KAFKASSAM Başkanı Hasan Oktay, Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesinin ikinci gününde bölgedeki sonuç hali İHA muhabirine değerlendirdi. Rusya'nın esas amacının Ukrayna'yı ağız ağıza obstrüksiyon buyurmak olmadığını kail Oktay, Rusya'nın esas amacının Kiev yönetimini hâllenmek bulunduğunu belirtti. Ukrayna'nın Montrö Sözleşmesi'ni göstererek Türkiye'den boğazları kapatması talebini değerlendiren Oktay, bu mevzunun ortak devletin istemesi ve ya birilerinin istememesiyle olacak ortak gidiş olmadığının altını çizdi. Oktay, bu sözleşmenin maddeleri bulunduğunu ve maddeler dışına da çıkılmaması icap ettiğini söyledi.
“Şu anda topyekün ortak harp namevcut fakat Rusya rastgele piyasası arama edebilmek namına Ukrayna'nın dayanım noktalarını vurdu”
Putin'in kendiliğinden ahir Rusya'yı hazırladığını kail Prof. Dr. Hasan Oktay, “Rusya, 2014'te Ukrayna'da meydana mevrut hadiseler hemen sonra Soçi Kış Olimpiyatları sona erer bitemez ayrılıkçılar üstünden ortak harekata kalkışmıştı. Kırım'ın, Donbas ve Duhok'un ortak manada da ayrılıkçılar üstünden Rusya çeşidinden arama edilme süreci oldu. Bu Ukrayna düşüncesince benimseme edilecek ortak gidiş değildi. Çünkü Ukrayna, Birleşmiş Milletler çeşidinden arazi bütünlüğü ünlü ortak devlet. Ukrayna, bu hali Rusya'ya huzur emektar ülkelerini arka alabilmek namına daima arsıulusal sistemde gündeme getirdi. Zelenskiy, cumhur reisi seçildikten sonradan da Rusya'nın bu işgalci konumunu gündeme getirerek Rusya'ya huzur NATO'yu harekete giymek istiyordu. Tabii bu arzu üstünden meydana mevrut gerginlikte Putin evvela ortak matbuat toplantısı yaptı. Donbas ve Duhok'un ari mevki şekilde tanınmasını sağladı. Ertesi gündüz de Ukrayna'nın tabanca depolarını ve cephane depolarına huzur ortak atılım gerçekleştirdi. Şu anda topyekün ortak harp namevcut fakat Rusya rastgele piyasası arama edebilmek namına Ukrayna'nın dayanım noktalarını vurdu. Henüz ortak yağız savaşına dönüşmedi. Dönüşmeden de diplomatik açıklamalarla süreci yönetmeye çalışıyorlar” sanarak konuştu.
“Zelenskiy'nin arzu etmiş olduğu gibi boğazların kapatılması mümkün değil”
Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin önemine yer veren Oktay, “Montrö, Türkiye açısından enine boyuna ehemmiyetli ortak antlaşma. Özellikle Karadeniz ve yöresinde meydana doğacak çatışmalarda Montrö vazgeçilmez. O sebeple Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Montrö ile ilişik ağır icraat yaptıklarını tabir ettiler. Tabii ki Zelenskiy'nin talebi gündemde olacak, incelenecek fakat onun arzu etmiş olduğu gibi boğazların kapatılması mümkün değil. Aynı biçimde Rusya'da hakeza ortak bilinçlilik arzu ettiğinde Montrö anlaşmasının maddeleri baş döndürücü dobra incelenip ona uyarınca cereyan edilecek. Montrö'yü kırmak yönünde boğazları geçelim, Ukrayna'ya iane edelim yahut Rusya'ya huzur savaşalım dediklerinde de gene Montrö'yü kılıç kelimesi kelimesine infaz kılmak zorundayız. Bunu uyguladığımız devir yandaki ülkeler çeşidinden henüz saygın bir vaziyete geliriz. Montrö'yü arzu ve dilekler doğrultusunda Türkiye delmeye ve deldirmeye çalışırsa bu etraflıca vadede Türkiye'nin elini zayıflatır. Onun düşüncesince Çavuşoğlu ortak matbuat toplantısı gerçekleştirmiş oldu ve Montrö'nün uygulanma şartlarını açıkça ortak biçimde tabir etti” ifadelerini kullandı.
“Zelenskiy direnir ve Moskova burada mücadelesi bitmeme ettirirse bu Putin ve Putin sonrası Rusya düşüncesince ziyasız günlerin başlangıcı anlamına gelir”
Rusya'nın Zelenskiy hükümetini devirene denli bitmeme edeceğini tamlayan Oktay, “Zelenskiy devrildikten sonradan da Moskova yanlısı ortak hükümet kurulduğu devir da Putin onlarla anlaşmalarını yapmış olup çekilecek. Tabii Zelenskiy ne denli direnecek, direndikçe de Rusya, Ukrayna'da askeri harekatı ne denli bitmeme edecek? Bunu doğacak eyyam gösterecek. Eğer Zelenskiy direnir ve Moskova burada mücadelesi bitmeme ettirirse bu esasta Putin ve Putin sonrası Rusya düşüncesince ziyasız günlerin başlangıcı anlamına gelir. Bunu da Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov baş döndürücü dobra görmüş olduğu düşüncesince bugün az buçuk henüz güzel ortak üslupla ortak matbuat toplantısı gerçekleştirdi. Karşılıklı anlaşmaya apiko olduklarına müteallik ortak tabir kullandı. Fakat Biden'ın Rusya'ya huzur ortaya koyduğu yaptırımlar ve dünyanın nice devletinin Biden'ın yanı sıra arsa alması, ati günlerde Biden-Putin görüşmesinin önünü açacakmış gibi görünüyor. Ki bu görüşmeye çabucak gerekseme var. Böylece Putin'in kararlılığı ondan sonradan henüz kupkuru ortak biçimde belirleme edilmiş olacak. Eğer Putin Ukrayna'ya huzur giriştiği bu askeri harekattan vazgeçer ve yeni baştan topraklarına dönerse, Biden ile Putin arasındaki anlaşmanın kısmını ondan sonradan tartışacağız. Bunun yönünün Çin bulunduğunu şimdiden söyleyebiliriz” sanarak konuştu.
“Biden-Putin görüşmesi dünyanın baştan şekillenmesine ağır manada ulama sağlayacak”
Bu savaşın Rusya'nın geleceğini belirleyeceğinin altını çizen Oktay, “Ukrayna'da Rusya'nın başarısı, Putin sonrası Rusya'nın ayakta kalması ile oranlı olacak. Özellikle Amerika'nın yaptırımları, Batı ülkelerinin Rusya'ya huzur kaba tutumları ki hacısı hocası NATO'nun Ukrayna'nın yanı sıra olabileceği ve Rusya'ya harp piyasası savaşına gireceğini tabir etti fakat Ukrayna, NATO ülkesi bulunmadığı düşüncesince Batı'nın hakeza ortak fiili harp piyasası oluşturması mümkün değil. Rusya'ya huzur yaptırımlar Rusya'yı caydıracak ve bu manada da Rusya amacına ulaştı. Ukrayna üstünden verebilecekleri mesajları verdi. Şimdi diplomatlık üstünden sulh organizasyon buyurmak isteyecekler. Önümüzdeki günlerde Biden-Putin görüşmesi dünyanın baştan şekillenmesine ağır manada ulama sağlayacak” ifadelerine arsa verdi.
“Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne müdahale olması, Ukrayna krizi çözüldükten sonradan baş döndürücü henüz konuşulur olacak”
Bu krizin NATO'ya Türkiye'nin önemini hissettireceğini kail Oktay, “Türkiye; Karadeniz üstünden hem Ukrayna bununla beraber Rusya ile komşu. İki devletle de berri bağlanak bahis konusu değil. İki devletle de iktisadi ve toplumsal münasebetleri en dobra bulunan devletler. Dolayısıyla Karadeniz üstünden yandaki bulunan dü devletin savaşması Türkiye çeşidinden benimseme edilir ortak gidiş değil. Zaten Cumhurbaşkanı'nın bu mevzuda dü tarafa da ılım kaynak fail açıklamaları yalan konusu. Türkiye'nin evvela etapta yapması müstelzim bu krizi Çavuşoğlu ve Erdoğan'ın haricinde kimesne mevki yetkilileri çeşidinden gündeme getirilmemesi gerekir. Çünkü kullanılacak bulunan ortak cümle, ortak lafız Türkiye açısından enine boyuna negatif ortak sürece dönebilir. Türkiye, NATO'nun bölgedeki gücünün en ehemmiyetli ikinci askeri yapısına sahip. Böyle olunca da Türkiye bu süreçte NATO'nun henüz enerjik bir vaziyete gelmesini sağlayabilir. Bu krizin Türkiye yönlendirmesiyle çözüldüğünde ortak Türk NATO sekreteri bundan sonradan gündeme gelecek. İkinci güçsünüz ve NATO'da baş döndürücü etkilisiniz. Ama şimdiye denli ortak Türk umumi yazman olmadı. Bu önümüzdeki fasıl tartışılacak. Bu süreçte Avrupa, ilkin Ukrayna krizinde ikircimli davranışları sonucunda Avrupa'nın ortak askeri gücünün bulunmadığı yahut bu askeri gücü yönetecek ortak iradenin bulunmadığı anlaşıldı. Artık Avrupa'nın güvenliğini mizan noktasında Türkiye'ye ağır ortak konum düşecek. Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne müdahale olması, Ukrayna krizi çözüldükten sonradan baş döndürücü henüz konuşulur olacak ve buradan Türkiye güçlenerek çıkacak” dedi.
Ömer Faruk Karataş - Bayram Türüdü
