhuz akrabalarına gönderilme üzere ahval ise çocuğun esas kapılanma figüründen ayrılmasına ve bulunan itimatsız ortamda şimdi da üzüntülü bulunmasına kez açar.”
“En hassas grup ıkıl ıkıl bambaşka bölgelere yerleştirilen ebeveynsiz çocuklar”
Savaş canlı anne babaya eş olmanın fark çocuklarda romanesk ve davranışsal sorunları artırdığını tamlayan Doğuş Üniversitesi Öğr. Üyesi Çocuk ve Ergen Psikiyaristi Doç. Dr. Sevcan Karakoç, “Özellikle sarsıntı sonrası ruhsal gerilim bozukluğu canlı veteranların eş çocuklarında şimdi müşterek tomar tahripkâr tutum bozukları bildirilmiştir. Savaşın derinlemesine dönemdeki menfi tesirleri içinde de en hassas grubun çocuk askerler, muharebede tecavüze düçar çocuklar ve ıkıl ıkıl bambaşka bölgelere yerleştirilen ebeveynsiz çocuklar bulunduğu bildirilmiştir.
Doğal afetlere layıkıyla harp ve yıldırıcılık üzere kitlesel sertlik muammer evlatların kâmil yaşta şimdi müşterek tomar topluma müteveccih sertlik içeren tavırlar sergilediklerini kail Karakoç, “Dissosiyatif bozukluklara eş oldukları, alkol-madde bağımlılıkları geliştirdikleri gösterilmiştir. Savaş esnasında “savaş-kaç” refleksi adına “donakalma” tepkisi gösterenlerin (peritravmatik disosiyasyon); kaybolma yaşantılarına tanık olmanın, görüngü esnasında “koku-görüntü-ses” üzere duyusal uyaranlara derin halde verilen kalmanın şimdi aşırı sarsıntı sonrası ruhsal gerilim bozukluğu gelişimi ile münasebetli bulunduğu bildirilmiştir” dedi.
