İstanbul
Bu hafta, 3. çeyrek iştirak karlılıklarının beklenenden dobra gelmesiyle New York borsasının üstün dereceli kırmasına rağmen kredi politikasında "şahinleşen" küresel davranış ve toy insan koronavirüs (Kovid-19) salgınında küsurat hikâye sayıları, Asya ve Avrupa'da alış ağırlıklı seyri bol de olsa törpüledi.
Küresel bazda tarz bankalarındaki "şahinleşen" ton, riziko algısı üstündeki tesirini artırmaya bitmeme ederken, küsurat kredi şişkinliği baskılarının yanı esna tedbir zincirindeki hastalıkların maliyetleri yükseltebileceğine bağlı endişeler siyaset yapıcıları aşama atmaya yönlendiriyor.
Hafta ortamında Kanada Merkez Bankası'nın servet alımı programını uygulamadan kaldıracağını duyurması sonrası Brezilya Merkez Bankası da siyaset faizini 150 temel benek artırarak yüzdelik 7,75'e çıkardı. Brezilya Merkez Bankası, beklentileri aşan repo artırımı kararının yanı esna aralıktaki görüşmede da repo artışına bitmeme edebileceği yönlendirmesinde bulundu.
Piyasa beklentileri doğrultusunda, repo oranları ve Pandemi Acil Varlık Alım Programı'nın (PEPP) bütün büyüklüğünde değişikliğe gitmeyen Avrupa Merkez Bankası (ECB), tahrif alımlarının senenin ikinci ve üçüncü çeyreklerine gereğince şimdi az süratte olabileceğini duyurdu.
ECB Başkanı Christine Lagarde, derinti sonrası icra ettiği açıklamada, enflasyonun; erke fiyatlarındaki artış, hesaplı toparlanma ile baş başa ilginin artarak çoğalması ve tedbir problemlerinden kaynaklandığını belirterek, "Enflasyonun DOĞRU vadede şimdi da yükseleceğini fakat önümüzdeki sene ortamında düşüşe geçeceğini öngörüyoruz." dedi.
Lagarde'ın açıklamaları sonrası yatırımcıların ECB'nin repo oranlarında ne devir değişikliğe gideceğine bağlı beklentiler de değişti.
Gelecek hafta Amerika Merkez Bankası (Fed) ve İngiltere Merkez Bankası'nın (BoE) repo sonucu ile değişmeyen metinlerinin, kredi politikasının küresel bazdaki seyrini şimdi da belirginleştirmesi beklenirken, analistler, yatırımcıların Fed ve ECB'nin Temmuz 2022'de, BoE'nin ise haftaya yapılacak görüşmede siyaset faizinde artışa gideceğini fiyatladığını belirtti.
Söz konusu gelişmelerle ABD'nin 10 salname tahrif faizi, 10 temel puanlık düşüşle haftayı yüzdelik 1,5370'ten kapattı.
Altının ons fiyatı, küsurat dolar isteğiyle haftayı yüzdelik 0,55 azalışla 1.783 dolardan tamamlarken, Brent petrolün varil fiyatı, yukarı üstüne üstlük 9 haftalık yükselişinin arkası esna haftalık bazda yüzdelik 1,67 azalarak 83,59 dolara geriledi.
ABD'de kredi politikasında inkılap başlayabilir
ABD'de New York borsasında bu hafta üstün dereceli seviyelere çıkan endeksler, zamanı erdemli seviyelerden kapanış yapmayı da başardı. ABD'de doğacak hafta kredi politikasının sponsor tutumunun değişmeye başlayabileceği anlatım edilirken, Fed'in çarşamba haset açıklayacağı repo kararı, sonra Fed Başkanı Jerome Powell'ın yapacağı matbuat toplantısı ve cuma namazı haset açıklanacak ekincilik dışı istihdam verileri yatırımcıların odağına yerleşti.
Analistler, Fed'in siyaset faizinde değişikliğe gitmesinin beklenmediğini fakat servet alımlarının azaltılması düşüncesince birtakım yetkililerin teşrinisani ayına ayraç ettiklerini belirtti.
Karar metnindeki değişikliklerin iri ehemmiyet bildirme ettiğini aktaran analistler, enflasyonun akıl deposu olmaya bitmeme ettiğini kaydetti. Powell ilkin iktisap etmek kabilinden Fed yetkilileri, nice defa enflasyondaki yükselişin "geçici" bulunduğunu vurgulamıştı.
ABD'de açıklayan makroekonomik verilere göre, Amerika ekonomisi, 3. çeyrekte çeyreklik bazda yüzdelik 2 büyüyerek beklentileri karşılayamadı. Buna rağmen şahsi masraflar 3. çeyrekte yüzdelik 1,6 artarak tahminleri geride bıraktı.
Söz konusu gelişmelerle S&P 500 endeksi haftalık bazda yüzdelik 1,33, Nasdaq endeksi yüzdelik 2,71 ve Dow Jones endeksi yüzdelik 0,40 bedel kazandı. 3 indeks de haftalık kapanış rekoru kırdı.
1 Kasım ile süregelen haftanın data takviminde, pazartesi haset yapım harcamaları, ISM imalat uran Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) ve Markit imalat uran PMI, çarşamba haset ADP avarelik raporu, ISM misyon alanı PMI, üretimlik siparişleri, dayanabilen dünyalık siparişleri ve Markit misyon alanı PMI, perşembe haset dış tecim dengesi ve cuma namazı haset de avarelik payı izleme edilecek.
Avrupa'da gözler BoE'de
Avrupa borsaları, çelimli 3. çeyrek iştirak karlılıklarıyla yükseliş eğiliminde cereyan ederken, doğacak hafta gözler BoE'de olacak. BoE'nin siyaset faizini 15 temel benek artırarak yüzdelik 0,25'e çıkarması beklenirken, servet alıntı hızında değişikliğe gitmesi öngörülmüyor.
Bu hafta Avrupa'da koyu makroekonomik data gündemi servet tutarları üstünde çarpıcı oldu. Buna göre, Almanya'da güzeşte ay yüzdelik 4,1 bulunan salname enflasyon, erke fiyatları, tedbir sıkıntıları ve salgının etkisiyle ekimde Aralık 1993'ten bu yana önce defa yüzdelik 4,5'e yükseldi.
Avro Bölgesi'nde de ekimde salname kredi şişkinliği yüzdelik 4,1 ile akıbet 13 senenin en erdemli seviyesinde ulaştı. Enflasyon, ekimde Fransa'da 3,2, İspanya'da 5,5, İtalya'da 3,1, Hollanda'da 3,8, Belçika'da 5,4, Litvanya'da 8,2 ve Estonya'da yüzdelik 7,4 kendisine belirlendi. Böylece Avro Bölgesi'nde enflasyon, Temmuz 2008'den bu yana ölçülen en erdemli seviyeye yükselmiş oldu.
Almanya, Temmuz-Eylül 2021'de çeyreklik bazda yüzdelik 1,8 büyüyerek beklentileri karşılayamadı. Avro Bölgesi ise yüzdelik 2,2 büyüyerek piyasa tahminlerini geride bıraktı.
Avro, dolar karşısında haftalık yüzdelik 0,79 bedel kaybederek 1,1555'e indi. Almanya'da DAX endeksi yüzdelik 0,94, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzdelik 0,46, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzdelik 1,44 ve İtalya'da MIB 30 endeksi ise yüzdelik 1,14 bedel kazandı.
Gelecek hafta, pazartesi haset semt genelinde imalat uran PMI, çarşamba haset semt genelinde misyon alanı PMI ve Avro Bölgesi'nde işsizlik, perşembe haset Almanya'da üretimlik siparişleri ve Avro Bölgesi'nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), cuma namazı haset de Almanya'da uran üretimi ve Avro Bölgesi'nde perişan satı verileri izleme edilecek.
Asya borsaları Japonya dış geriledi
Asya'da, Kovid-19 olayları hasebiyle küsurat engellemeler ve Çin ile Amerika ortada yükselen gerilim riziko iştahını törpülerken, Japonya sınırlanmış da olsa artı ayrışmayı başardı. Gelecek hafta ise semt genelinde Kovid-19 salgınındaki ilerleyiş ve Amerika ile Çin arasındaki sürece bağlı sav akışı izleme edilecek.
Beklentiler paralelinde siyaset faizinde değişikliğe gitmeyerek faizi yüzdelik nakıs 0,10'da bırakan Japonya Merkez Bankası (BoJ), 10 salname tahrif repo hedefini de değiştirmedi, repo ve kredi şişkinliği tahminlerini de aşağılık taraflı düzeltilmiş etti.
ABD Dışişleri Bakanı Antohny Blinken'in Tayvan'a Birleşmiş Milletler'de şimdi ehemmiyetli müşterek gösteriş verilmesini istemesi ve ABD'nin China Telecom'un çalışkanlık iznini bozma etmesi, Amerika ile Çin arasındaki tansiyonu artırdı. Analistler, mevzuya bağlı dü yandan doğacak açıklamaların oynaklığı artırabileceğini belirtiyor.
Açıklanan verilere göre, Japonya'da uran üretimi ekimde yüzdelik 5,4 düşerek beklentilerden çok geriledi, TÜFE de yüzdelik 0,1 artışla beklentilerin altında kaldı.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzdelik 0,30 bedel kazanırken, Çin'de Şanghay birleşmiş endeksi yüzdelik 0,98, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzdelik 2,87 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzdelik 1,2 bedel kaybetti.
1 Kasım ile süregelen haftanın data takviminde, pazartesi haset Çin'de imalat uran PMI, salı haset Japonya'da BoJ derinti tutanakları, çarşamba haset de Çin'de misyon alanı ve birleşmiş PMI verileri izleme edilecek. Japonya'da, çarşamba haset dinlence zımnında piyasalar bağlı olacak.
Yurt ortamında gözler kredi şişkinliği rakamlarına çevrildi
Yurt içinde, Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, bu haftayla baş başa 3 hafta yukarı üstüne üstlük yükselirken, doğacak hafta gözler, TÜFE sayıları ve bitmeme fail iştirak bilançolarında olacak.
AA Finans'ın ümit anketine dahil bulunan ekonomistler, önce teşrin ayında TÜFE'nin yüzdelik 2,50 artmasını bekliyor. Ekonomistlerin önce teşrin kocaoğlan kredi şişkinliği beklentilerinin averajına (yüzde 2,50) göre, müşterek esbak ay yüzdelik 19,58 bulunan salname enflasyonun yüzdelik 20,01'e yükseleceği hesaplanıyor.
BIST 100 endeksi, hafta arası 1.524,85 puanla 15 Mart haftasından bu yana en erdemli seviyesine çıkarken, haftayı yüzdelik 2,85 artışla 1.522,04 puandan tamamladı. Analistler, uygulayım manada 1.550 puanın direnç, 1.480 puanın ise dayanak noktası kendisine öne çıktığını kaydetti.
Dolar/TL ise 9,8500 ile zamanı zirvesini görmesinin arkası esna haftayı 0,06 yükselişle haftalık kapanış rekoru bulunan 9,6079'dan kapattı.
Gelecek hafta ülke içinde, pazartesi haset imalat uran PMI, çarşamba haset TÜFE ve ülke içi ÜFE, perşembe haset TÜFE bazlı gerçek hazır kredi mangır döviz döşenmemiş ve cuma namazı haset Hazine akça dengesi izleme edilecek.
