Berlin
Küresel ekonomi, 2022'de şişkinlik şokuyla erinç karşıya kalmaya bitmeme ediyor. Yüksek enflasyon, büyümekte bulunan devletlerin yanı esna kaslı ekonomilerin de problemi biçimine geldi.
Jeopolitik riskler emtia fiyatlarını fevk taraflı baskılarken, Kovid-19 sonrası tarz bankalarının en iri imtihanı olan şişkinlik kaynaklı tedirginlikler de artıyor.
Kısa vadeli görünümle ait olarak, faziletkâr enflasyonu istem artışından çoğalma en önce maliyet kaynaklı gören analistler, Rusya-Ukrayna savaşının paha baskılarını baştan artırdığı üstünde duruyor.
Analistler, savaşın, erke ve emtia fiyatlarının acı halde yükselmesine sebep olduğunu, bunun da enflasyonu hâlâ fevk seviyelere iteceğini belirtti.
ABD Başkanı Joe Biden, ülkede sonuç çağda kalan şişkinlik ve yükselen fuel oil fiyatlarının iri miktarda sorumlusunun Ukrayna'ya savaş açan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bulunduğunu savunuyor.
Avrupa Merkez Bankası (ECB), faziletkâr enflasyonun 2022'de düşmesini öngörürken, ortak tomar sayıda ekonomist, savaşın etkisiyle kalan erke tutarları kararı enflasyonun etraflıca müddet faziletkâr keyfiyet kalmayacağını tartışıyor.
Salgın dolayısıyla tedbir zincirinde yaşanmış bulunan sıkıntıların hesaplı normalleşmeyle kalan mahveden talebini karşılamaması evren genelinde paha artışlarını körükledi.
Ülkelerde şişkinlik zamanı seviyelere yükseldi
Salgının sebep bulunduğu hesaplı şokun peşi esna devletler toparlanmalarını sürdürürken, faziletkâr şişkinlik ekonomilerin en ehemmiyetli özellik başlıklarından bir tanesi biçimine mevrut durumda.
Enerjiden gıdaya sonuç çağda hızlanan paha artışları, nice ülkede son kullanıcıların hayat maliyetini kayda bedel miktarda artırdı.
Arz elverişsiz boğazları, iş gücü piyasalarındaki sıkıntılar, baz tesiri ve ekonomilerin baştan normalleşmesinin peşi esna mevrut çelimli mahveden talebi, Rusya-Ukrayna savaşının erke ve emtia fiyatlarını acı ortak halde yükseltmesi Amerika ve Avrupa müdahale evren genelinde enflasyonist baskıların nedenleri yerine öne çıktı.
Dünyanın iri ekonomilerinin çoğunda salname şişkinlik oranları zamanı seviyelere yükseldi. Küresel şişkinlik şokunun Rusya-Ukrayna savaşıyla şiddetlenmesi dikkati çekti.
ABD ve Almanya kaslı ekonomiler ortada şişkinlik oranıyla öne çıkarken, büyümekte bulunan ekonomilerde de acı şişkinlik artışları kaydedildi.
Tedarik sıkıntıları ve faziletkâr ilginin bitmeme etmesiyle enflasyondaki yükselişin DOĞRU sürede sonuç bulması beklenmiyor. Özellikle besin ve erke mamüllerindeki paha artışları Avrupa memleketlerini huzursuz ederken, bu durumun senenin iri bölümünde de bitmeme etmesine kesme gözüyle bakılıyor.
ABD'de 41 senenin en faziletkâr seviyesine çıkan enflasyonla mücadelede Amerika Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin kullandığı titrem "şahinleşmeye" bitmeme ediyor.
Enflasyonist baskının bitmeme edeceğine müteallik beklentiler, Rusya-Ukrayna savaşının sebep bulunduğu jeopolitik riskler ve Fed'in agresifleşen "şahin" tutumu tağyir piyasasında hareketliliğe sebep oldu. ABD'de kalan şişkinlik sonrası Fed üyelerinin giderek "şahinleşen" yönlendirmeleri el âlem malı fiyatlarında oynaklığı artırmaya bitmeme ediyor.
Stagflasyon endişesi
Bazı iktisatçıların Rusya-Ukrayna mücadelesi dolayısıyla durgun şişkinlik endişesi taşımaya başlaması da dikkati çekiyor.
"Ekonomilerde sakinlik ve faziletkâr enflasyonun ortak arada gerçekleşmesi" yerine tanıdık stagflasyon, 1970'li zamanlarda OPEC üyesi devletlerin yer yağı fiyatlarını kısaca 3 katına çıkarması kararı kaslı ekonomilerde görülmüştü.
Bugüne bakıldığında; Kovid-19 salgını sonrası halihazırda faziletkâr enflasyonla savaşım fail kaslı ekonomilerde toparlanmanın maksut boyutta olmamasına tedbir zincirindeki aksaklıklar kararı kalan mülk ve işlev fiyatları, Rusya-Ukrayna savaşıyla yükselen jeopolitik risklerin indinde ortak tomar faziletkâr emtia, yer yağı ve safi taş yağı lambası tutarları eklenince stagflasyona akla yatkın nağme ihtimali hâlâ ortak tomar kritik edilmeye başlandı.
51 sene öncesini anımsatan hastalıkların varlığı, durgun şişkinlik ait ihtar önleyen iktisatçı sayısının herhangi ortak güzeşte çağ artmasına sebep oluyor.
Enflasyon beklentilerindeki yükseliş ve hâlâ etraflıca mütemadi ortak enflasyonist ortamın varlığına ayraç fail gelişmelere dikkati çekici ekonomistler, tedbir zincirindeki aksama, faziletkâr yer yağı ve tabii safi taş yağı lambası fiyatları, iş gücü piyasasındaki sorunların mevcudiyetini koruması derece risklerin ciddiye katılması ve hükümetlerin bildirme taraflı tedbirleri devreye sokması icap ettiğini belirtiyor.
ABD'de şişkinlik martta 41 senenin zirvesine çıktı
ABD'de hesaplı toparlanmanın peşi esna akçasal teşviklerin etkisiyle mevrut çelimli mahveden isteklerine rağmen arzda yaşanmış bulunan sıkıntı, şimdiye derece paha artışlarının en asliye sebebi yerine gösterilirken, Rusya-Ukrayna savaşıyla kalan erke ve emtia tutarları enflasyondaki hızlanışın toy sorumlusu yerine öne çıkıyor.
Artan erke maliyetleri, besin fiyatlarıyla baş başa 41 senenin zirvesine çıkan enflasyonun antipatik güçlerinden bir tanesi olmaya ve Amerikalıların ekonomik durumuna dokunca vermeye bitmeme ediyor.
ABD Çalışma Bakanlığı'nın sonuç verilerine göre, ülkede Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) martta maaş bazda yüzdelik 1,2 ve salname bazda yüzdelik 8,5 arttı. Ülkede enflasyon, Aralık 1981'den bu yana kaydedilen en iri yükselişi gösterdi. Bu çağda benzin, tahaffuz ve besin endekslerindeki artışlar mahveden fiyatlarındaki yükselişte çarpıcı oldu.
Enflasyon raporunda, bilhassa erke kalemlerindeki eş haneli yükselişler dikkati çekti.
Savaşın etkisiyle mazot fiyatlarındaki artma yüzdelik 50'ye yaklaştı. Amerikalıların alıntı gücü yükselen şişkinlik ile dokunca görürken, Beyaz Saray, paha artışlarının sebebi yerine "Rusya-Ukrayna mücadelesi ile Kovid-19 salgınına" ayraç etti.
Avro Bölgesi enflasyonu 6. ayda da üstün dereceli kırdı
Son çağda erke ve besin ürünleri ilkin kazanmak neredeyse yaşanmış bulunan umumi paha artışı dolayısıyla Avro Bölgesi'nde şişkinlik üstün dereceli kırmaya bitmeme ediyor.
Avro Bölgesi, yegâne saygınlık biriminin 20. asrın böylece kurulmasından bu yana en faziletkâr enflasyonla erinç karşıya kalırken, bu gidişat Avrupa vatandaşlarını da huzursuz büyüklük duruma geldi.
Avro Bölgesi'nde martta yüzdelik 7,4 bulunan salname enflasyon, erke fiyatlarındaki artışın etkisiyle nisanda yüzdelik 7,5'e çıkarak kayıtlardaki en faziletkâr seviyesine ulaştı. Böylece şişkinlik 6 ay arka arkaya üstün dereceli seviyeye yükseldi.
Avro Bölgesi'nde april ayındaki enflasyonun anne bileşenlerine bakıldığında, en faziletkâr salname şişkinlik yüzdelik 38 ile enerjide gerçekleşti. Enerjiyi, yüzdelik 6,4 ile gıda, içki ve esrar ürünleri, yüzdelik 3,8 ile erke dışı endüstri ürünleri ve yüzdelik 3,3 ile hizmetler izledi.
Enflasyon, april ayında Almanya'da yüzdelik 7,8, Fransa'da yüzdelik 5,4, İspanya'da yüzdelik 8,3, İtalya'da yüzdelik 6,6, Belçika'da yüzdelik 9,3, Yunanistan'da yüzdelik 9,4, Slovakya'da yüzdelik 10,9, Hollanda'da yüzdelik 11,2, Letonya'da yüzdelik 13,2, Litvanya'da yüzdelik 16,6 ve Estonya'da yüzdelik 19 seviyesinde ölçüldü.
İngiltere'de şişkinlik 30 senenin en faziletkâr seviyesinde
İngiltere'de, faziletkâr erke tutarları dolayısıyla martta salname bazda yüzdelik 7 yerine gerçekleşen şişkinlik sonuç 30 senenin en faziletkâr seviyesine çıktı.
Enflasyonun faziletkâr erke ve emtia tutarları ile toptan yerine artarak çoğalması dikkati çekerken, İngiltere'de Brexit sonrası tecim ve nitelikli iştirakçi gereksinimi düşüncesince hicret sorunları da enflasyona katkıda bulunuyor.
Yıllık enflasyonun yüzdelik 7'ye çıkması, İngiltere Merkez Bankası'nın (BoE) enflasyonu gemlemek düşüncesince siyasa faizini hâlâ da artırabileceğine bağlı beklentileri yükseltiyor.
Uzmanlar, İngiltere'de erke faturalarındaki fevk limitin 1 Nisan'da artırılması dolayısıyla doğacak çağda enflasyonun hâlâ da yükselmesini bekliyor.
BoE, Rusya-Ukrayna mücadelesi dolayısıyla erke fiyatlarındaki artışın İngiltere’nin hesaplı büyüme göstermesine dokunca vereceğini ve endamsız vadeli şişkinlik baskılarını artıracağını değerlendiriyor.
Uluslararası Para Fonu ise (IMF) İngiltere'de enflasyonun G7’deki gayrı ülkelerden hâlâ etraflıca müddet faziletkâr kalmasını bekliyor.
Savaşın arsıulusal tedbir zincirini etkilemesi ve hesaplı belirsizliği çoğaltması dolayısıyla İngiltere'de idmansız özdek ve besin tutarları artışını sürdürürken, kalan besin tutarları karşısında, ülkenin önde mevrut süpermarketleri de birtakım asliye besin ürünlerinde tutarları ya düşürerek ve ya sene sonuna derece sabitleyerek talebi çalışkan tutmaya çalışıyor.
Almanya’da şişkinlik sonuç 41 senenin en faziletkâr seviyesinde
Almanya'da enflasyon, Rusya-Ukrayna mücadelesi ve kalan erke tutarları dolayısıyla april ayında "şaşırtıcı" ortak halde yüzdelik 7,4'e çıkarak 1981 yılından bu yana tanıdık en faziletkâr seviyeye ulaştı.
Ülkenin en kalaba nüfusuna ehil Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde ise şişkinlik nisanda yüzdelik 7,7 ile 1973'ten bu yana en faziletkâr seviyeye çıktı.
Ülkede benzeşim ölçüde faziletkâr şişkinlik oranları en sonuç Irak ile İran arasındaki Birinci Körfez Savaşı'nın ortak kararı yerine yer yağı fiyatlarının acı ortak halde artarak çoğalması dolayısıyla 1981 sonbaharında kaydedilmişti.
Almanya'da erke tutarları nisanda salname bazda yüzdelik 35,3, besin tutarları da yüzdelik 8,5 arttı. Tüketici tutarları elden erke ürünlerinde değil, umumi yerine artıyor. Bu gidişat ekonomistler ortada paha yükselişlerinin önceleri varsayıldığından hâlâ etraflıca sürebileceğine müteallik endişeleri artırıyor.
Alman hükümeti, enflasyonun bu sene averaj yüzdelik 6,1 olmasını bekliyor. Bu da 1981'den bu yana en faziletkâr düzem olacak. Ülkede enflasyon, güzeşte sene yüzdelik 3,1 ve 2020'de yüzdelik 0,5 yerine kayıtlara geçmişti.
İtalya ve İspanya'da da şişkinlik zamanı faziletkâr seviyelerde kalmaya bitmeme ediyor
Avrupa'nın üçüncü iri ekonomisi bulunan İtalya'da salname enflasyon, kalan erke fiyatlarının etkisiyle nisanda yüzdelik 6,2 ile faziletkâr ölçüde kalmaya bitmeme etti.
İtalyan hükümeti, kalan erke maliyetlerinin bölük halkı ve firmalar üstündeki tesirini dökmek düşüncesince 16 bilyon avrodan ortak tomar masraf yaptı.
Avrupa'nın dördüncü iri ekonomisi İspanya'da sonuç ortak senedir artma kaydeden ve rekorlar bucak şişkinlik nisanda ise salname bazda yüzdelik 8,3 oldu.
İspanya hükümeti, 29 Mart'taki Bakanlar Kurulu'nda, 16 bilyon avroluk iane paketini içeren "Savaşın Ekonomik Sonuçlarına Ulusal Müdahale Planı"nı bildirme etmiş ve bundan yararlanacak kuruluşların iştirakçi çıkarmalarını yasaklamıştı.
Enflasyon büyümekte bulunan devletlerde yükselişini sürdürüyor
Enflasyon, Çin, Rusya, Brezilya, Meksika ve Güney Afrika derece büyümekte bulunan devletlerin de gündeminde.
Dünyanın en iri ikinci ekonomisi Çin'de veriler, üretimevi depar belgesi fiyatlarının mart ayında 8,3 arttığını gösterdi. Çin'de fiyatlar, bu sene toptan emtia fiyatlarındaki ralli ve Kovid-19 kısıtlamalarıyla aceleci ortak yükseliş kaydetti.
Ulusal İstatistik Bürosu çeşidinden açıklayan sonuç veriler, Çin'de mahveden paha endeksinin martta güzeşte senenin ayrımsız zamanına mucibince yüzdelik 1,5, yetiştirici paha endeksinin de yüzdelik 8,3 arttığını ortaya koydu.
Rusya'da salname şişkinlik sonuç 20 senenin zirvesine çıktı
Rusya'da da 2020'nin sonlarında süregelen şişkinlik artışı, Ukrayna savaşıyla bitmeme ederken, sonuç veriler Rusya'da salname enflasyonun Şubat 2002'den bu yana en faziletkâr seviyeye ulaştığını ortaya koydu.
Batılı devletlerin yaptırımları dolayısıyla ülkedeki mamüllerin fiyatlarında 2-8 Nisan'da haftalık şişkinlik yüzdelik 0,7 seviyesinde gerçekleşirken, salname şişkinlik da 0,7 nokta artarak Şubat 2002'den bu yana geçmiş kere yüzdelik 17,5'e çıktı.
Uzmanlar, yaptırımlar dolayısıyla ülkedeki şişkinlik oranının sene sonu bakımından yüzdelik 20'ye çıkacağını öngörüyor.
Son verilere göre, gayrı büyümekte bulunan ülkelerden Brezilya'da şişkinlik martta yüzdelik 10,54'ten yüzdelik 11,3'e , Meksika'da yüzdelik 7,28'den yüzdelik 7,45'e ve Güney Afrika'da yüzdelik 5,7'den yüzdelik 5,9'a yükseldi.
Türkiye'de ise mart ayında salname şişkinlik yüzdelik 61,14 yerine kayıtlara geçti.
ABD ve Avrupa'daki paha artışlarına rağmen Asya ülkelerinin çoğunluğunda Kovid-19 salgınında acı paha yükselişleri yaşanmaması dikkati çekerken, alanda Rusya-Ukrayna savaşının dümdar şokları hissedilmeye başlandı.
Genel yerine Asya ülkeleri, Kovid-19 salgınında dünyanın gayrı bölgelerinde yaşananların bilakis emtia lojistiğindeki açıkça mesail ve yükselen enflasyonla karşılaşmadı.
Uzmanlar, bu durumun nedenini, alanda mahveden talebinde ansız ortak artma getirecek etraflıca vadeli karantinaların olmamasına bağladı.
Asya ekonomisinin öne çıkan ülkelerinden Japonya'da enflasyon, martta yüzdelik 0,9'dan yüzdelik 1,2'e yükseldi. Onlarca sene devam eden deflasyonla mücadelenin peşi esna toptan paha artışları ülkede politik endişelere de sebep oluyor.
Güney Kore'de yüzdelik 3,7'den yüzdelik 4,1'e ve Hindistan'da yüzdelik 6,07'den yüzdelik 6,95'e yükseldi.
Avustralya'da ise salname şişkinlik Ocak-Mart 2022'de yüzdelik 5,1'e çıkarak sonuç 20 senenin en aceleci yükselişini gösterdi.
