TBMM
Çavuşoğlu, TBMM Genel Kurulunda, bakanlığının 2023 yılı bütçesi üstündeki konuşmasına Antalya'daki su taşkını felaketi dolayısıyla vatandaşlara "geçmiş olsun" dileğinde bulunarak başladı.
Bütçe görüşmelerinin aut yöntem huzur Meclisle düşünüm alışverişi düşüncesince ehemmiyetli hissedar punt sunduğuna ayraç fail Çavuşoğlu, lehçe ve global kırık hatlarının kırıldığı zamanlarda kaç güçlü virajları beraberce aldıklarını; seneler zarfında zorlukların, tehditlerin, sınamaların, lehçe ve global problemlerin bitmediğini, bilakis hâlâ da şiddetlendiğini gördüklerini söyledi.
Bugün arsıulusal ilişkilerdeki manzaraya baktıkları devir birbirini besleyici çoklu hissedar akse ortamını gördüklerini dile getiren Çavuşoğlu, "Büyük çelim rekabeti baştan gün sahnesinde. Ancak bu el savaşım baş döndürücü kutuplu. Ukrayna Savaşı, Avrupa düzenlilik mimarisini ve global düzeni etraflıca sarstı. Enerji krizi yalnızca sahamızı değil, kâffesi dünyayı etkiliyor. Gıda krizi tehdidi önceki el bu denli ağırbaşlı hissedar global dava vaziyetini aldı. İstanbul Tahıl Anlaşması'yla besin krizi şimdilik arama altında. Ama riziko bitmeme ediyor. Dünyada çatışmalar artıyor ve kompleks bir duruma geliyor. Bunların yüzdelik 60'ı andıran çevremizde. Terör, hava değişikliği, göç, ecnebi düşmanlığı, İslam karşıtlığı kabilinden global tehditler birbirini tetikliyor. Dondurulmuş ihtilaflardan yalnızca Karabağ meselesi çözüme kavuştu lakin kırılganlığı bitmeme ediyor." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'nin bu ipham zarfında global düzene muvazene katan hissedar çelim olduğuna dikkati çekici Çavuşoğlu, "Yurtta barış, dünyada barış" amacı ve Türkiye Yüzyılı vizyonuyla ahenkli biçimde krizleri halletmek düşüncesince çalıştıklarını belirtti.
Yıllardır yürüttükleri selim ve prensipli aut yöntem sebebiyle elden rastgele hissedar coğrafyada asayiş sermayesi biriktirdiklerini vurgulayan Çavuşoğlu, "Bu sebeple bugün kâffesi dünyada arabuluculuk deyince önceki akla mevrut ülkelerden bir tanesi Türkiye. Bunun akıbet konkre örneği Rusya-Ukrayna harbinde yaşandı. Bunu yalnızca kılıç değil halis muhlis evren görüyor." sanarak konuştu.
Savaş öncesinde ve harp pırtlak verdikten sonraları diplomatlık ve diyalog yayınlarını işlettiklerini dile getiren Çavuşoğlu, Montrö Sözleşmesi'ni inceden inceye uygulayarak Karadeniz'de tırmanmayı engellediklerini, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde ve BM'yle beraberce İstanbul Tahıl Anlaşması'nı yaşama geçirdiklerini söyledi.
"13,5 milyon tondan hissedar tomar tahılı evren piyasalarına ulaştırdık"
Bugüne denli 13,5 milyon tondan hissedar tomar tahılı evren piyasalarına ulaştırdıklarını aktaran Çavuşoğlu, şu biçimde konuştu:
"Cumhurbaşkanımızın yürüttüğü şef diplomasisi sebebiyle köle takasını belkili kıldık. Rusya'nın Tahıl Anlaşması'na arka dönmesini sağladık. Zaporijya Nükleer Santrali'ne ilişikli endişelerin giderilmesi düşüncesince Rosatom ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nı İstanbul'da hissedar araya getirmeye bitmeme ediyoruz. Bunlara ekleyerek baş döndürücü sayıda açık-kapalı diplomatlık faaliyetlerimiz oluyor. Bugün, kâffesi dünyanın ülkemizin önceki günden itibaren izlediği akıllıca çizgiye gelmeye başladığını görüyoruz. Aslında 'Küresel Güney' denilen Batı dışındaki enli dünya, savaşın aslında bu yana bizimle ayrımsız görüşteydi. Artık, Paris'ten Berlin'e ehemmiyetli Batı başkentlerinde de Rusya'yla diyalog, müzakerelere devir ve dünkü hissedar hile çağrıları artıyor. Geçen sene da Afganistan krizinde birileri ağız bükse de sergilediğimiz politikalar, hâlâ sonraları kâffesi evren çeşidinden ikrar görmüştü."
Çavuşoğlu, global sistemin baştan mensur sürecine girdiğini, bu süreçte hile müessis hissedar oyuncu olarak, aktif, yenilikçi ve insanca diplomasiyle gelişmelere istikamet verdiklerini, bunun esas sebeplerinden birinin öngörülerinde sadme bulunduğunu kaydetti.
Mevlüt Çavuşoğlu, "Gıda krizi gündemde yokken, bunu 7 sene ilkin G20 gündemine sokmamız, pandemi önceleri dijitalleşmenin önemini görmemiz, erke krizinin hissedar çağ nite kapıya geleceğini bilerek, ciddi adımlar atmamız, ulaştırmanın ve sakınım zincirlerinin taşımış bulunduğu nazik önemin farkında olmamız, arabuluculuğa envestisman yapmamız, sağgörülü ve öngörülü yaklaşımımızın ayrımlı yansımaları oldu. Bu öngörülü davranış sebebiyle barış eskiden krizlere, bereket eskiden darlığa sakınım yaptık. Böylece hem zorluklara huzur hâlâ mukavim olduk hem karşımıza çıkan fırsatlardan hâlâ güzel yararlanma edebildik." ifadelerini kullandı.
"Azerbaycan'ın barış vakti meydana getirdiği hazırlıklar, Karabağ zaferini getirdi"
Zorluklar karşısında düşmediklerini, ne olursa olsun yollarına bitmeme ettiklerine ayraç fail Çavuşoğlu, erke dalında attığıkları vakti adımlar ve izledikleri sağduyu politikaların Türkiye'yi bu emekli günlerde merkezi aktörlerden bir tanesi yaptığını vurguladı.
Çavuşoğlu, aut politikadaki başarılarını şu biçimde anlattı:
"Ulaştırma dalında vakti İpek Yolu'nu canlandıracak enfrastrüktür yatırımlarımız ve diplomatik çabalarımız, Türkiye'yi ve Türk dünyasını Doğu-Batı aksının merkezine yerleştirdi. Azerbaycan'la birlikte, Özbekistan, Kazakistan ve Türkmenistan'la değişik üçgen formatlarımız konkre neticeler vermeye bitmeme ediyor. Kısmetse ferda sabah, Azerbaycan ve Türkmenistan'la gerçekleştireceğimiz Üçlü Zirve'nin hazırlıkları düşüncesince Enerji ve Ulaştırma Bakanlarımızla beraberce Avaza'da olacağız. Savunma endüstri alanındaki başarılarımız, caydırıcı gücümüzü artırırken diplomaside bizlere dünkü alanlar açtı.
Azerbaycan'ın barış vakti meydana getirdiği hazırlıklar, Karabağ zaferini getirdi. Zaferin peşi sıra elden barış ve baştan bayındırlık çabalarına dayanaklık etmek verdik. Havaalanları, otoyollar, ekincilik projeleri kabilinden konkre neticeleri sene süresince gördük ve Azerbaycanlı kardeşlerimizle gururlandık. Yine öngörülü hissedar yaklaşımla, Türk Devletleri Teşkilatı'na senelerdir harcadığımız emekler meyvelerini veriyor. Geçen ayki Semerkant Zirvesi, vakti adımlara şehadet etti. Türk Devletleri Teşkilatı’nın kurumsal türel altyapısı tamamlandı. 5 salname Strateji Belgesi ikrar edildi. Basitleştirilmiş gümrük hattı, toplu ağırlık taşımacılığı ve ticaretin kolaylaştırılmasına ilişikli vesaik ikrar edildi. TÜRKPA, Türksoy, Türk Akademisi, Türk Kültür ve Miras Vakfı’nın Teşkilat çatısı altında toplanması kararlaştırıldı. Türk Yatırım Fonu Başkanı atandı. Tarihi hissedar kararla KKTC, teşkilatımıza anayasal adıyla 'Gözlemci Üye' oldu. Milli davamızdaki bu yarar dü devletli hal çabalarımıza çelim katacak."
Çavuşoğlu, Libya'da 2019'da izlemeye başladıkları canlı politikanın neticelerini almaya bitmeme ettiklerini, Trablus'ta imzaladıkları Hidrokarbon Mutabakat Muhtırası'nın, Yunanistan'ı ne bir duruma getirdiğini her insanın gördüğünü kaydetti.
Geçen hafta Yunanistan'ın Girit'in güneyinde hidrokarbür faaliyetleri etme neticesinde karşısında Libya'nın Türkiye ile imzaladığı Deniz Yetki Alanları Anlaşması'na erbap çıkan adımlar attığını bildiren Çavuşoğlu, "Geçen hafta Yunanistan, Libya ile teşrinievvel ayında imzaladığımız Hidrokarbon Anlaşması'nı BM’ye yakınma etti. Biz de elden peşinden Libya ile beraberce bu mektuba kuma yanıtımızı BM'ye ilettik. Ama aradaki fark, Yunanistan mektubunda laf cambazlığı yapmış oldu bizim mektubumuz ise türel argümanlar içeriyor. Bu kazanım, nesiller boyu Doğu Akdeniz'de dengeleri belirleyecek." halinde konuştu.
Çavuşoğlu, Fransa'dan BAE'ye, ABD'den Japonya'ya denli kaç ülkenin Türkiye ile Afrika ait ortaklaşa iş ve istişareler gerçekleştirmek istediğini, arabuluculuk rolüyle Latin Amerika'nın istikrarına ulama sağladıklarını bildirdi.
"Bu coğrafyada, istikrarsızlık, arbede ve yıldırı on paralık bitmedi"
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bu sene "Türkiye Avrupa'dır" sloganıyla AB'nin huzur karşıya kalmış bulunduğu sınamaların aşılmasında lüzumlu katkıyı sunmaya bitmeme edeceklerini dile getirdi.
"AB, ciddi hissedar oyuncu olacaksa Rum-Yunan ikilisinin oyuncağı olmayı bırakır ve Türkiye'yle ilişkilerinde lüzumlu adımları atar." diyen Çavuşoğlu, şu biçimde bitmeme etti:
"Bu coğrafyada, istikrarsızlık, arbede ve yıldırı on paralık bitmedi. Hasımlarımız, Türkiye'nin yalnızca terörle, çatışmayla uğraşmasını, kâffesi gücünü buna masrafını istedi. Biz, bu oyuna gelmedik. Sadece terörle mücadelede değil, kaç global mevzuda arsıulusal topluma önderlik ettik. O nedenden 'açılım', 'arabuluculuk', 'Afrika', 'Asya' dedik. Biz geliştikçe, terörü besleyici çevreler de çabalarını artırdı. PKK terörü ülkemize huzur gene devreye sokuldu.
PKK/PYD/YPG'nin Suriye ve Irak'ta barınmasına banko müsaade vermeyeceğiz. Bu mevzuda ki ne derse desin, gereğini yapacağız. Güvenlik güçlerimiz sahada canla başla çalışırken, diplomasimiz de arsıulusal platformlarda mücadelemizin haklılığını anlatmaya bitmeme ediyor. Bağdat'tan Brüksel'e, Cenevre'den New York'a kadar, hem ilgilendiren devletler hem arsıulusal teşkilatlarda terörle mücadelemizin haklılığını anlatıyoruz. Muhataplarımıza, ya 2019'da imzaladığınız anlaşmalara uyarsınız yada kılıç gereğini yaparız... Basın uğrunda ne söylüyorsak, boğunuk görüşmelerde de aynısını söylüyoruz."
Çavuşoğlu, statik, karar hissedar yöntem izlemediklerini, milletin çıkarları bulunan koşullarda neyi gerektiriyorsa onu yaptıklarını, koşullar, müzakereye uygunsa müzakere, mütalaa kapıları kapalıysa sahaya yöneldiklerini, akıbet dönemdeki normalleşme politikalarının da bu gerçekliğin hissedar neticesinde bulunduğunu söyledi.
Her devir problemlerin diyalogla çözülmesini istediklerinin altını çizen Çavuşoğlu fakat bunun yalnızca kendilerine ilişikli hissedar obje olmadığını, hem muhataplarının buna anık olması bununla yanında lehçe ve global koşulların buna birebir olması icap ettiğini vurguladı.
Suriye'de hissedar süredir istihbaratlar marifetiyle filhakika diyetle görüştüklerini bildiren Çavuşoğlu, "Rejim, realist davranırsa terörle mücadele, politik proses ve Suriyelilerin arka dönüşleri ait beraberce çalışmaya hazırız. Bunun hırçın filhakika düşünülemez. Aynı politikayı Irak'ta da uyguluyoruz. Hem Bağdat hem Erbil'e terörle savaşım ait ortaklaşa iş öneri ediyoruz. Aynı mesajları dünkü Irak Hükümeti'ne de iletiyoruz. Muhataplarımız çağrılarımıza kulak verirse beraberce yürürüz, terörle beraberce savaşım ederiz. Yok, tepkisiz kalırlarsa özlük göbeğimizi kendimiz keseriz." değerlendirmesinde bulundu.
"Geçen sene 253 bulunan görev sayısını 257'ye çıkarttık"
Çavuşoğlu, iri data ve bireşimli zeka kabilinden araçlardan yararlandıklarını, OECD içerisinde kurulan Yapay Zeka Küresel Ortaklığı'na unsur olduklarını belirtti.
Antalya Diplomasi Forumu'nun ikincisinin gerçekleştiğini hatırlatan Çavuşoğlu, üçüncü toplu tartışma düşüncesince de dip hissedar sakınım zarfında olduklarını, Forum'un global Türkiye markasına şimdiden ehemmiyetli katkılar sunduğunu dile getirdi.
Yeni döl diplomatlar yetiştiren meslek açtıklarını tamlayan Çavuşoğlu, bu geleneklerini kurumsallaştırmak düşüncesince Ankara Diplomasi Akademisi'ni ihdas çalışmalarını başlattıklarını, burada memurları eğiteceklerini, efdal lisans ve doktora eğitimi verileceğini söyledi.
Çavuşoğlu, görev sayılarını arttırdıklarını güzeşte sene 253 bulunan görev sayısının 257'ye çıktığını, önümüzdeki sene Cezayir'in ehemmiyetli şehirlerinden Oran'da başkonsolosluk açacaklarını bildirdi.
New York'taki Türkevi'ne ilişikli de Çavuşoğlu, "Türkevimiz, bu sene BM Genel Kurulu esnasında ağırlığı yukarı düzem konuklar ve ev sahipliği meydana getirdiği baş döndürücü ehemmiyetli toplantılar sebebiyle adeta ikinci BM binası vazifesini üstlendi. New York'ta, kusursuz caddede BM'ye giren insanları döşemek düşüncesince kameralar yerleştirildi. Bu sene kameraların ½ si BM'ye bakıyordu, ½ si dönerek Türkevi'ne bakıyordu. Türkevi'ni küçümsemeye çalışanlara da bu örneği hasretmek durumundayız." ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin aut ülkelerdeki temsilciliklerinin vatandaşların emrinde olduğuna dikkati çekici Çavuşoğlu, noterden popülasyon işlerine denli 74 bölgede fariza verdiklerini, 2022 senesinde sağladıkları konsoloshane hizmeti sayısının 3 milyonu aştığını bildirdi.
Çavuşoğlu, sakat yurttaşlar düşüncesince konsoloshane davet cihazı merkezinde ayraç dilinde görüntülü hizmete başladıklarını, vatandaşların enstantane biçimde ulaşabilmesi düşüncesince ileti infaz programını yaşama geçirdiklerini söyledi.
Küresel müstevli ve Afganistan krizlerinde bulunduğu kabilinden Ukrayna savaşından sonraları da boşaltma operasyonlarını başarıyla yürüttüklerin vurgulayan Çavuşoğlu, bu sene gayrimenkul haricinde hastalanan, ilçe nâkil 169 yurttaşı cankurtaran uçakla Türkiye'ye getirdiklerini tabir etti.
Muhalefetin aut politikada hükümeti eleştirirken zorlandığını tamlayan Çavuşoğlu, "Dış politikayı eleştirirken zorlanmanızın nedeni aut politikamızın değerli olmasıdır. Tüm evren aut politikamızın baş döndürücü değerli bulunduğunu görüyor, söylüyor. Türkiye'nin en iri problemininin yeteneksiz aut yöntem bulunduğunu bildirmek realist değildir, hakkıyla uzaklaşmayalım. Şu anda halkımızın Türkiye'yi en değerli bulmuş bulunduğu düzlük aut politika. Her şeyde Türkiye ve AK Parti iktidarı haksız; AB, ABD, Rusya, Libya, Suriye, hepsi haklı. Böyle hissedar yaklaşım olmaz. Rusya-Ukrayna mevzusundaki arabuluculuğumuzu caba küçümsemeye koruyucu ihvan oldu." sanarak konuştu.
Çavuşoğlu, muhalefetin Türkiye'nin aut politikadaki normalleşme adımlarına müteveccih tutumunu anlayamadığını belirterek, "Hep 'bu ülkelerle sebep kötüsünüz? Diyalog kurun, normalleşin' diyordunuz. Herhangi hissedar araç da söylemiyordunuz. Şimdi 'niye normalleştiniz?' sanarak bizi eleştiriyorsunuz. Bazılarınız da 'döneklik' diyor. O devir şu suali sorayım size; 'siz o çağ bu ülkelerle normalleşin' dediniz, kılıç de normalleştik. Şimdi 'niye normalleştiniz?' diyorsunuz. O devir sizin tabirinizle bu da kaypaklık olmuyor mu?"
AİHM kararları siyasi
Ege Adalarına ilişikli meydana getirilen eleştirilere karşılık verici Çavuşoğlu, "Bu ulusal hissedar politika, Yunanistan'ın işine doğacak biçimde birbirimizi köşeye sıkıştırmaya çalışmayalım." dedi.
Çavuşoğlu, AB'ye üyelik mütalaa sürecinde dü çevrim üstünde blokaj olduğunu, Türkiye'nin açım kriterlerinin hepsini karşıladığını dile getirdi. Bu süreçte Türkiye'nin de AB'nin de eksiklikleri olduğuna ayraç fail Çavuşoğlu, "Bu mevzularda AB'ye rastgele hissedar çağrıda illet bulunamıyorsunuz?" sorusunu yöneltti.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına yer veren Çavuşoğlu, kararların tepme ölçün olduğunu, bitmeme fail mahkemeler sürecinde politik kararlar verdiğini belirtti.
Abhazya mevzusundaki eleştirilere de karşılık verici Çavuşoğlu, Gürcistan'ın hudut ve yer bütünlüğünü tanıdıklarını, Türkiye'nin pozisyonunun bu yönde bulunduğunu söyledi.
HDP'li vekillerin birtakımı açıklamalarına da karşılık verici Çavuşoğlu, "Kürtler bizim kardeşimizdir. Türkiye'de de İran'da da Irak'ta da Suriye'de de. Ama Kürtlerin de Ezidilerin de Aramilerin de Süryanilerin de Arapların da insanlığın da en iri düşmanı PKK-YPG'dir." dedi.
Adaların silahlandırılması
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ege Adaları'nın silahlandırılması ait bilgelik vereceğini belirterek, Yunanistan'ın adaları 1960'larda silahlandırmaya başladığını anımsattı.
Türkiye'nin 1975'te muhtıra verip gıcırtı ettiğini dile getiren Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
"İlk el bizim iktidarımızda BM'ye gönderdiğimiz mektuplarda bu adaların, silahsızlandırılmış adaların, Yunanistan çeşidinden ihlalini gündeme getirerek, önceki el bunların egemenliği ile ilişkilendirdik. Bunu kılıç yaptık. 1960'tan bugünlere denli yapılmadı. 'BM'ye 3 kıta varakpare gönderdik' diyoruz. Şimdi kılıç bunu ferman ile bağdaştırıyoruz ve denir ki; 'Eğer Yunanistan bu ihlali sonlandırmazsa, kılıç de gereğini yapacağız'. Siz de bizlere dayanaklık etmek verin. 3 kıta mektubu kılıç gönderdik. Yunanistan'ın cevapları demagoji, bizimki türel argümanlar. İşgal mevzusuna doğacak olursak; 1996, az buçuk ilkin 'Kardak' dedik, Utku Bey de söyledi. Arkadaşlar, 1996 Kardak krizinden sonraları adaların türel ve fiili hissedar vaziyeti oluşmamıştır. 96'daki Kardak krizinden, itiraz fail hükümet engelleme ondan ahir kurulan hükümetlerin burada hissedar mesuliyeti yoktur. Bu ne anlama gelir biliyor musunuz? Bu baş döndürücü açıktır. 1996'ya denli ne olduysa ha demektir. Ben sabahtan bu yana bunu anlatmaya çalışıyorum. Birazcık arsıulusal ahbaplık biliyorsanız, şuncacık vatanın, milletin adalet ve menfaatlerini korumak istiyorsanız, burada Yunanistan'ın eline ceviz verecek açıklamalara zorlamayın diyorum. Ben burada çıkarım, CHP'yi sonuna denli belgelerle anca hissedar gülünç ederim ki lakin bu benim ulusal çıkarlarıma yaramaz. Ben bunu anlatmaya çalışıyorum size."
CHP milletvekillerinin aksülamel gösterdiği Çavuşoğlu, laflarını şu biçimde sürdürdü:
"Diyorum ki istesem CHP'yi eleştiririm lakin benim ulusal çıkarlarıma elverişsiz diyorum. Şunu anlatmaya çalışıyorum, burada AK Parti'yi suçlamaya çalışıyorsunuz. Burada günahı sıfır hissedar parti, erk var ise AK Parti iktidarları ve Cumhur İttifakı'dır ve 96'dan ahir hükümetlerdir. Bu denli belirgin konuşuyorum, bunun detaylarını Ünal Çeviköz'e sorun. Genel başkanınızın danışmanıdır, bizim de mensubumuzdur. O size bunu anlatsın. Gelip de burada ikide birde 'AK Parti'yi köşeye sıkıştıracağız' sanarak ulusal meselelerimizle ilgilendiren kusur bilgiler vermeyin lütfen."
Çavuşoğlu, HDP Grup Başkanvekili Hakkı Saruhan Oluç'a müteveccih ise şu biçimde konuştu:
"(Bize biat fail Kürtler yada biat etmeyen Kürtler) sanarak hissedar farklılık yapmıyoruz. Burada PKK ile Kürtler ortada hissedar farklılık yapıyoruz. İnanın, sizin söylemleriniz, sizin üsluplarınız 'PKK = Kürtler' anlamına getirecek boyuta da varıyor. Ve anca hissedar yaymaca yapıyorsunuz ki, doğrusu 'Türkler Kürtlere saldırıyor, Kürtleri mahvediyor'. Bize soruyorlar, 'İstanbul'daki saldırıyı Kürtler mi yaptı'. 'Hayır' diyoruz. 'PKKYPG yaptı' diyoruz. Yine Gaziantep'te 15 yaşındaki çocuğumuzu ve öğretmenimizi katleden saldırıyı 'Kürtler mi yapmış oldu Suriye'den'. 'Hayır, Suriye'de Kürtler var lakin PKYYPG'den ayrıdır' diyoruz. Gelin bunu bölelim PKKYPG'den. Bir konuşmacımız da dedi ki, 'Kürtleri kucaklayalım'. Gelin Kürtleri az hâlâ daima bu arada kucaklayalım, lakin teröristlerden hakkıyla ayıralım."
Uygur Türkleri'nin haklarını Türkiye'nin rastgele hissedar devir savunduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, Çin, Türkiye'deki Uygur Türklerini istediği devir da bu taleplerini hesabına getirmediklerini belirtti.
