Derry
Konut ve istihdamda Katoliklere huzur ayrımcılığı gıcırtı buyurmak düşüncesince Kuzey İrlanda'nın Londonderry (Derry) şehrindeki çıplak hukuk yürüyüşü esnasında 30 Ocak 1972'deki saldırıda maktul 14 kişi, bugün olayın 50. senesinde planlı törenle anılacak.
Eski İşçi Partisi önderi Jeremy Corbyn'in de toprak alacağı merasim kapsamında geçmiş ilerleyiş düzenlenecek peşi sıra da kurbanlar düşüncesince meydana getirilen anıta çelenk konulacak.
Ateş açılmaya başlanan çağ 16.00'da ortak dakikalık hürmet duruşunda bulunulacak. İrlanda Cumhurbaşkanı Michael Daniel Higgins'in de törene katılanlara videolu mesajla seslenmesi bekleniyor.
"Tüm aileyi ve beni viran etti"
30 Ocak 1972'de İngiliz askerlerinin öldürmüş bulunduğu sivillerden bir tanesi de Patrick Doherty idi.
Doherty'nin kızı Karen Doherty, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, sene dönümünün kendisi düşüncesince aşırı sıkıntı donör bulunduğunu belirterek "Yaşasaydı 82 yaşlarında olacaktı. En küçüğü 8 maaş 6 evladı bulunan babam öldüğünde çabucak 32 yaşındaydı." dedi.
O haset "korkunç ortak gün" şekilde nitelendiren Doherty, "Babamla ve onun adamlığıyla alım çalım duyuyorum. Aile babasıydı." ifadesini kullandı.
Doherty, 30 Ocak 1972'de 11 yaşlarında bulunduğunu anlatarak "O güneş evde ufaklıklara bakıyordum. Yürüyüşe kıymetlendirmek istemiştim fakat babam müsaade vermemişti. Bu nedenden dolayı onunla konuşmuyordum." dedi.
Saldırı sonrası biberli haberi aldıklarını kaydeden Doherty, "Babamın vurulduğunu öğrendik. Sokakta birinden duydum. Neler bulunduğunu bilmiyordum ve annem bizlere babamın yaşamını kaybettiğini söyledi. Tüm aileyi ve beni viran etti. En iri çocuktum, babama aşırı yakındım." sanarak konuştu.
Adalet ümitleri sönüyor
Doherty, vakayla ilişik hak sağlanıp sağlanamayacağına bağlı "Pek inancım bulunmayan açıkçası. Umarım hak yerini bulur fakat aşırı derinlemesine sürdü. Her şeyi o derece uzattılar, devir kazandıracak gelişigüzel şeyi yaptılar. Bu nedenden dolayı bu mevzuda aşırı belirgin düşünceli olacağım. Bunun (adaletin sağlanması) olacağından dayanıklı güvenli değilim." değerlendirmesinde bulundu.
"Tüfeğin dipçiğiyle kafasına vurmuşlardı"
O güneş Caroline O'Donnell'ın babası Patrick O'Donnell ise yaralandı. Ocak 1972'de 14 yaşlarında bulunduğunu kaydeden O'Donnell, babasının eve gelmemesi üzerinde endişelenmeye başladıklarını anlattı.
Olay sonrası yaşamını kaybeden yahut yaralananların ailelerine çav verilmeye başlandığını dile getiren O'Donnell, şunları kaydetti:
"Sokağa otomobil girmesini istemiyordum fakat böylelikle ortak anahtar girdi. İki eş kapımıza gelip, lüp Mahon'ın evi olup olmadığını sordu. Çok rahatlamıştım, 'hayır' dedim ve evi gösterdim. Joe Mahon da Kanlı Pazar haset vurularak yaralanmıştı.
Birkaç dakika sonradan ayrımsız otomobil art geldi ve dü adam, babamın ortak fotoğrafı olup olmadığını sordu. Annem geldi ve fotoğrafı verdi. Babamın vurulduğunu, yaralandığını, baş travması geçirdiğini söylediler. Çünkü (askerler) onu vurduktan sonradan tüfeğin dipçiğiyle kafasına vurmuşlardı. Annem henüz sonradan hastaneye kıymetlendirmek durumunda kaldı, babamın kurtulup kurtulamayacağını bilmiyorduk."
"Farklı ortak insanoğlu olmuştu"
Babasının yaşamda kaldığına aşırı sevindiklerini vurgulayan O'Donnell, "Eve mevrut olsa da değişik ortak insanoğlu olmuştu. Psikolojik, romanesk ve zihnî şekilde yaralanmıştı. Ama o yaşamına bitmeme etti. Babam ve annem bizlere eksiksiz ortak avlu verdi." dedi.
O'Donnell, babasının 2010'da İngiliz hükümetinin, Kanlı Pazar'da maktul ve yaralananların günahsız bulunduğunu bildirme ettiğini göremediğini ve öncesinde yaşamını kaybettiğini anlattı.
Kimse ukubet almadı
1972'deki soruşturmada kurbanlar suçlansa da 1998'de süregelen ve 2010'da tamamlanan ikinci soruşturmada, sivillerin bigünah bulunduğu ve askerlere hınç açmadığı kararına varılmıştı.
Göstericilerin, tabanca yahut bomba taşımadığı ve çoğunun kaçarken arkalarından vurulmuş bulunduğu belirleme edilmişti.
Raporun peşi sıra zamanın Başbakanı David Cameron, parlamentoda meydana getirdiği konuşmada, şunları söylemişti:
"Bu raporun neticeleri banko açık. Hiç şek yok, muğlak ortak bilinçlilik yok, kapalılık yok. Kanlı Pazar haset yaşananlar, hem nahak yere bununla beraber gerekçesizdi. Bu yanlıştı. Silahlı kuvvetlerimizin kimi mensupları, hata akım etti. Silahlı kuvvetlerimizin davranışlarından sonuncu şekilde hükümet mesuldür ve bunun düşüncesince hükümet ve aslında de türkiye namına aşırı üzgünüm."
Ancak tutanağa yahut "üzgünüz" açıklamasına karşın tek askere yahut merciye ukubet mevdu değil. 18 er üzerinde savcılığa şikayette bulunulsa da hiçbiri yargılanmadı.
