Elazığ
Keban Barajı ve Hidroelektrik Santrali'nde (HES) yerli ve milli imkanlarla hesaplı rehabilitasyon projesiyle ünitelerin verimi kestirmece yüzdelik 20 artırılırken, 130 milyon teklik da artırım sağlandı.
Hizmete girmiş olduğu 1974 senesinde bünyesindeki 8 skor türbinle toplamda 1330 megavat kurulu güce eş bulunan Keban HES, akıbet 48 yılda mekanik ve elektronik sistemlerinin giderek yorulması ve aşınması zımnında bulunan gücünün gerisine düştü.
Santralin plan kıymeti altında etkin gruplarında sade yükseltilmesi ve hızla gelişen teknolojinin arkasında küsurat mekanik ve elektronik sistemlerinin yenilenmesi düşüncesince Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının yardımıyla Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) ve TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü çeşidinden 2019'da rehabilitasyon projesi başlatıldı.
Verim yüzdelik 20 arttı
Hizmete açıldığı devirde gelişigüzel birisi 157,5 megavat güce eş bulunan önceki 4 türbinden 3'ünün rehabilitasyonu tamamlandı. Ünite 2 ve birim 3'te güç 150 megavattan 180 megavata çıkarıldı. 4. ünitenin rehabilitasyonu ise doğacak ay tamamlanacak.
1981 senesinde faaliyete başlamış bulunan gelişigüzel birisi 175 megavat gücündeki ikinci 4 türbinde de muktezi tanıdık mekanik ve elektronik sistemlerde rehabilitasyon emek harcaması yapılarak, gelişigüzel birinde bulunan güç 180 megavat değere yükseltiliyor.
Geçmişte ecnebi firmalara münakasa usulü yaptırılan rehabilitasyon çalışmaları, yerli ve milli imkanlarla yürütülerek artırım sağlandı.
"Bugüne derece 276 bilyon 438 milyon 699 bin 210 kilovatsaat erke üretti"
Keban HES İşletme Müdürü Bekir Kaya, AA muhabirine, erke açısından Türkiye'nin önceki dev yatırımlarından bulunan ve 1965 senesinde yapımına başlanan santralde 1974 senesinde önceki 4 türbinin, 1982 senesinde da öteki 4 türbinin araya girdiğini söyledi.
Tesisin 48 senedir akıcı erke üretimi yaptığını ve kurulduğu devirde ülkenin erke ihtiyacının yüzdelik 20'sini tek başına karşıladığını tabir fail Kaya, "Keban Barajı kurulduğu günden bugüne derece 276 bilyon 438 milyon 699 bin 210 kilovatsaat erke üretmiştir. 2021 senesinde 3 bilyon 833 milyon 63 bin 900 kilovatsaat erke üretmiştir. 2021'de yağışsızlık olması zımnında Keban HES'te hedeflenen erke üretimi olmamıştır. Enerji ihtiyacının artmasıyla 2021 yılı bakımından Türkiye erke ihtiyacının kestirmece yüzdelik 1,25'ini karşılamıştır." diyerek konuştu.
Kaya, hizmete gerdiği devirde 1330 megavat toplanmış kurulu güce eş bulunan santralin, mekanik ve elektronik sistemlerinin giderek aşındığını ve gücünde ricat bulunduğunu kaydederek, santralin kurulu gücünün yükseltilmesi, mekanik ve elektronik sistemlerinin yenilenmesi düşüncesince rehabilitasyon projesi yürütüldüğünü aktardı.
"130 milyon teklik artırım sağladık"
Kaya, 2019 senesinde başlatılan çalışmalarla önceki 3 ünitenin rehabilitasyonunu tamamladıklarını vurgulayarak, "8 ünitenin şişko namına ihalesi yapılmış oldu fakat ihaleye giren ecnebi devletlerin ayrışık nedenlerle münakasa neticeleri bozma edildi. Bu sebepten kurumumuzda meydana getirilen toplantılar kararı ülkemizin de milli politikası gereği yerli ve milli imkanlarla teceddüt emekleri başlatılmıştır. Aynı biçimde komuta arama sistemi ve scada sistemi de ülkemizin seçkin kurumlarından birisi bulunan TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü çeşidinden yapılmaktadır." ifadelerini kullandı.
Kaya, şöyleki konuştu:
"Tesisatın kazançlı ömrünü tamamlamasından, sargıdaki ve yataklardaki sıcaklıklardan kaynaklı ünitelerimizi 150-155 megavattan aşkın imla imkanımız olmuyordu. Yapılan ıslah kararında yerli ve milli imkanlarla zat mühendis ve işçilerimizin meydana getirdiği düzentileme kararı bundan böyle gelişigüzel birlikte ünitemiz 180 megavata derece imla olanağına eş olacak. Bu da ülkemize extra 180 megavatlık santralci müesses derece ulama sağlayacak. Proje kıymeti altında etkin üniteleri rehabilite ederek verimimizi yüzdelik 20 artıracağız. İhale namına da 130 milyon teklik artırım elde etmiş oluyoruz."
Rehabilitasyon projesinde memur canlılık başteknisyeni Mehmet İleri, HES içerisinde bulunan jeneratörlerin duruk sargıları, döneç kutupları, sac paketleri, radyatörler üzere ekipmanlarının bakım, tamir ve restorasyon çalışmalarını yaptıklarını belirtti.
İleri, bu emekleri Sarıyar Hasan Polatkan HES içerisinde bulunan özek atölyede yerli ve milli olanaklar kullanarak gerçekleştirdiklerini tabir ederek, bu kapsamda Keban HES ünitelerinin rehabilitasyonuna dayanaklık etmek olduklarını aktardı.
