Nur Sultan
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Parlamento Genel Kurulunda çecik seslendi.
Kazakistan'ın siyasi sisteminin şümullü yenilenmesi düşüncesince yeni reform paketini açıklanan Tokayev, reformun önceki evvela düzgün demokratikleşmeyi ve devletin istikrarı ile yönetilebilirliğini sağlamayı amaçladığını bildirdi.
Tokayev'in "yeni Kazakistan" modelini düz yazı etmeyi hedefleyen 8 maddelik reform paketine göre, ülkede bulunan süper riyaset sistemi sona erecek.
Parlamentosu çelimli cumhurbaşkanlığı sistemine intikal yapılacak.
“Güçlü ortak cumhurbaşkanı, can alıcı yasama kurulu ve aritmetik verecek hükümet” ilkesi öne çıkacak.
Cumhurbaşkanı, görevde bulunmuş olduğu sürece siyasi partiye organ olamayacak. Bu kapsamda, Cumhurbaşkanı Tokayev, nüfuz partisi Amanat'ın (Nur Otan) umumi başkanlığı vazifesini sonlandıracak.
Bunun birlikte Merkez Seçim Komisyonu, Sayıştay Komitesi ve Anayasa Konseyi derece kurumların başkanları ile üyeleri siyasi partilere organ olamayacak. Büyükşehir şehremaneti başkanları ile eyalet valileri de partilerde yukarı düzem görevlerde bulunamayacak.
Cumhurbaşkanının yaklaşan akrabalarının devletin yukarı düzem görevlerine ve nısıf amme şirketlerinin yönetimine getirilmesi kanunla yasaklanacak.
Parlamentonun yukarı kanadı Senatonun kurulumu değişecek. Daha evvela 15 senatörün cumhur reisi çeşidinden atandığı Senatoda bu adet 10’a düşürülecek. Bunların 5’i Kazakistan Halk Asamblesi çeşidinden önerilecek. Böylece asamblenin Meclise saylav tayin fonksiyonu kaldırılacak.
Kanunları alma yetkisi hoppadak Parlamentonun ast kanadı Mecliste olacak. Söz konusu reformla yetkilerinin genişletileceği Mecliste kâffesi maşer tabakasının temessül edilmesi düşüncesince bağıntılı temessül sistemi uygulanacak.
Büyükşehir şehremaneti başkanları ve eyalet valisi adayları ise yerli divan çeşidinden bilvasıta seçimle belirlenecek.
Siyasi partilerin pırtı işlemleri kolaylaşacak. Partilerin seçime girmesi düşüncesince toplaması müstelzim imza sayısı 20 binden 5 bine düşürülecek.
Ülkede seçme süreçlerine ecnebi güçlerin müdahalesini engel olmak düşüncesince yasalı aranjman getirilecek.
Anayasa Mahkemesi kurulacak ve bunun birlikte mevki ile el ortada enformasyon köprüsü vazifesini üstlenecek Halk Kurultayı oluşturulacak.
Abay, Jezkazgan ve Jetisu derece yeni eyaletler kurulacak.
Söz konusu reformun yürürlüğe girmesi düşüncesince sene sonuna denli 20 anayasa onama edilecek, ayrımsız sürede Anayasa’nın 30’dan çok maddesine tadilat yapılacak.
