İstanbul
Dünyanın en ehemmiyetli sarnıçlarından bulunan 1500 salname Yerebatan Sarnıcı'nın taş savaş alanı ve sert kapısının alüminyum istila ve hudayinabit kapıyla değiştirilmesi uzmanların tepkisine kere açtı.
Bizans devrinde kentin su ihtiyacını istikbal etmek düşüncesince 6. yüzyılda düz yazı edilen Yerebatan Sarnıcı, koronavirüs salgını devrinde 2020'de kapatılıp açıldıktan sonradan restorasyona alınmasının arkası sıra dakika planlı törenle hizmete sunuldu.
Sarnıcın restorasyonu sonrası binanın taş ciltli duvarı kaldırılarak esrar ve cıncık biçimine dönüştürülürken, hususi işlemeli ferforje bap da sökülerek adına sensörlü cıncık hudayinabit bap ve dair görüntülük yerleştirildi.
Tarihi binanın aut cephesinde meydana getirilen teceddüt tepkilere kere açarken, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları Proje Müdürü Merve Gedikli içtimai medyadan meydana getirdiği paylaşımda emektar vaziyetini kalitesiz alegori tanımlayıp muasır müşterek savaş alanı dizaynı sunduklarını savundu.
"Kadim İstanbul şehrinin geçmişine adeta hıyanet olmuş"
Değişiklikler içtimai medyada metro istasyonuna benzetilirken, uzmanlar da AA muhabirine icra ettikleri değerlendirmelerle restorasyona tepkime gösterdi.
Mimar Serkan Akın, eserlerin restorasyonunda asliye gerekçenin eserin strüktürel bütünlüklerini koruyarak doğacak nesillere aslına makul halde aktarılması bulunduğunu söyledi.
Yeni meydana getirilen aut savaş alanı uygulamasını eleştiren Akın, "Sarnıcın restorasyonu sonrası içtimai medyada emsal geldiğim görsellerde geçmiş bakışta müşterek galatıhis yaşadım, emektar halinin güncel halinden aslına uygunluğunu idrak etmek düşüncesince işin uzmanı bile olmaya icap namevcut doğrusu. Tarihi müşterek yapıyı ayakta tutabilmek ve ömrünü çekmek düşüncesince eklemeler gerçekleştirmek ince nazik müşterek müdahaleyken, sarnıç girişine temelini inkar edercesine şişko transfer istasyonu muamelesi yapmak, kadim İstanbul şehrinin geçmişine adeta hıyanet olmuş." diyerek konuştu.
Akın, evren genelinde ikrar görmüş ve 19. yüzyıldan beri ikrar edilen yenileme prensipleri bulunduğuna dikkati çekerek, bunların Camillo Boito çeşidinden 1883'te gösterilen "Çağdaş Restorasyonun Beş İlkesi"nde ortaya konduğunu anlattı.
Yerebatan Sarnıcı restorasyonunda bu ilkelere uyulmadığını vurgulayan Akın, şu değerlendirmede bulundu:
"Boito'ya layıkıyla 'sağlamlaştırma onarımdan şimdi iyidir, tamirat ise restore etmekten şimdi iyidir' ve 'ek ve ya tamirat yapılması zorunluysa konkre verilere dayanmalı, binanın görsel bütününe ve biçimine hürmetli olunmalıdır.' Görünen o ki evren mirası bulunan Yerebatan Sarnıcı disiplinlerarası müşterek emek vermeden fazla 'Mimari Mirasın Analizi, Korunması ve Strüktürel Restorasyonu düşüncesince İlkeler' ağız ağıza cezaevi arkası edilerek doğruluk ediş derdine sakıt yüklenici aklıyla, metro girişi/iş hanı girişi görünümüyle İstanbul halkına müstahak görülmüştür. Bu utanç, kadim İstanbul geçmişine kâfi de artar da."
Mimar-Görsel Tasarım Uzmanı Yasemin Turan ise şimdi ilkin mevcud taş savaş alanı ve sert kapının kaldırılarak alüminyum doğrama yapılmasını eleştirerek, mevcut olanın korunması zımnında gidilmesi icap ettiğini söyledi.
Dış cephede toy müşterek uygulamaya gidilmesinin hata bulunduğunu dile getiren Turan, "Bu zamanı yapıda cephenin bu halde modernize edilmesini akıllıcasına bulmuyorum, muasır şube binasına girer gibi, janjanlı müşterek antre olmaz. Yeni uygulamayı öne çıkarmazsın, bu 'ben yeniyim' diyor." şeklindeki görüşünü paylaştı.
Şehir zamanı uzmanı Mehmet Dilbaz da yenileme sonrası ortaya çıkan görüntünün ikrar edilebilmektedir olmadığını tabir etti.
Restorasyon sonrası sarnıcın adeta değişik müşterek yapıya dönüştüğüne ayraç fail Dilbaz, şu ifadeleri kullandı:
"İlk alegori antre kısmında meydana getirilen tebeddülat ve verilmeye çalışılmış bulunan muasır anlatma cezaevi tırmalıyor. Yayınlanan lansman videosunda görüldüğü kabilinden binanın iç bölümüne yenileme hemen sonra yerleştirilen heykeller yapıya 'Pagan Tapınağı' havası vermiş. İstanbul'da kimi zamanı yapıların yenileme sonrası ortaya çıkan görüntüleri maatteessüf bizleri bari on paralık yapılmasaydı fikrine derece itiyor. Burada meydana getirilen yürütüm da üzücü."
