İstanbul
Bu hafta, 3. çeyrek müşareket karlılıklarının beklenenden dobra gelmesiyle New York borsasının üstün dereceli kırmasına rağmen kredi politikasında "şahinleşen" küresel davranış ve acemi insan koronavirüs (Kovid-19) salgınında kalan fenomen sayıları, Asya ve Avrupa'da alış ağırlıklı seyri bol de olsa törpüledi.
Küresel bazda özek bankalarındaki "şahinleşen" ton, riziko algısı üstündeki tesirini artırmaya bitmeme ederken, kalan şişkinlik baskılarının yanı esna hazırlık zincirindeki hastalıkların maliyetleri yükseltebileceğine bağlı endişeler siyaset yapıcıları hamle atmaya yönlendiriyor.
Hafta zarfında Kanada Merkez Bankası'nın dünya malı alımı programını uygulamadan kaldıracağını duyurması sonrası Brezilya Merkez Bankası da siyaset faizini 150 temel benek artırarak yüzdelik 7,75'e çıkardı. Brezilya Merkez Bankası, beklentileri aşan ürem artırımı kararının yanı esna aralıktaki görüşmede da ürem artışına bitmeme edebileceği yönlendirmesinde bulundu.
Piyasa beklentileri doğrultusunda, ürem oranları ve Pandemi Acil Varlık Alım Programı'nın (PEPP) mecmu büyüklüğünde değişikliğe gitmeyen Avrupa Merkez Bankası (ECB), tağyir alımlarının senenin ikinci ve üçüncü çeyreklerine mucibince hâlâ ceninisakıt süratte olabileceğini duyurdu.
ECB Başkanı Christine Lagarde, güruh sonrası meydana getirdiği açıklamada, enflasyonun; erke fiyatlarındaki artış, konuşu toparlanma ile baş başa ilginin artarak çoğalması ve hazırlık problemlerinden kaynaklandığını belirterek, "Enflasyonun DOĞRU vadede hâlâ da yükseleceğini fakat önümüzdeki sene zarfında düşüşe geçeceğini öngörüyoruz." dedi.
Lagarde'ın açıklamaları sonrası yatırımcıların ECB'nin ürem oranlarında ne devir değişikliğe gideceğine bağlı beklentiler de değişti.
Gelecek hafta Amerika Merkez Bankası (Fed) ve İngiltere Merkez Bankası'nın (BoE) ürem sonucu ile değişmeyen metinlerinin, kredi politikasının küresel bazdaki seyrini hâlâ da belirginleştirmesi beklenirken, analistler, yatırımcıların Fed ve ECB'nin Temmuz 2022'de, BoE'nin ise haftaya yapılacak görüşmede siyaset faizinde artışa gideceğini fiyatladığını belirtti.
Söz konusu gelişmelerle ABD'nin 10 salname tağyir faizi, 10 temel puanlık düşüşle haftayı yüzdelik 1,5370'ten kapattı.
Altının ons fiyatı, kalan dolar isteğiyle haftayı yüzdelik 0,55 azalışla 1.783 dolardan tamamlarken, Brent petrolün varil fiyatı, yukarı fazladan 9 haftalık yükselişinin peşi esna haftalık bazda yüzdelik 1,67 azalarak 83,59 dolara geriledi.
ABD'de kredi politikasında tahavvül başlayabilir
ABD'de New York borsasında bu hafta üstün dereceli seviyelere çıkan endeksler, zamanı efdal seviyelerden kapanış yapmayı da başardı. ABD'de doğacak hafta kredi politikasının sponsor tutumunun değişmeye başlayabileceği tabir edilirken, Fed'in çarşamba haset açıklayacağı ürem kararı, sonra Fed Başkanı Jerome Powell'ın yapacağı matbuat toplantısı ve cuma namazı haset açıklanacak ekincilik dışı istihdam verileri yatırımcıların odağına yerleşti.
Analistler, Fed'in siyaset faizinde değişikliğe gitmesinin beklenmediğini fakat dünya malı alımlarının azaltılması düşüncesince kimi yetkililerin bitmiş teşrin ayına ayraç ettiklerini belirtti.
Karar metnindeki değişikliklerin şişman ehemmiyet bildirme ettiğini aktaran analistler, enflasyonun ide deposu olmaya bitmeme ettiğini kaydetti. Powell özellikle kazanmak kabilinden Fed yetkilileri, nice kere enflasyondaki yükselişin "geçici" bulunduğunu vurgulamıştı.
ABD'de açıklayan makroekonomik verilere göre, Amerika ekonomisi, 3. çeyrekte çeyreklik bazda yüzdelik 2 büyüyerek beklentileri karşılayamadı. Buna rağmen şahsi masraflar 3. çeyrekte yüzdelik 1,6 artarak tahminleri geride bıraktı.
Söz konusu gelişmelerle S&P 500 endeksi haftalık bazda yüzdelik 1,33, Nasdaq endeksi yüzdelik 2,71 ve Dow Jones endeksi yüzdelik 0,40 bedel kazandı. 3 indeks de haftalık kapanış rekoru kırdı.
1 Kasım ile süregelen haftanın data takviminde, pazartesi haset yapım harcamaları, ISM imalat endüstri Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) ve Markit imalat endüstri PMI, çarşamba haset ADP başıboşluk raporu, ISM misyon alanı PMI, üretimlik siparişleri, dayanabilen dünyalık siparişleri ve Markit misyon alanı PMI, perşembe haset dış tecim dengesi ve cuma namazı haset de başıboşluk payı izleme edilecek.
Avrupa'da gözler BoE'de
Avrupa borsaları, çelimli 3. çeyrek müşareket karlılıklarıyla yükseliş eğiliminde akıntı ederken, doğacak hafta gözler BoE'de olacak. BoE'nin siyaset faizini 15 temel benek artırarak yüzdelik 0,25'e çıkarması beklenirken, dünya malı alıntı hızında değişikliğe gitmesi öngörülmüyor.
Bu hafta Avrupa'da koyu makroekonomik data gündemi dünya malı tutarları üstünde sansasyonel oldu. Buna göre, Almanya'da güzeşte ay yüzdelik 4,1 bulunan salname enflasyon, erke fiyatları, hazırlık sıkıntıları ve salgının etkisiyle ekimde Aralık 1993'ten bu yana evveli kere yüzdelik 4,5'e yükseldi.
Avro Bölgesi'nde de ekimde salname şişkinlik yüzdelik 4,1 ile sonuç 13 senenin en efdal seviyesinde ulaştı. Enflasyon, ekimde Fransa'da 3,2, İspanya'da 5,5, İtalya'da 3,1, Hollanda'da 3,8, Belçika'da 5,4, Litvanya'da 8,2 ve Estonya'da yüzdelik 7,4 yerine belirlendi. Böylece Avro Bölgesi'nde enflasyon, Temmuz 2008'den bu yana ölçülen en efdal seviyeye yükselmiş oldu.
Almanya, Temmuz-Eylül 2021'de çeyreklik bazda yüzdelik 1,8 büyüyerek beklentileri karşılayamadı. Avro Bölgesi ise yüzdelik 2,2 büyüyerek piyasa tahminlerini geride bıraktı.
Avro, dolar karşısında haftalık yüzdelik 0,79 bedel kaybederek 1,1555'e indi. Almanya'da DAX endeksi yüzdelik 0,94, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzdelik 0,46, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzdelik 1,44 ve İtalya'da MIB 30 endeksi ise yüzdelik 1,14 bedel kazandı.
Gelecek hafta, pazartesi haset semt genelinde imalat endüstri PMI, çarşamba haset semt genelinde misyon alanı PMI ve Avro Bölgesi'nde işsizlik, perşembe haset Almanya'da üretimlik siparişleri ve Avro Bölgesi'nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), cuma namazı haset de Almanya'da endüstri üretimi ve Avro Bölgesi'nde dağınık satı verileri izleme edilecek.
Asya borsaları Japonya dünya geriledi
Asya'da, Kovid-19 olayları hasebiyle kalan engellemeler ve Çin ile Amerika ortada yükselen gerilim riziko iştahını törpülerken, Japonya sınırlanmış da olsa fazlalık ayrışmayı başardı. Gelecek hafta ise semt genelinde Kovid-19 salgınındaki tempo ve Amerika ile Çin arasındaki sürece bağlı sav akışı izleme edilecek.
Beklentiler paralelinde siyaset faizinde değişikliğe gitmeyerek faizi yüzdelik nakıs 0,10'da bırakan Japonya Merkez Bankası (BoJ), 10 salname tağyir ürem hedefini de değiştirmedi, gelişme ve şişkinlik tahminlerini de alçak taraflı düzeltilmiş etti.
ABD Dışişleri Bakanı Antohny Blinken'in Tayvan'a Birleşmiş Milletler'de hâlâ ehemmiyetli ortak gösteriş verilmesini istemesi ve ABD'nin China Telecom'un çalışkanlık iznini silme etmesi, Amerika ile Çin arasındaki tansiyonu artırdı. Analistler, mevzuya bağlı dü yandan doğacak açıklamaların oynaklığı artırabileceğini belirtiyor.
Açıklanan verilere göre, Japonya'da endüstri üretimi ekimde yüzdelik 5,4 düşerek beklentilerden çok geriledi, TÜFE de yüzdelik 0,1 artışla beklentilerin altında kaldı.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzdelik 0,30 bedel kazanırken, Çin'de Şanghay birleşmiş endeksi yüzdelik 0,98, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzdelik 2,87 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzdelik 1,2 bedel kaybetti.
1 Kasım ile süregelen haftanın data takviminde, pazartesi haset Çin'de imalat endüstri PMI, salı haset Japonya'da BoJ güruh tutanakları, çarşamba haset de Çin'de misyon alanı ve birleşmiş PMI verileri izleme edilecek. Japonya'da, çarşamba haset dinlence hasebiyle piyasalar gizli olacak.
Yurt zarfında gözler şişkinlik rakamlarına çevrildi
Yurt içinde, Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, bu haftayla baş başa 3 hafta yukarı fazladan yükselirken, doğacak hafta gözler, TÜFE sayıları ve bitmeme fail müşareket bilançolarında olacak.
AA Finans'ın ümit anketine eklenmiş bulunan ekonomistler, teşrinievvel ayında TÜFE'nin yüzdelik 2,50 artmasını bekliyor. Ekonomistlerin teşrinievvel kocaoğlan şişkinlik beklentilerinin averajına (yüzde 2,50) göre, ortak eski ay yüzdelik 19,58 bulunan salname enflasyonun yüzdelik 20,01'e yükseleceği hesaplanıyor.
BIST 100 endeksi, hafta arası 1.524,85 puanla 15 Mart haftasından bu yana en efdal seviyesine çıkarken, haftayı yüzdelik 2,85 artışla 1.522,04 puandan tamamladı. Analistler, fen anlamda 1.550 puanın direnç, 1.480 puanın ise dayanak yerine öne çıktığını kaydetti.
Dolar/TL ise 9,8500 ile zamanı zirvesini görmesinin peşi esna haftayı 0,06 yükselişle haftalık kapanış rekoru bulunan 9,6079'dan kapattı.
Gelecek hafta diyar içinde, pazartesi haset imalat endüstri PMI, çarşamba haset TÜFE ve diyar içi ÜFE, perşembe haset TÜFE bazlı gerçek likit kredi döviz döşenmemiş ve cuma namazı haset Hazine akça dengesi izleme edilecek.
