Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Para Politikası Kurulu derinti özetini yayınladı. metinde enflasyonun kısa dönemde oynak seyir izleyeceğinin kestirim edilmiş yer aldığı belirtildi.
Özette şişkinlik gelişmeleriyle ait "Ekim ayında mahveden tutarları yüzdelik 2,39 oranında artmış, salname şişkinlik 0,31 benek yükselişle yüzdelik 19,89 yerine gerçekleşmiştir. Bu gelişmede, erke ve duman gruplarındaki eder artışlarının tesiri öne çıkmıştır. Bu dönemde, arsıulusal erke fiyatlarında kayda bedel artışlar izlenirken, Türk lirasındaki görünümle bu arada taşınmazlar içi erke fiyatlarında faziletkâr eder artışları gözlenmiştir.
Üretici şirketlerin sigara fiyatlarında artışa gitmeleri dolayısıyla duman ürünleri fiyatlarında yaşanmış bulunan yükselişin mahveden enflasyonuna tesiri ise kısaca 0,30 benek olmuştur. Gıda grubu salname enflasyonunda bir hacim ricat gözlenmesine rağmak faziletkâr seviyeler korunmuştur. Türk lirasındaki gelişmeler, başlamış bulunan emtia eder artışları ve sunma kısıtlarının devamıyla müstahsil enflasyonu madun gruplar genelinde yükselmiştir. Bu zevahir altında, B ve C endekslerinin salname enflasyonları hudutlu bir miktarda gerilemiş, andıran dönem eğilimlerinde ise bir hacim yavaşlama gözlenmesine rağmak faziletkâr seviyeler korunmuştur.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubu tutarları Ekim ayında yüzdelik 1,92 oranında artmış, takım salname enflasyonu bir eski yıldaki faziletkâr bazın da etkisiyle 1,38 benek gerileyerek yüzdelik 27,41 olmuştur. Yıllık şişkinlik işlenmemiş besin grubunda yüzdelik 29,20'ye, meful besin grubunda ise yüzdelik 25,71'e gerilemiştir. Taze sonuç ve göveri tutarları işlenmemiş besin salname enflasyonundaki gerilemede esas öge olurken, mevsimsellikten arındırılmış verilerle Eylül ayında taravetli meyve-sebze grubunda gözlenen tashih taravetli sonuç kaynaklı yerine bu zamanda de bitmeme etmiştir. Diğer işlenmemiş besin grubunda zirai kuraklığa ilişikli toplam ürün kaybı, kırat gelişimleri ve girdi maliyetlerinin can alıcı yer aldığı değerlendirilen bakliyat, motorin ve kumpir fiyatlarındaki artışlar ilgi çekmiştir. Genele yayılan eder artışlarının gözlendiği meful gıdada, arsıulusal ve taşınmazlar içi buğday fiyatlarındaki aksi seyrin edisyon oluşturduğu aş ve tahıllar grubunda fiyatlar yüzdelik 3,16 ile bir hacim şimdi hızlanmıştır.
Enerji tutarları Ekim ayında yüzdelik 4,58 oranında artarken, takım salname enflasyonu 2,99 benek yükselişle yüzdelik 25,76 olmuştur. Bu dönemde, arsıulusal erke tutarları Amerika doları bazında çelimli bir artma kaydetmiş, Türk lirasındaki zevahir ile beraberce akaryakıt, tulum doğal doğal taş yağı lambası ve sert mahrukat kalemlerinde faziletkâr maaş eder artışları izlenmiştir.
Temel dünyalık grubu tutarları Ekim ayında yüzdelik 2,49 oranında artarken, takım salname enflasyonu 0,92 benek düşüşle yüzdelik 18,46'ya gerilemiştir. Yıllık şişkinlik dayanabilen dünyalık grubunda gerilerken, gayrı esas mallarda ufki seyretmiş, giysi ve pabuç grubunda ise yükselmiştir. Ekim ayında yüzdelik 1,23 oranında kalan dayanabilen dünyalık fiyatlarında parafin yük fiyatlarındaki artma belirleyici olurken, möble ve araba kalemlerindeki mutedil seyir takım maaş enflasyonunu sınırlamıştır. Bu gelişmelerle, dayanabilen dünyalık grubu salname enflasyonu 1,88 benek azalarak yüzdelik 20,24'e gerilemiştir. Ekim ayında mevsimlik averajının altında bir artma yayınlayan giysi ve pabuç grubunda ise salname şişkinlik güzeşte senenin bire bir zamanında müstevli maraz kaynaklı düşüt bazın etkisiyle yükseliş kaydetmiştir. 5. Hizmet tutarları Ekim ayında yüzdelik 1,04 oranında yükselmiş, takım salname enflasyonu 0,37 benek artışla yüzdelik 15,43 olmuştur. Yıllık şişkinlik iblağ ve gayrı hizmetlerde gerilerken, tanıtma hizmetlerinde yataya andıran seyretmiş, icar ve lokanta-otelde ise yükselmiştir.
Lokanta-otel grubunda gözlenen faziletkâr eder artışları, besin fiyatlarındaki zevahir ve bulaşan KDV indirimlerinin sona ermesinin de etkileriyle Ekim ayında da bitmeme ederek misyon enflasyonunu aksi etkilemiştir. Ayrıca, mevsimlik etkilerden arındırılmış verilerle icar enflasyonundaki yükseliş şevki bu zamanda de sürmüştür.
Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarına göre, şişkinlik beklentileri Kasım ayında da üst cepheli güncellenmeye bitmeme etmiştir. Cari sene sonu şişkinlik beklentisi 1,68 benek artışla yüzdelik 19,31'e, doğacak on dü ayak tabanı ilişikli şişkinlik beklentisi 1,70 benek artışla yüzdelik 15,61'e yükselmiştir. Mevcut durumda, doğacak yirmi dört ayak tabanı ilişikli şişkinlik beklentisi yüzdelik 11,76 olurken, doğacak iptidai yıla ilişikli şişkinlik beklentisi ise yüzdelik 7,96 seviyesindedir" ifadeleri arazi aldı.
Enflasyonu etkileyen unsurlar ve riskler
Öncü göstergelerin global ekonomideki çelimli toparlanmanın, birtakım alanlarda bir hacim mücahede kaybetmekle birlikte, bitmeme ettiğine ayraç ettiğinin bildirildiği metinde "Yakın dönemde salgının etkisiyle ABD'de mahveden inanma endeksleri düşüt seyrederken, birtakım Avrupa vatanlarında mahveden güveninde bölümsel bir düzelme görülmektedir. Küresel ekonomik faaliyette senenin evvel yarısında yaşanmış bulunan toparlanma ve ilkah oranlarındaki artışa rağmak salgında dünkü varyantlar global ekonomik çalışkanlık üstündeki alçak cepheli riskleri deli dolu tutmaktadır.
Küresel talepteki toparlanma, emtia fiyatlarındaki faziletkâr seyir, birtakım sektörlerdeki sunma kısıtları ve transport faaliyetlerindeki artma arsıulusal ölçekte müstahsil ve mahveden fiyatlarının yükselmesine defa açmaktadır. Başlıca zirai emtia ihracatçısı devletlerde yaşanmış bulunan hava koşullarının global besin tutarları üstünde aksi yansımaları görülmektedir.
Yüksek global enflasyonun, şişkinlik beklentileri ve arsıulusal mali piyasalar üstündeki tesirleri yakından izlenmekle birlikte, mütekâmil memleket özek bankaları kalan erke tutarları ve arz-talep uyumsuzluğuna ilişikli yerine enflasyonda tanıdık yükselişin beklenenden derinlemesine sürebileceğini değerlendirmektedir. Bununla birlikte, nice özek bankası enflasyondaki artışın iare unsurlardan kaynaklandığı değerlendirmesine ilişikli yerine enflasyondaki yükselişin bulaşan yer aldığı kanaatindedir. Bu çerçevede mütekâmil memleket özek bankaları sponsor akçasal duruşlarını sürdürmekte, dünya malı alıntı programlarına bitmeme etmektedir.
Ekim ayının ikinci yarısından itibaren büyümekte bulunan memleket istikraz senedi piyasaları eğri bir seyir seyrederken hareket piyasalarında girişler gözlenmektedir. Gelişmiş devletlerde derinlemesine vadeli değiştirme faizlerindeki oynaklık ve global mali koşulların seyri büyümekte bulunan devletlere yönelen portföy akımlarına ilişikli riskleri deli dolu tutmaktadır. Söz konusu risklerin Türkiye'ye müteveccih portföy alışkanlıkları marifetiyle oluşturabileceği etkilerin, taşınmazlar haricinde yerleşiklerin portföy pozisyonlanmalarındaki bulunan seviyeler dikkate alındığında şimdi hudutlu kalabileceği değerlendirilmektedir.
Üretici enflasyonu, Türk lirasındaki görünüm, hassaten erke peyda etmek neredeyse başlamış bulunan emtia eder artışları ve sunma kısıtlarına ilişikli yerine Ekim ayında yükseliş kaydetmiştir. Fiyat artışları dizin geneline yayılırken, en açıkça yükseliş arıtılmış edilmiş arazi yağı ürünleri, doğal doğal taş yağı lambası imalatı, su ve kömür tutarları öncülüğünde erke grubunda gözlenmiştir. Yüksek eder artışı ile öne çıkan bir gayrı madun takım bulunan boşluk mallarında ise temelde metallerle irtibatlı gruplar, dokuma ip ve elyafları hassaten peyda etmek neredeyse tekstille ait kalemler, esas kimyasallar ile plastik ve kağıt ürünleri can alıcı olmuştur.
Öncü göstergeler taşınmazlar süresince ekonomik faaliyetin aut ilginin de etkisiyle çelimli seyrettiğine ayraç etmektedir. Sanayi üretimi Eylül ayında hazırlık sıkıntıları kaynaklı üretimevi tatilleri ile tarihî yerine faziletkâr oynaklık sergileyen kalemler kaynaklı bir eski ayak tabanı uyarınca yüzdelik 1,5 azalmıştır. Buna karşın, üçüncü çeyrekte endüstri üretimi ikinci çeyreğe uyarınca yüzdelik 1,6 oranında artma kaydetmiş ve yükseliş eğilimini korumuştur. Ciro endeksleri üçüncü çeyrekte taşınmazlar dışı ilginin endüstri üretimini desteklemeye bitmeme ettiğine ayraç etmektedir. İmalat endüstri firmalarının doğacak on dü maaş çağa ilişikli envestisman eğilimlerindeki güçlenme bitmeme etmektedir.
Aşılamanın camianın geneline yayılması salgından aksi etkilenen hizmetler, gezim ve irtibatlı sektörlerin canlanmasına ve ekonomik faaliyetin şimdi stabil bir bileşimle sürdürülmesine imkân tanımaktadır. Perakende satı kütlesi ve misyon iş kütlesi endeksleri hassaten gezim irtibatlı kalemlerin yardımıyla üçüncü çeyrekte donanımlı bir artma kaydetmiştir. Aşılamadaki çelimli ivme ile beraberce kısıtlamaların hafifletilmesi, gezim faaliyetindeki ve ait misyon kalemlerindeki toparlanma eğiliminin belirginleşmesinde gösteriş oynamıştır. Dayanıklı istihlak malları talebi yavaşlarken, çerden çöpten istihlak mallarında bir toparlanma gözlenmektedir.
İstihdamın üçüncü çeyrekteki seyri açılma, turizmdeki toparlanma ve çelimli seyreden ihracatla beraberce ekonomik faaliyette gözlenmekte bulunan dengelenme ile uyumludur. Üçüncü çeyrekte ekincilik dışı istihdam artışı yüzdelik 2,5 ile bir eski çeyreğe uyarınca hızlanmıştır. Hizmet istihdamı lokanta-oteller ve dağınık tecim sektörleri öncülüğünde ikinci çeyreğe uyarınca yüzdelik 3,0 artarken, endüstri ve yapım sektörleri de istihdam artışına yardım vermiştir. İşgücüne paydaşlık oranındaki yükselişe rağmak istihdamdaki çelimli artışla başıboşluk payı Eylül kocaoğlan bakımından yüzdelik 11,5'e gerilemiştir. Anket göstergeleri ve faziletkâr frekanslı veriler, istihdam görünümündeki iyileşmenin ve işgücü piyasasındaki müspet seyrin sürdüğüne ayraç etmektedir.
Olumlu aut arzu şartları akan işlemler dengesini zait etkilemektedir. Cari işlemler dengesi Eylül ayında 1,7 bilyon Amerika doları aşkın vermiş, 12 maaş birikimli yerine ise 4 bilyon Amerika doları azalışla 18,4 bilyon Amerika dolarına gerilemiştir. Geçici aut tecim verileri, mevsimsellikten arındırılmış kıymetli dışarı dış satım ve ithalatın Ekim ayında ihracatta şimdi donanımlı peyda etmek neredeyse arttığına ve ihracatın ithalatı istikbal oranının yükseldiğine ayraç etmektedir. Turizm gelirlerinde ise toparlanma eğiliminin belirginleştiği izlenmektedir. İhracattaki çelimli artma eğilimiyle senenin arka kalanında yıllıklandırılmış akan işlemler dengesindeki iyileşmenin sürmesi beklenmekte, bu eğilimin güçlenerek bitmeme etmesi eder istikrarı hedefi düşüncesince önem sunma etmektedir" denildi.
Para politikası
Özette mangır politikasıyla ait şunlara arazi verildi: "Para politikası duruşu, şişkinlik görünümüne müteveccih risklerin kaynağına, kalıcılığına ve mangır politikası ile ne seviyede arama dibine alınabileceğine ilişikli değerlendirmeler dikkate alınarak, davranışlarında ölçülü bir yaklaşımla enflasyonun kalımlı yerine düşürülmesi ve eder istikrarı hedefine ulaşılması odağında belirlenecektir. Bu doğrultuda yöntem duruşu, şişkinlik gelişmeleri, şişkinlik beklentileri ve bunlar üstünde kısa vadede can alıcı olabileceği öngörülen bulaşan unsurlar da dikkate alınarak dezenflasyon periyodunu en kısa müddette bünye edecek ve midi vadeli hedeflere ulaşıncaya denli bunun sürekliliğini sağlayacak bir cimrilik düzeyinde belirlenmeye bitmeme edilecektir.
Enflasyonda akıbet dönemde gözlenen yükselişte; besin ve hassaten erke peyda etmek neredeyse dış albeni fiyatlarındaki artışlar ile hazırlık süreçlerindeki aksaklıklar derece sunma cepheli unsurlar, yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki artışlar ve arzu gelişimleri can alıcı olmaktadır. Para politikası duruşunda meydana getirilen güncellemenin ticari krediler üstünde müspet tesirleri görülmeye başlamıştır. Bunun yanında, ferdî kredilerle ait gelişmeler yakından izleme edilmektedir.
Kurul, mangır politikasının etkileyebildiği arzu unsurları, atom çekirdeği şişkinlik gelişimleri ve sunma şoklarının oluşturduğu etkilerin ayrıştırılmasına müteveccih analizleri değerlendirerek yöntem faizinin 100 baz benek indirilerek yüzdelik 15 yerine belirlenmesine değişmeyen vermiştir. Kurul, sunma cepheli ve mangır politikası el sahası dışındaki faktörlerin eder artışları üstünde oluşturduğu bulaşan etkilerin 2022 yılının evvel ½ si süresince da tesirini sürdürmesini beklemektedir. Kurul, bu etkilerin anıştırma etmiş yer aldığı hudutlu alanın kullanımını Aralık ayında tamamlamayı değerlendirecektir.
TCMB, hava ve gayrı mekân kaynaklı riskleri hudutlandırmak amacıyla, mangır politikasının anne hedeflerinde bir değişikliğe defa açmadan sürdürülebilir mangır uygulamalarını derinlemesine vadeli bir yöntem yerine terviç sonucu kapsamında “Yeşil Ekonomi ve İklim Değişikliği Müdürlüğü” ismi altında dünkü bir ünite ihdas sonucu almıştır. Söz konusu birimin, hava değişikliğinin mali dizge bünyesinde ortaya çıkarabileceği kırılganlıkları ve fırsatları belirleme edebilme ve ait riskleri indirmek amacıyla icraat yapması hedeflenmektedir.
Enflasyonun kısa dönemde, hassaten emtia tutarları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlar peyda etmek neredeyse sunma ve arzu cepheli ayrışık unsurların etkisiyle oynak bir seyir izlemesi beklenmektedir. Bununla birlikte, bulaşan etkilerin ortadan kalkmasıyla enflasyonun baştan azalış eğilimine dönmesini sağlayacak sıkılıktaki akçasal duruş; şişkinlik beklentileri, fiyatlama davranışları ve mali pazar gelişimleri bağlamında haricî ve bulaşan oynaklıklara gönül rahatlığı ehemmiyetli bir tampon işlevi görecektir.
TCMB, eder istikrarı esas hedefi doğrultusunda enflasyonda kalımlı düşüşe ayraç fail çelimli göstergeler oluşana ve midi vadeli yüzdelik 5 hedefine ulaşıncaya denli elindeki hepsi araçları kararlılıkla kullanmaya bitmeme edecektir.
Fiyatlar umumi düzeyinde sağlanacak istikrar, memleket riziko primlerindeki düşüş, elverişsiz mangır ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artma eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalımlı yerine gerilemesi vasıtasıyla makroekonomik istikrarı ve mali istikrarı müspet etkileyecektir. Böylelikle, yatırım, istihsal ve istihdam artışının mıhlı ve sürdürülebilir bir halde devamı düşüncesince akla yatkın döşeme oluşacaktır.
Kredi piyasası, ekonomik faaliyet, sunma cepheli unsurlar ve dış albeni fiyatlarındaki gelişmeler doğrultusunda şişkinlik üstündeki arzu ve maliyet cepheli etkisinde bırakır yakından izlenmektedir. Gelişmiş ülkelerdeki mangır politikası ile global riziko iştahına ilişikli görünüm, büyümekte bulunan devletlere müteveccih portföy alışkanlıkları üstündeki riskleri deli dolu tutmaktadır. Kurul, mangır politikasında eder istikrarı hedefi doğrultusunda mali istikrara müteveccih riskleri de gözeten bir yaklaşım sergilemeyi sürdürecektir. Bu bağlamda makroihtiyati politikaların krediler üstündeki tesiri ile TCMB fonlamasının APİ ve swap işlemleri arasındaki kompozisyonu yakından izleme edilmektedir. Kurul, eder istikrarının sağlanması için, çelimli bir yöntem koordinasyonuyla hepsi paydaşları içeren totaliter bir büyük yöntem bileşimine gerekseme bulunmuş yer aldığı değerlendirmesini yinelemiştir. Kurul, kararlarını şeffaf, öngörülebilir ve data odaklı bir çerçevede almaya bitmeme edecektir."
