Polis Akademisi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Levent Yılmaz, Rusya-Ukrayna krizinin, enerji tutarları üstündeki etkilerini ve yer yağı fiyatlarının dünyada nite şekillendireceğini İHA muhabirine değerlendirdi. Doç. Dr. Yılmaz, Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilimin geldiği seviyede, yer yağı fiyatlarını ve yer yağı tutarları ile fiyatlanan gayrı enerji emtialarının fiyatlarının aceleci birlikte halde üst çıkmasına bozukluk olduğuna dikkati çekerek, yer yağı fiyatının 100 doların hesabına aceleci birlikte halde gideceğini dile getirdi.
Yılmaz, Rusya ile Ukrayna arasında, 2006 Ocak ayında, 2009 Ocak ayında ve 2014'te de bulunduğu üzere Kuzey Avrupa'nın natürel gaza ve elektriğe en birlikte tomar gerekseme duyduğu devirde taş yağı lambası lambası kısıntıları meselesi gündeme geldiğini hatırlatarak, Avrupa'nın Rusya'ya bulunan bağımlılığını düşürmek düşüncesince muhtelif planlar geliştirdiği birlikte devirde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Avrupa'ya enerji konusunda alanda patronun kim bulunduğunu gösteremeye çalışacağını anlatım etti.
Yılmaz, petrolü ve natürel gazı üreten kuruluşların yahut ülkelerin, 2050'ye akıllıcasına henüz az kullanılacak bulunan birlikte emtiaya toy yatırımlar yapmamasının, arzın öğrenci yetişemeyeceği birlikte levha oluşturduğunun bilgisini verdi.
“Öngörülerimiz önümüzdeki devirde yer yağı fiyatlarının artmaya bitmeme edeceği yönünde”
Polis Akademisi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Levent Yılmaz konuşmasında, dünyanın ehemmiyetli birlikte enerji krizi ile giriş etmeye çalışırken, bunun hesabına jeopolitik risklerin de eklendiğini belirterek, “Özellikle Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilimin geldiği seviyeler, yer yağı fiyatlarını ve yer yağı tutarları ile fiyatlanan gayrı enerji emtialarının fiyatlarının aceleci birlikte halde üst çıkmasına bozukluk oluyor. İçinden geçtiğimiz dönemde, öngörülerimiz önümüzdeki devirde yer yağı fiyatlarının artmaya bitmeme edeceği yönünde. Biz pandeminin depar belgesi senaristliğinin birlikte başta aşıların bulunması ve ekonomilerin açılmaya başlaması ile bu arada yer yağı fiyatlarında üst taraflı birlikte hareketi bekliyorduk. Bu da aşırı şaşırtı olmadı. Çünkü yer yağı tutarları 2020'nin Nisan ayında 21 dolara genişliğinde düşmüştü. Sonrasındaki devirde başta aşıların bulunması ve ekonomilerin açılması yer yağı fiyatlarındaki üst taraflı hareketi başlatmıştı” dedi.
“Tıpkı 2006'da, 2009'da ve 2014'te bulunduğu gibi; Rusya ile Ukrayna ortada toy birlikte yüklülük giriş gösterdi”
Yılmaz, yalan etmiş bulunduğu senaryoya arttırma olarak, tedbir zincirinde yaşanmış bulunan sorunlar ve global geri hizmet zincirlerde yaşanmış bulunan hastalıkların de eklenmesi ile tutarları henüz aceleci artmaya başladığını kaydederek, “Talep kısmına arzın bire birlikte miktarda yanıt verememesi, yer yağı fiyatlarındaki artışı hızlandırmıştı. Tam da hakeza birlikte devirde motamot 2006'da, 2009'da ve 2014'te bulunduğu gibi; Rusya ile Ukrayna ortada toy birlikte yüklülük giriş gösterdi. Özellikle Ocak aylarına denktaş geliyor bu gerilim. 2006 Ocak ayında ve 2009 Ocak ayında bulunduğu üzere Kuzey Avrupa'nın natürel gaza ve elektriğe en birlikte tomar gerekseme duyduğu devirde taş yağı lambası lambası kısıntıları meselesi gündeme geldi” niteleyerek konuştu.
“Putin iri ihtimalle Avrupa'ya enerji konusunda alanda patronun kim bulunduğunu göstermeye çalışacaktır”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, natürel gazda azaltma yapmadıklarını, kişi depoları ile ait problemleri bulunduğunu dile getirdiğini hatırlatan Yılmaz, “Aslında bildiğimiz emektar öykü baştan masaya geldi. Rusya-Ukrayna gerilimi. Zor birlikte dönem. Açıkçası şunun da altını yemek lazım. Putin, durduk yere kişi sonucu ile Ukrayna'ya silahlı hamle başlatmayacaktır. Kiev'in işgali üzere aşırı cezrî kararlar konuşuluyor. Ben düpedüz bu kararların Moskova'nın gündeminde bulunduğunu düşünmüyorum lakin Avrupa Birliği ve ABD Birleşik Devletleri ısrarlı birlikte halde Putin'i hakeza birlikte ‘Çılgınlık' hazırlamaya itmeye çalışıyor.
Tabii Putin, deneyimli birlikte siyasal aktör. Dolayısıyla bu zorlamalara aşırı günah eğmeyecektir. Fakat Avrupa'nın bu genişliğinde enerji talebinin efdal bulunduğu birlikte dönemde, iklim sıcaklıklarının bu genişliğinde düşüt seyrettiği birlikte devirde ve Avrupa'nın Rusya'ya bulunan bağımlılığını düşürmek düşüncesince muhtelif planlar geliştirdiği birlikte devirde Putin iri ihtimalle Avrupa'ya enerji konusunda alanda patronun kim bulunduğunu göstermeye çalışacaktır. Zaten bunun emarelerini görüyoruz” ifadelerini kullandı.
“Petroldeki 5 katlık değer artışı ve natürel gazdaki 10-12 katlık değer artışı; enflasyonu üst taraflı itecek halde ekonomileri zorluyor”
Petrol fiyatlarındaki artışın makroekonomik göstergeler üstünde ağır riskler oluşturduğunu dile getiren Yılmaz, “Bunların başlangıcında da şişkinlik geliyor. Bugün baktığımızda hayattaki enflasyonist baskının, ağırlıklı adına enerji emtialarından ve besin fiyatlarından geldiğini görüyoruz. Petroldeki değer artışı 2020'nin Nisan'ından beri az henüz 5 kıvrım oldu. Doğal gazda çevrim fasıl 10-12 kıvrım değer artışlarını gördük.
Avrupa'da, mevhum natürel taş yağı lambası lambası tecim noktası TTF'de natürel taş yağı lambası lambası fiyatlarının güneş içinde yüzdelik 38- 40 arttığını gördük. Bütün bunlar makroekonomik göstergelerinden en önemlilerinden bir tanesi bulunan enflasyonu üst taraflı itecek halde ekonomileri zorluyor. Bugün Amerikan enflasyonu yüzdelik 7 buçuk. Bu yüzdelik 7 buçukluk şişkinlik verisinin içinde en aşırı küsurat kalemlerden bir tanesi yüzdelik 40 ile enerji. Yine Avrupa enflasyonuna baktığımızda yüzdelik 5'lerde seyreden enflasyonun içindeki en iri katkının gine enerji grubundan geldiğini görüyoruz. Benzeri halde İngiltere'de de enerji fiyatlarındaki artışları enflasyonu üst taraflı tetikliyor. Türkiye'de benzeşim hali yaşıyoruz. Yurt içi yetiştirici tutarları endeksine baktığımızda en efdal artışın yüzdelik 142 ile enerji grubundan geldiğini görüyoruz. Dolayısıyla bu edisyon bitmeme edecek” dedi.
“Enerji emtialarının artarak çoğalması ve fiyatlamalara konu bulunan doların değerinin artarak çoğalması evren ekonomilerinde koşa hayret yiyecek ihtimalini artırıyor”
Enerji fiyatlarının dünyada dolar üstünden yapıldığı bilgisini verici Doç. Dr. Levent Yılmaz, şunları söyledi:
“Dolarla yapıldığı için, doların kıymeti de sonuç adım ehemmiyetli birlikte değişebilir durumuna geliyor. Burada bambaşka birlikte riziko de bizi ve halis muhlis dünyayı bekliyor. Amerikan Merkez Bankası (FED), pandemi zamanında icra ettiği dengelem genişlemesinde bundan hakeza daralmayı konuşmaya başladı. Varlık alımlarını mart ayının başı bakımından bitirecek. Hatta mart ayındaki FED toplantısında ürem artışı kesme üzere görülüyor. Dahası, bu ürem artışının 25 temel benek mı olabileceği olmadan 50 temel benek mı olabileceği da tartışılıyor. FED'in hem servet alımlarını bitirmesi hem ürem çoğaltması bununla birlikte 2022 yılı içinde dengelem daraltmaya başlaması doğrusu doların gayrı hayattaki mülk birimleri karşısındaki değerinin artarak çoğalması anlamına geliyor. Dolayısıyla dünyayı gözleyen ziyan enerji tarafında şu: Bir, enerji emtialarının tutarları artıyor. İki, bu fiyatlamalara konu bulunan döviz cinsi doların kıymeti de artıyor. Buradan koşa hayret yiyecek ihtimali enine boyuna artıyor evren ekonomilerinde.”
“Petrol fiyatı 100 doların hesabına aceleci birlikte halde gidecek”
Petrol konusunda fiyatların nereye genişliğinde artacağı konusunda sert aşırı çalışmanın yapıldığına aksan fail Yılmaz, “Bazı analistler 110 doları anlatım ederken, JP Morgan 125 dolarları anlatım ediyor 2022'nin sonlarına doğru. Ama zahirî o ki çelimsiz müddet içinde jeopolitik gerilimleri de delik uğrunda bulundurduğumuzda yer yağı fiyatı 100 doların hesabına aceleci birlikte halde gidecek” dedi.
“Petrolü ve natürel gazı üreten firmalar yahut ülkeler, 2050'ye akıllıcasına henüz az kullanılacak bulunan birlikte emtiaya toy yatırımlar yapmıyorlar, bu da arzın, öğrenci yetişemeyeceği birlikte levha oluşturuyor”
Doç. Dr. Yılmaz, başta yer yağı ve natürel taş yağı lambası lambası özelinde dünyada 2050'ye genişliğinde kullanılmamış çıkarma politikası izlendiğini dile getirerek, “Bu yer yağı ve natürel taş yağı lambası lambası üzere karbon salınımına bozukluk bulunan kaynakların henüz az kullanılması demek. Petrolü ve natürel gazı üreten firmalar yahut ülkeler, 2050'ye akıllıcasına henüz az kullanılacak bulunan birlikte emtiaya toy yatırımlar yapmıyorlar. Yeni sondajların sayısı enine boyuna azaldı, Yatırım miktarları enine boyuna azaldı. Bu da arzın, öğrenci yetişemeyeceği birlikte levha oluşturuyor. Tabii Avrupa Birliği, başta Yeşil Mutabakat süreci içinde kullanılmamış karbon politikasını bitmeme ettirirken, birlikte taraftan da enerji fiyatlarının geldiği noktayı görerek, geçtiğimiz hafta toy tensikat yaptı. Avrupa Birliği başta enerji üretimindeki birtakımı mamüllerin kullanımını arızi adına kullanılmamış karbon politikası içinden çıkardı. Enerji fiyatlarının önümüzdeki devirde aşırı konuşulacağı, enerji politikalarının aşırı konuşulacağı ve ayrıca enerji üstünden arsıulusal ilişkilerin aşırı birlikte tomar konuşulacağı birlikte çevrim bizi bekliyor” niteleyerek konuştu.
Mustafa Cenik - Ahmet Furkan Gülap
