Ankara
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi hususi Danışmanı Prof. Dr. Hüseyin Işıksal, Türkiye'nin, Libya ile 2019'da imzaladığı derya yetki alanlarını sınırlandırma anlaşmasıyla ehemmiyetli kazanımlar elde etmenin indinde geleceğe müteveccih siyasal tatbikat bölgesini da genişlettiğini vurguladı.
Türkiye-Libya derya yetki anlaşması Doğu Akdeniz'de adalet ve dengeleri güvenceye aldıLibya'da mihman barış, denge ve güvenliğin sağlanmasına ulama bildirmek ve çapraz kazanç temelinde belkili bulunan topu topu bölgelerde ilgiler yükseltmek gibi Türkiye, Libya ile 27 Kasım 2019'da zamanın Libya Başbakanı Fayiz es-Serrac ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın görüşmelerinin peşi sıra "Akdeniz'de Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması" ile "Güvenlik ve Askeri İş Birliği" uzlaşma muhtıraları imzaladı.
Hakkaniyet prensibi ve arsıulusal ahbaplık kurallarına akla yatkın biçimde imzalanan ve Ekim 2020'de Birleşmiş Milletler (BM) kabilinden da tescil edilen anlaşma, dü ülkenin Doğu Akdeniz'deki adalet ve menfaatlerini korumayı amaçlıyor.
Türkiye'nin derya yetki alanları sınırlandırması dair Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nden (KKTC) sonraları ikinci anlaşmasını Libya ile imzalaması, Doğu Akdeniz'de izlediği politikalar itibarıyla ağır ortak üstünlük ve Türk diplomasisinin şişman zaferlerinden bir tanesi namına görülüyor.
KKTC Cumhurbaşkanı Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi hususi Danışmanı Prof. Dr. Işıksal, mevzuyla ilişik AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Işıksal, Türkiye'nin Libya ile imzaladığı derya yetki anlaşmasının ikinci sene dönümüne yaklaşıldığını belirterek, "Bu misak ile Türkiye ehemmiyetli ve kazanımlar elde etmekle kalmamış ayrımsız sürede geleceğe müteveccih siyasal tatbikat bölgesini da genişletmiştir. Bu anlaşma öncesine derece Türkiye hemen Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin (GKRY) meydana getirdiği anlaşmalara erinç çıkan ortak diyar konumundayken bu anlaşma ile Doğu Akdeniz'de inisiyatifi ele meydan diyar niteliğine geçti." sanarak konuştu.
Bu anlaşmanın sağlam baş döndürücü yönden ilkleri içerdiğine dikkati çekici Işıksal, önceki namına bu anlaşmanın Türkiye ile KKTC ortada 2011'de yapmış olduğu anlaşma haricinde Doğu Akdeniz'de ortak ülkeyle meydana getirilen önceki derya yetki alanları sınırlandırma anlaşması bulunduğunu vurguladı.
Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) ifadesinin önceki kere Doğu Akdeniz’de bu anlaşma ile kullanıldığını ve türel ve diplomatik mefruşat kazanıldığını kaydeden Işıksal, "Bu anlaşma ile baş başa Türkiye derya yetki alanlarının hemen amudi hatlar üstünden değil ayrımsız sürede köşegen hatlar üstünden de oluşturulabileceğini ve sonunda gitgide benzeşim anlaşmaların İsrail, Lübnan ve güzergâh da Filistin ile yapılabileceğini hemen tüzel namına değil uran ve siyasal manada da göstererek doğacak düşüncesince tatbikat bölgesini genişletmiştir." dedi.
"Bu etap ile Yunanistan ve GKRY'nin maksimalist ve emperyalist Doğu Akdeniz stratejisi engellendi"
Böylece Yunanistan ve GKRY'nin gelecekte yapabilecekleri derya yetki alanlarının sınırlandırılması anlaşmalarının da önüne geçildiğinin altını çizen Işıksal, "Bu etap ile hem Yunanistan ve GKRY'nin maksimalist ve emperyalist Doğu Akdeniz stratejisi engellendi hem de Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki kanuni ve siyasal haklarını savunabilmesi düşüncesince yassı hazırlandı." ifadesini kullandı.
Işıksal, başkaca bahis konusu anlaşma ile Libya'nın buyuru haklarını konfirmasyon ederek, hem Libya'nın ehemmiyetli derya sahası kazanmasını hem de Libya'da siyasal ve iktisadi yaşamda çarpıcı ortak konumda bulunan Türk nüfusun Libya'nın baştan teşkil sürecinde anahtar gösteriş oynamasına da olanak sağladığını vurguladı.
Prof. Dr. Işıksal, "Eğer bu etap yapılmamış olsaydı Türk karasuları Sevilla haritasında öngörülen ve Türkiye'nin haklarını adeta bulunmayan sayan 41 bin kilometrekarelik bölgeye ve Antalya Körfezi'ne hapsedilmiş namına kalma riskiyle erinç karşıya kalacaktı. Bu ehemmiyetli siyasal başarının toy hamleler ile de güçlendirilmesi gerekir." sanarak konuştu.
Türkiye'nin benzeşim anlaşmaları Lübnan, İsrail, Filistin ve Mısır ile de yaparak sınırlanmış iktisadi bölgesini anons edebileceğine dikkati çekici Işıksal, "Böylelikle bölgedeki topu topu senaryo değişecek ve Rum-Yunan ikilisinin bugüne derece meydana getirdiği topu topu düet anlaşmaları boş boş bir duruma getirecektir." dedi.
Işıksal, mavera taraftan Türkiye ve KKTC'nin Doğu Akdeniz'deki haklarının çalışan ve fiili ortak biçimde korunması anlamında, 1974'ten buyana alanda varlığını sürdüren KKTC'nin arsıulusal tanınırlığının sağlanmasının şişman ehemmiyet kazandığını belirterek, arsıulusal topluluk resmi namına tanımamasına karşın "karada, denizde ve havada KKTC gerçeği" olduğuna dikkati çekti.
