İstanbul
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ödemeler dengesine bağlı istatistikleri açıkladı.
Buna layıkıyla akan işlemler hesabı eylülde 1 bilyon 652 milyon dolar aşkın verirken, 12 maaş akan açıkça 18 bilyon 444 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Cari işlemler hesabı güzeşte senenin ayrımsız çağında 2 bilyon 335 milyon dolar açıkça vermişti.
AA Finans'ın gerçekleştirdiği ankete dahil bulunan ekonomistler, akan işlemler hesabının eylülde 1 bilyon 420 milyon dolar aşkın vermesini bekliyordu.
Analistler, ilkin erke ve mal fiyatlarındaki yükselişe karşın ödemeler dengesinde risklerin aşağılık yönde olmayı sürdürdüğünü söyledi.
AA Finans Analisti ve Ekonomist Haluk Bürümcekçi, ödemeler dengesinde eylülde gözlenen iyileşmede, aut tecim açığının azalmasına ek namına gezim ile transport gelirlerinin yükselişini sürdürmesinin anne aktif fiil bulunduğunu bildirdi.
Dış tecim açığının eylülde salname bazda yüzdelik 47,6 azaldığını hatırlatan Bürümkcekçi, "Buna ek olarak, hizmetler dengesi süresince gezim gelirlerinin 3 bilyon 176 milyon dolara yükselmesine cevap gezim giderlerinin 193 milyon dolar ile hudutlu kalmasıyla gezim safi gelirleri güzeşte yıla layıkıyla 1,4 bilyon dolar arttı." ifadelerini kullandı.
Bürümcekçi, bavul ticaretinin güzeşte yıla layıkıyla yüzdelik 71, transport gelirlerinde de yüzdelik 55,3 yükseldiğini aktararak, böylece, hizmetler dengesinde salname artışın 1,9 bilyon dolar bulunduğunu kaydetti.
Ekim kocaoğlan gümrük aut tecim kılavuz kaptan verilerinin güzeşte senenin 900 milyon dolar altında aut açığa ayraç ettiğine dikkati çekici Bürümcekçi, gezim ve transport gelirlerinde gözlenen toparlanma sebebiyle salname akan açıkta düşüşün bitmeme edeceğini düşündüğünü tabir etti.
Bürümcekçi, eylülde polis açıktaki iyileşmeye ek olarak, akan dengenin bel kemiği şevki açısından izlem edilen erke dışı akan dengenin 13,3 bilyon dolar aşkın verdiğini, erke ve giranbaha dışı (çekirdek) akan dengenin ise 22,0 bilyon dolar fazlaya yükseldiğini belirtti.
Türkiye ekonomisinin çelimli faiz dönemlerinde polis ve atom çekirdeği açıkta bariz artım şevki görülmesinin natürel bulunduğunu sonsuz vurguladıklarına yer veren Bürümcekçi, acemi yüz koronavirüs (Kovid-19) salgını sonrası bu etkilerin elan karmaşıklaştığını ve elan yoğun doğrultu değiştirmek gösterdiğini kaydetti.
"Ekim aut tecim sayılarındaki inhitat ödemeler dengesi düşüncesince olumlu"
Bürümcekçi, finansman tarafında, akan aşkın verilmesine ek namına safi vebal eksik girişinin gene efdal olması ve finansman kalemlerinin bariz girişe ayraç etmesi ile resmi rezervlerde 5,6 bilyon dolarlık elan artım gözlendiğine dikkati çekti.
Eylül ayında portföy kanalında 1,2 bilyon dolar ile iki canlı girişin bitmeme ettiğini tabir fail Bürümcekçi, bunun anne sebebinin Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın eurobond ihracı ile 2,25 bilyon dolar borçlanması bulunduğunu belirtti.
Bürümcekçi, safi hata-noksan kaleminin 1 bilyon 750 milyon dolarlık girişe oyunluk bulunduğunu aktararak, "Bu sene safi hata-noksan kaleminde hep antre ise 13,5 bilyon dolara ulaştı. Bütün bu gelişmeler kararında TCMB döviz rezervlerinde 5,6 bilyon dolarlık artım gözlendi. Rezervlerde akıbet 12 maaş değiş ise 43,6 bilyon dolar artışa yükseldi." ifadelerini kullandı.
İthalat ve dışarı satım düşüncesince ehemmiyetli birlikte kılavuz kaptan amblem bulunan Gümrük Bakanlığı verilerinin, ekimde aut tecim açığında güzeşte yıla layıkıyla düşüş olacağını gösterdiğine yer veren Bürümcekçi, "Ekim ayında dışarı satım 20,8 bilyon dolar ve dışarı alım 22,3 bilyon dolar düzeyinde oluşmuş. Böylece, aut tecim açığı 1,46 bilyon dolar düzeyinde gerçekleşmiş. Bu ise, aut tecim açığının salname namına düşüş göstereceği (Ekim 2020'de 2,4 bilyon dolar açık) anlamına geliyor." değerlendirmesinde bulundu.
"Cari açıkça tahminleri üstündeki riskler aşağılık yönlü"
Bürümcekçi, akan açıkça tahminlerine bağlı risklerin aşağılık yönde bitmeme ettiğini kaydederek, erke ve mal ithalatında bedel tesiri kaynaklı artışı, giranbaha ithalatındaki düşüş ve gezim safi gelirlerindeki toparlanmanın telafi edebileceğini bildirdi.
Emtia fiyatlarındaki genele yayılan artışın akan balans üstündeki negatif yansımalarının gözlenmeye bitmeme edildiğine yer veren Bürümcekçi, şunları kaydetti:
"Ekim ayında salname 16-17 bilyon dolar aralığına gerilemesini beklediğimiz akan açığın ahir dönemdeki seyri açısından asal belirleyici iç arzu ve iktisadi etkinlik olacak kabilinden görünmektedir. Son Orta Vadeli Plan'da (OVP) yılsonu akan açıkça beklentisi 21 bilyon dolar açıklanırken, çevre anketlerinde, 2021 yılı akan dengesi düşüncesince medyan bedel 17 bilyon dolar açıkça ve minimal ile azami açıkça tahminleri sırasıyla 12,5 ve 22,0 bilyon dolar olmuştu. Bu tahminler üstündeki riskler aşağılık yönde bitmeme etmektedir."
"Turizmin yardımı 2019 yılına yaklaştı"
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan da, beklentilerinin üstünde birlikte dönemsel akan aşkın verildiğini gözlemlediklerini kaydederek, giranbaha ithalatında akıbet beş altı aydır ağırbaşlı güçsüz birlikte tempo görüldüğünü ve eylülde ortalamaların da altında kaldığını tabir etti.
Hizmet ticareti dengesinin, birlikte sene esbak 1,75 bilyon dolara nazaran 3,67 bilyon dolar aşkın vererek, Türkiye'nin aut dengelerinin iyileştirilmesinde gezim ve öbür hizmetlerin rolünü vurguladığını tamlayan Erkan, "Kültür ve Turizm Bakanlığı çeşidinden piyasaya çıkan verilere göre, Eylül ayında ecnebi gezmen gelişleri salname bazda tahminî yüzdelik 60 artarak 3,51 milyona ulaştı. Turizmin bu seneki yardımı nedeni ile 2019 seviyelerine yakınlaşan birlikte kaynak süresince olması akan aşkın verilmesinde ehemmiyetli birlikte aktif fiil oldu" değerlendirmesinde bulundu.
Erkan, bahis konusu etkenlerin ekimde de akan dengeye müspet ulama yapacağını ve dönemsel namına 1,8 ila 2 bilyon dolar yöresinde birlikte aşkın verilebileceğini düşündüklerini tabir ederek, "TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu güzeşte ay meydana getirdiği açıklamada, Türkiye'nin 2021 akan açığının 15 milyar-17 bilyon dolar namına kestirim edildiğini söylemişti. Söz konusu öngörünün ve yönlendirmenin tutabileceğini düşünmekle beraber, kılıç de sene sonu salname akan açıkça beklentimizi 14 bilyon dolar seviyesine düzeltilmiş ettik." ifadelerini kullandı.
