8 Eylül 1999'da yürürlüğe konan 4447 önemli kanun ile emekli kazanmak düşüncesince aranan sigortalılık süresi ve prim ifa şartlarının birlikte bir de gözyaşı şartı getirildi. Bu manada emeklilikte hoşnutluk takılan milyonlarca insanoğlu hükümetten kendileri düşüncesince bir hal üretmesini bekliyor. Ayrıca nice etkin ve yurttaş ise gine ayrımsız biçimde bulunan emeklilik yaşı ve düzene müteallik hastalıkların giderilmesi düşüncesince sonsuz şekilde emeklilikle ait gelişimleri yakından strateji ediyor.
Geçtiğimiz günlerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı kabilinden meydana getirilen açıklamada ise akıbet günlerde kamuoyuna yansıyan haberlere bağlı bir düzelti ihtiyacının oluştuğu belirtilerek, “Bakanlığımızın rüçhan gündeminde EYT ile ait bir emek vermek bulunmamaktadır" ifadelerine toprak verildi.
Emeklilik sisteminde yaşanmış bulunan bulunan sorunlara müteallik Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Burcu Savaş Kutsal da enstantane yahut iare bir yöntem ile rastgele bir müdahalenin derinliğine vadede baş döndürücü şimdi büyük sorunlar açabileceğinin altını çizdi.
“Süper emeklilik kararı karadelik üzere kapanmayan bir bariz oluştu”
Yaşanan hastalıkların da eskiden geçerli süper emeklilik uygulaması kararı ortaya çıktığını vurgulayan Doç. Dr. Burcu Savaş Kutsal, “Aslında türel terimde ‘yaşlılık sigortası' şekilde bilinen bu sigorta dalı kotarılması en çetince dallarımızdan biridir. Çünkü derinliğine vadede bir kol masrafları içerisinde barındırdığı düşüncesince finansal dengenin baş döndürücü dobra gözetilmesi gerekiyor. Fakat önceki senelerde pop siyası eğilimler kararında süper emeklilik sistemleri uygulanarak rastgele bir hesaplamaya dayanmadan vatandaşların 5-6 sene öncesinde emekli olmalarına olanak kılındı. Aslında karşı özellikle baktığımızda içtimai talih prensibi gereği devletimizin vatandaşa sağlamış olduğu bir yarar üzere gözükse de günün böylecene sistemde baş döndürücü büyük sorunlara yol açtı. Tabi ki de biricik etken bu değil. Yalnız rastgele bir hesaplamaya ve gerekçeye dayanmadan politik gayeli dokunuşlar 1992 yılına genişliğinde bariz vermeyen kurumun, ayrıca devlete maddesel manada nakil güçlü sağlayabilen içtimai düzenlilik kuruluşlarının 1992 yılından itibaren adeta karadelik üzere kapanmayan bir halde bariz vermesine bozukluk olundu. Bu politikalar kararı oluşan açığı giderebilmek düşüncesince emeklilik açısından şimdi kaba ve demir uygulamaların, faziletli yaşların gündeme gelmesine bozukluk oldu. Bu boyut geçmişten mevrut boş müdahalelerin kararı ortaya çıkmıştır” halinde konuştu.
“Emeklilik yaşı ne baş döndürücü er ne baş döndürücü geç olmalı olmadan ikisi de tehlikeli”
Hem eş hem de baylarda emekli olma yaşı da ayrımsız biçimde bulunan sistemde baş döndürücü faziletli bir gözyaşı şekilde düşünülüyor. Çoğu bireyin bundan dolayı ‘ben kesinlikle olsa emekliliğimi göremeyeceğim' fikri ile prim konuk etmek istemeyeceğini de hatırlatan Kutsal, “Emeklilik yaşı üzerine ne genişliğinde er gözyaşı yakalamak tehlikeliyse ayrımsız sürede faziletli bir yaşı yakalamak şimdi filhakika yurt gerçeklerine münasebetsiz yükseklikte bir yaşı yakalamak de o basamak tehlikelidir. Bu, kişilerin tabiri caizse ölene genişliğinde çalışmasına, on paralık emeklilik aylığından yararlanma edememesine yahut baş döndürücü endamsız bir müddet bu aylıktan faydalanabilmesine bozukluk evet ki bu da kişilerin esasen ülkemizin kanayan bir yarası bulunan yük dışılığa irsal edecektir. Çünkü kimesne prim yapmak istemeyecek. Yaş noktasında Avrupa geneline baktığımızda esasen 65 yaşın ikrar gördüğünü görüyoruz. ILO'nun 102 önemli sözleşmesinde de emeklilik yaşlarında öngörülen çatı gözyaşı 65 gözyaşı fakat burada rastgele ülkenin öz demografik, sosyal, ekonomik, coğrafi koşullarına, o ülkede canlı kişilerin beklenen ömür, avlu yaşlarına akla yatkın bir yaşın belirlenmesi gerekiyor. İstihdam politikaları, aktüeryal balans de şirketler açısından baş döndürücü ehemmiyet bildirme ediyor” ifadelerini kullandı.
“Sorunlar çözülmeyecekse dokunmamak en iyisi olacaktır”
Son şekilde da her insanın beklediği çözümlerin üstünde dobra bir hesaplama yapmadan ilerlemenin mağduriyetler yaşatacağını anlatım eden Kutsal, “Dolayısıyla burada meydana getirilen düzenlemelere yahut yapılacak bir engelleme bunları gözeterek olmalı. Günü ve mağduriyeti enstantane giderebilmek namına bir kol dokunuşlar yapılmasını savunabilsek de gine de bunun domino taşı tesiri oluşturacağını, mutedil ve derinliğine vadede gine mağduriyetlere ve içerisinden çıkılmayacak neticelere yol açacağını da menfez uğrunda bulundurmak lazım. Zaten kurumun aktüeryal dengesinde, sistemde ve tempoda sıkıntı var. Bunları asıl manada olanaklı olduğunca halletmeden, orta-uzun vadeli projeksiyonlarla bir kol saptamalarda bulunmadan, elden enstantane noktasal bir hal düşüncesince dokunmamak şimdi akilane olacaktır. Dokunulacaksa da bunlar çözülerek, akilane tespitlerle, hesaplamalarla ve öngörülerle açınmak en filhakika olacaktır” sanarak laflarını sonlandırdı.
