Kudüs
İsrail Doğu Kudüs'ü 1967'den beri engelleme altında tutuyor. Zaman ortamında elan da encam derece derece burayı eklenmiş ettiğini duyuran İsrail, gün batısı ve doğusuyla Kudüs'ün müşterek halis muhlis yerine "ebedi başkenti" bulunduğunu encam sürüyor.
Birleşmiş Milletler (BM) kararları ve arsıulusal hukuku sabır noktası meydan Filistinlilere mucibince ise Doğu Kudüs 1967 sınırlarında kurulacak özgür Filistin devletinin başkenti.
Kudüs İsrail Araştırmaları Enstitüsü verilerine göre, Kudüs'teki mecmu nüfusun 570 binini İsrailliler, 366 binini Filistinliler oluşturuyor.
Filistinliler Doğu Kudüs'te mütekâsif halde fakat İsrailli sivil polis polis maşer kuruluşu Peace Now Hareketi'nin (Barış, Hemen Şimdi) verilerine göre, kentin bu bölümündeki 14 gayrikanuni iskân biriminde 229 binden müşterek tomar Yahudi yerleşimci bulunuyor.
Kudüs'ü tertip planları
Filistinliler, Tel Aviv yönetiminin 2022'de Kudüs'ü Yahudileştirme planı kapsamında elan müşterek tomar İsrailliyi buraya getirme hedefiyle adımlarını sıklaştırdığını belirtiyor.
AA muhabirine mütekellim Kudüs'teki Arap Çalışmaları Derneği Harita Bölümü Direktörü Halil et-Tüfekci, "İsrail tarafı, tüneller, köprüler, demiryolları kabilinden altyapıyı mensur ederek, kentin şarki ve gün batısı kısımlarını birleştirip Kudüs meselesini dolaşmak düşüncesince çabuk ediyor." değerlendirmesinde bulundu.
İsrail yönetiminin Kudüs'ü Yahudileştirme dönemini oldubittiye getirerek hızlandırdığına ayraç fail Tüfekci, "Kudüs'te bu seneki gözlemlerimize mucibince Yahudileştirme sürecinin, kentin umumi manzarasını değiştirmek, gümrüksüz yerleşimler ihdas etmek ve İsrail'in Kudüs meselesindeki İsrail programını kesinleştirmek kabilinden değme şeyi içerdiğini ayırt ettik." dedi.
Doğu Kudüs'ün güneydoğusundan başlayıp doğuya vasıl Amerikan Mahallesi, Şuafat'taki tünel ve Kudüs'ün doğusunu batısına bağlayan tüneller karışma peyda etmek neredeyse enfrastrüktür projelerinin çabucak tamamlandığına dikkati çekici Tüfekci, şunları söyledi:
"Yeni iskân birimlerinin yapımı ve mevcut olanların genişletilmesi şişman müşterek çerçevede uygulanıyor. Bu da Büyük Kudüs'ün etüt konusu olamaz biçimde müşterek birim tane devletin (İsrail) başkenti yerine Arapların ekalliyet ve Yahudilerin çoğunluğu oluşturacak anlamında sonuçlanmasını hedefliyor."
Tüfekci, sahada çalışarak meydana getirilen iskân ünitesi sayısının kağıt üzerindekilerden baş döndürücü elan müşterek tomar olduğuna ayraç ederek, "Eski kararlar uygulanarak nice iskân ünitesi kuruluyor." dedi.
Geçen senelerde Ramat Shlomo yerleşiminde 1600, Pisgat Ze'ev yerleşiminde 600 ve Gilo yerleşiminde 1300 konutun onaylandığını hatırlatan Tüfekci, "Bu yerleşimler sabık senelerde onaylandı fakat bu sene hızlandırılmış müşterek biçimde yaşama geçirildi." ifadelerini kullandı.
Yasa dışı yerleşimler çabucak bitmeme ediyor
İsrail'in engelleme altındaki Filistin topraklarında mensur etmiş olduğu Yahudi iskân birimleri arsıulusal hukuka mucibince gayrikanuni bildirme ediliyor.
Peace Now Hareketi'nin açıklamış olduğu verilere göre, İsrail 2022'de Doğu Kudüs'te 400 iskân ünitesi inşaatı düşüncesince eksiltme yayımladı.
BM Orta Doğu Barış Süreci hususi Koordinatörü Tor Wennesland ise BM Güvenlik Konseyinin sabık haftaki oturumunda İsrail'in 2022'de Doğu Kudüs'te 3 bin 100 iskân ünitesi mensur ika planı yaptığını belirtti.
Wennesland, bu sayının 2021'de ödemesi meydana getirilen iskân ünitesi sayısının 3 katına karşılama ettiğine dikkati çekti.
İhlallerdeki artış
Kudüs Sosyal ve Ekonomik Haklar Merkezi Müdürü Ziyad el-Hamuri de, İsrail'in 2022'de Kudüs sakinlerine, kutsi mekanlara ve kültürel mirasa müteveccih ihlallerinde ehemmiyetli artma yaşandığını söyledi.
Bu ihlallerden ilkinin Mescid-i Aksa'ya meydana getirilen baskınlarla ilişik bulunduğunu kaydeden Hamuri, baskınların sıklığının bu sene ehemmiyetli seviyede artarak üstün dereceli seviyeye ulaştığına dikkati çekti.
Fanatik Yahudi gruplar kabilinden Mescid-i Aksa'nın zamansal ve mekânsal bölünmesi çağrılarının arttığını kail Hamuri, "Fanatik Yahudiler baskınlar esnasında Aksa'da İsrail bayrağı açmaya başladı. Özellikle Harem-i Şerif'in şarki kısmında ritüel ve perestiş girişimleri arttı." dedi.
Hamuri, İsrail'in ihlalleriyle ilişik ikinci mevzunun Filistinlilerin evlerinin yıkılması mevzusu olduğunu, "ruhsatsız bina" bahanesiyle bu sene 150'den müşterek tomar Filistinlinin evinin yıkıldığını söyledi.
Bu evlerin şişman kısmının efdal oranda servet cezası tehdidiyle sahiplerine yıktırıldığını hatırlatan Hamuri, Kudüs'te hâlâ 20 binden müşterek tomar lüp çökme riskiyle huzur karşıya bulunduğunu vurguladı.
İsrail'in ihlalleriyle ilişik gayrı müşterek başlığın ise "Filistinlilerin kimliklerinin bozma edilerek Kudüs'ten rastık politikası" bulunduğunu kail Hamuri, "İsrail'in bu ihlalinin akıbet örneği Filistinli aktivist Salah el-Hamuri'nin gayrikanuni biçimde münteha dışı edilmesidir." dedi.
Hamuri ayrıca, İsrail'in Filistinlilere Mescid-i Aksa ve Kudüs'ün Eski kent alanına 6 ayak tabanı derece uzayan antre yasağı koyduğu yüzlerce hadise bulunduğunu dile getirdi.
İsrail'in avrat ve kollar karışma bakı ve durdurma sayılarının da arttığına dikkati çekici Hamuri, "İsrail hepsi bu ihlalleriyle kentte kesin müşterek Yahudi çoğunluğu oluşturma, Filistinlileri tart ve Doğu Kudüs'teki Filistin mahallelerini izole edilmiş parsellere tahvil planını hızlandırarak sürdürüyor." ifadelerini kullandı.
