Ankara
Moldova'nın Ankara Büyükelçisi Dmitri Croitor, Türkiye-Moldova ilişkilerini, 23-28 Kasım'da Ankara'da düzenlenecek Moldova Kültür Günlerine bağlı bilgileri ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun Kişinev ziyaretini AA muhabirine değerlendirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2018'de Moldova'yı ziyareti esnasında dü diyar ortada imzalanan barışma ile ilişkilerin ciddi katılma düzeyine ulaştığını hatırlatan Croitor, Moldova Cumhurbaşkanı Igor Dodon'un da 2019'da Türkiye-Moldova Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyinin önce toplantısı düşüncesince iri ortak heyetle Ankara'ya geldiğini belirtti.
Croitor, "Türkiye değme devir yanımızdaydı. Zor yıllarda da elleme yıllarda da değme devir Türkiye bizlere asistan oldu." dedi.
Türkiye'nin, 1992'de Moldova'nın bağımsızlığını tanıdığı bulunan önce diyar bulunduğunu hatırlatan Croitor, "1994'te Moldova Parlamentosu ortak hususi anayasa onama etti. Gagauzlar Moldova'nın cenup tarafında yaşıyorlar, Türkçe konuşuyorlar. Onlara muhtariyet statüsü verildi 1994'te. Bunda da Türkiye bizlere asistan oldu." niteleyerek konuştu.
Croitor, toy sima koronavirüsün (Kovid-19) önce günlerinde salgınla mücadelede Türkiye'nin Moldova'ya dayanak verici önce diyar bulunduğunu belirterek dü ülkenin baş döndürücü elleme ilişkilere ehil bulunduğunun altını çizdi.
Moldova'da 1300 Türk şirketinin çalışkanlık gösterdiğini özetleyen Croitor, "Moldova'da Türk iş adamlarını baş döndürücü severiz. Onlar baş döndürücü aktiftir. Kendileri mal kazanırken, Moldova vatandaşlarına da iş kuruyorlar." ifadelerini kullandı.
Croitor, dü diyar ilişkilerini hâlâ çelimli kıldıkları düşüncesince Moldova'da çalışkanlık yayınlayan yatırımcılara ve iş insanlarını teşekkürname etti.
"Moldova'daki 43 başıboş tutum bölgesinin değme birine ortak çelimli Türk şirketini döşemek isteriz"
Büyükelçilik adına ilişkilere yardım arz kılmak düşüncesince iri hedefler belirlediklerini kail Croitor, "Moldova'da 43 başıboş tutum bölgesi var. Her ortak alana ortak çelimli Türk şirketini döşemek isteriz ki hâlâ baş döndürücü Türkiye'den mevrut iş adamları Moldova'da çalışsın." dedi.
Croitor, ikinci hedefin de turizmi alevlendirmek bulunduğunu belirterek "Moldova'nın nüfusu 3-3,5 milyon. Ama Moldova'dan değme sene Türkiye'ye kısaca 300 bin gezmen geliyor. Türkiye nüfusu baş döndürücü hâlâ büyük, 84 milyon. Ama çabucak 30 bin gezmen Türkiye'den Moldova'ya geliyor." Büyükelçi, Türkiye'den ülkesine revan gezmen sayısını artırmayı hedeflediklerini söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 2018'deki ziyaretini hatırlatan Croitor, "O bizlere ortak uydurma verdi; Türkiye'deki en çelimli bankalardan birisi Moldova'da olacak. Bizim kredi piyasamızda çalışacak. Biz umutlanıyoruz ki Türkiye'den hakeza ortak vezneci Moldova'ya gelecek. O gelirse de Türk iş adamlarına Moldova'nın pazarına gelmeleri düşüncesince baş döndürücü hâlâ kolay olacak." ifadelerini kullandı.
Croitor, bu üç mevzuda ortaya koydukları hedefler düşüncesince il il dolaşarak çalıştıklarını, tecim ve endüstri odaları ve iş insanlarıyla görüştüklerini belirterek "Onları Moldova'ya çağırma ederiz. Gelsinler, görsünler, halkımızla konuşsunlar ondan sonraları kendileri değişmeyen versinler. Ama eminim, iş adamları Moldova'ya gelirlerse Moldova'da çalışmaya değişmeyen verecekler." dedi.
Türk iş insanlarının Moldova'da muhtelif avantajlardan faydalanabildiğini, ülkesinin emektar Sovyetler Birliği devletleriyle başıboş tecim anlaşması bulunduğunu anlatım fail Croitor, "Şimdi Türk firması Moldova'da zat malını üretirse sonraları da Rusya'ya satarsa yüzdelik 15 mal kazanacak. Neden? Bu mallar Rusya'ya vergisiz satılacak. Bunun düşüncesince yeniden Türkiye'nin iş adamlarını Moldova'ya çağırma ediyorum." niteleyerek konuştu.
Croitor, Moldova'ya envestisman düşüncesince ekincilik ve hayvancılık piyasasının iri gizil taşıdığını söyledi. Moldova'nın topraklarının dünyanın en velut toprağı "kara toprak" bulunduğunu tamlayan Croitor, tarım, hayvancılık, balıkçılık ve ormancılık alanlarının yatırıma en akla yatkın alanlar bulunduğunun altını çizdi.
Avrupa'nın çelimli şirketlerinin adım adım istihsal düşüncesince Moldova'ya geçtiğini özetleyen Croitor, "Bizim dü yandaki türkiye var. Batıda Romanya, güneyde Ukrayna. Batıda Romanya, Avrupa'nın üyesi. Orada maaşlar yükseldi. Moldova'da maaşlar hâlâ düşük. O nedenden dolayı iş adamları Moldova'ya geliyor. Onlara hâlâ yarayışlı Moldova'da çalışmak. Bu sektördeki iş adamlarını da Moldova'ya bekliyoruz." dedi.
Croitor, Türkiye'deki ortak yapı firmasını Bursa'dan Moldova'ya çağırma ettiğini belirterek "O vakitten bugüne Moldova'da 5 üretimlik var, 2 bin 500 kişiyi çalıştırıyorlar. 2 bin 500 aileye Moldova'da atlatmak veriyorlar. Tekstil endüstrisi de Moldova'da baş döndürücü önemli." değerlendirmesinde bulundu.
"(Karşılıklı ziyaretlerle) İlişkilerimiz hâlâ da çelimli olacak"
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu'nun Moldova ziyaretinde Dışişleri ve Avrupa ile Entegrasyon Bakanı Nicu Popescu, Moldova Cumhurbaşkanı Maya Sandu ve Moldova Başbakanı Natalia Gavrilita ile ortak araya gelmesinin öngörüldüğünü özetleyen Croitor, Moldova'dan da Türkiye'ye ziyaretlerin olmasını dilek ettiklerini dile getirdi.
Croitor, "İsteriz ki liderlerimiz birbiriyle görüşsün. Vatandaşlarımız, iş adamlarımız birbiriyle çalışsın. O devir ilişkilerimiz hâlâ da çelimli olacak." ifadesini kullandı.
Türkiye'den Moldova'ya değerlendirmek düşüncesince ne pasaporta ne de vizeye gerekseme bulunduğunu kail Croitor, "Sadece etiket olsun, Türkiye'den Moldova'ya, Moldova'dan Türkiye'ye gelinebilir. Bugün İstanbul'dan Moldova'nın başkenti Kişinev'e seyahat 1 saat. Kahvaltınızı Moldova'da yapsanız, tün ezanı yemeğinizi Türkiye'de yiyebilirsiniz. Çok yakınız birbirimize." dedi.
Moldova Kültür Günleri 23-28 Kasım'da Ankara'da
Croitor, Türk vatandaşlarının Moldova kültürünü hâlâ yakından tanımasının ilişkilere müspet yansıyacağını belirterek 23-28 Kasım'da düzenlenecek Moldova Kültür Günleri etkinliklerine topu topu başkentlileri çağırma etti.
Congresium'da 23 Kasım'da ülkenin en adlı sanlı raks toplumu bulunan "Joc Moldova Akademik Dans Topluluğu"nun gösterisi bulunduğunu kail Croitor, 24 Kasım'da da CSO'da "Moldova Ulusal Halk Müziği Orkestrası Lautari" konserinin verileceğini belirtti.
Croitor, 27 ve 28 Kasım'da da başkentteki dü ayrı alım satım merkezinde "Kadınca Dans Topluluğu"nun gösterilerinin yanı esna anadan görme kıyafetlerin, lezzetlerin, el inşası mamüllerin sergileneceğini söyleyerek "Bunlar ülkelerimizi birbirine hâlâ da yaklaştıracak." dedi.
"Anamla babamla evde bu dilde (Türkçe) konuştum"
Türkçe mütekellim ortak sefirikebir adına Ankara'da fariza yapmaktan duyduğu memnuniyeti dile getiren ve Türk halkıyla kurduğu bağı özetleyen Croitor, "Ben Türkçe konuşuyorum. Gagauz'um, Türk kökenliyim. Ben anamla babamla evde bu dilde konuştum. Onun düşüncesince kendimi Türkiye'de baş döndürücü elleme hissediyorum. Sadece Ankara'da değil, apayrı illerde de Türk arkadaşlarımla görüşüyorum. Hatay'da, Van'da, Antalya'da, Muğla'da, apayrı şehirlerde." niteleyerek konuştu.
Croitor, 1 sene 8 aydır Türkiye'de bulunduğunu belirterek şunları kaydetti:
"En baş döndürücü Türk dostlarının kalbini beğendim. Her devir sana asistan olmaya hazırlar. Bundan ehemmiyetli ortak nesne yok. Ankara'da da, Hatay'da da, Van'da da, apayrı illerde de bunu duydum. Bunun düşüncesince teşekkürname kılmak isterim. Türkiye'deki dostlarım, sizi baş döndürücü seviyorum. Beraber çalışıyoruz ki yurttaşlarımız birbirine hâlâ andıran olsun, ülkelerimizin ilişkileri hâlâ çelimli olsun. Biz bu işi sizinle beraberce başaracağız."
