Ankara
İran'ın, iklim içindeki aşırı gaz tüketimi ve ABD'nin yaptırımlarından kaynaklı envestisman eksiklikleri dolayısıyla 2025 yılından itibaren gaz ithalatçısı niteliğine düşebileceği ve gaz kesilmelerine gidebileceği belirtiliyor.
ABD Enerji Enformasyon İdaresinin (EIA) verilerine göre, Rusya, 47 trilyon metreküple dünyada müdellel en ortak tomar gaz rezervine sahipken İran da 34 trilyon metreküple en ortak tomar gaz rezervlerine cemaat ikinci iklim konumunda bulunuyor.
Buna göre, hayattaki gaz rezervlerinin yüzdelik 16'sına cemaat İran, üretimde ise Amerika ve Rusya kadar başka gaz üreticisi devletlerin arkasında kalıyor. İran yönetimi bu hali yaptırımlar, finansal pınar yetersizliği ve lüzumlu yatırımların yapılamaması kadar nedenlere bağlıyor.
İran Enerji Yüksek Konseyinin hazırladığı raporda da ülkede lüzumlu yatırımların yapılamaması ve israfın önüne geçilememesi biçiminde 2025 yılından itibaren gaz üretim-tüketim dengesinin eksiye düşebileceği ve gaz üretiminin tüketimi karşılamayacağı uyarısında bulunuldu.
İran Enerji Haber Ajansı SHANA'nın haberine göre, Petrol Bakan Yardımcısı Muhsin Hocestemehr 11 Kasım'da icra ettiği açıklamada, ülkedeki gaz ve yer yağı projelerinin geliştirilmesi ve yaşama geçirilmesi düşüncesince 89 bilyon dolarlık ortak yatırıma gerekseme bulunduğunu belirterek, "Doğal gaz üretiminin telafisi düşüncesince birtakım projeler yapıldı. Bunlar yaşama geçirilemezse 2025 senesinde gaz ithalatçısı iklim niteliğine geleceğiz." ifadelerini kullandı.
Basra Körfezi'ndeki Güney Pars ve Kuzey Pars Doğal Gaz Sahaları ilkin kazanmak kıl payı ülkenin güneyindeki 10 gaz alanı düşüncesince geçmiş etapta 11 bilyon dolarlık envestisman planlandığını kaydeden Hocestemehr, planlanan yatırımın 4 bilyon dolarının Kuzey Pars dalının geliştirilmesi düşüncesince kullanılacağını ve bunun sağlanması biçiminde günce üretimin kestirmece 100 milyon metreküp artırılacağını söyledi.
Ülkedeki gaz tüketiminde üstün dereceli artış
Petrol Bakan Yardımcısı Mecid Çegini, İran'da 12 Avrupa ülkesinin toplamından elan ortak tomar gaz tüketildiğini ve aşırı tüketim dolayısıyla arzda kısıtlamalara gittiklerini ve ihraç edilen gaz miktarını da azaltacaklarını açıkladı.
Ulusal Gaz Şirketi ise İran'da günce 800-900 milyon metreküp gaz üretildiğini ve 23 Kasım'da ülkedeki gaz tüketiminin 748 milyon metreküpe ulaşarak üstün dereceli kırdığını duyurdu. Ulusal Gaz Şirketi Sevkiyat Müdürü Muhammed Rıza Culayi de 24 Kasım'da mevzuyla ilgilendiren icra ettiği açıklamada, ülkedeki tüketimin Avrupa ülkelerinin tükettiği gaz miktarının üç katına çıkmış olduğu ve bu durumun bitmeme etmesi biçiminde gaz sevkiyatlarında sıkıntıların ortaya çıkacağı uyarısında bulundu.
Culayi, tüketimdeki artış dolayısıyla geçmiş etapta birtakım endüstri tesislerine gaz tedarikinin kısıtlandığının da bilgisini verdi.
Ülkede hassaten sonuç haftalarda gaz tüketimindeki aşırı artış dolayısıyla yetkililer de bölüt tüketimi sınırlama çağrısında bulunuyor.
İran Petrol Bakanı Cevad Oci, evlerde, ticari işletmelerde ve endüstri dalında gaz tüketiminin güzeşte yıla göre yüzdelik 22 arttığına ayraç ederek, ortak tomar tüketim fail abonelerin tarifelerini artıracaklarını ve alışılagelen tüketimin adına çıkan abonelerin doğal gazın desteklenmiş edilen miktarının ortak yönünü art karşılayacağını söyledi.
Oci, meydana getirilen denetimlerde ortak tomar erke tükettikleri belirlenen kurumlardan 1428 binine ikaz verildiğini ve 124 işletmenin de gazının kesildiğini aktardı.
İranlı Bakan, bölüt erke tüketiminin azaltılması ve tasarrufun sağlanmasıyla ilgilendiren önerilerini de şöyleki sıraladı:
"Vatandaşlarımız beş altı sade yöntemle tüketimi minimize edebilir, hararet derecesini 18-21 ortada tutarak, makine-motor dairesinin bakımının yapılması, yunak giysiler giyerek, evden veya iş yerinden çıktıklarında ısıtıcıları kapatarak israfın önlenmesine araştırma görevlisi olabilirler. Tüm vatandaşlardan ortak tomar ve boş teshin cihazlarını kapatmalarını dileyiş ediyoruz."
Sanayi bölgelerine ve evlere maruz doğal gazda kesintiler yaşanabilir
Ekonomist Murteza Zamani ise mevzuyla ilgilendiren iklim medyasına icra ettiği değerlendirmede, İran'da gaz giderlerinin şişman ortak bölümünün talih kabilinden desteklenmiş edildiğini fakat enerjinin doğurgan kullanılmadığını belirtti.
Zamani, "Ülkemizdeki gaz tüketimi standartların aşırı üzerinde ve mülk çarçur ediliyor." eleştirisinde bulundu.
Arzda yaşanmış olan başağrısı dolayısıyla yazları elektrikte yaşandığı kadar bu şita da doğal gazda ağır kesintilerin olabildiği belirtiliyor. "Eghtesadonline" anlı şanlı bilgi sitesinin haberinde, endüstri bölgelerine ve evlere maruz doğal gazda kesintiler yaşanabileceğine dikkati çekildi.
İran Meclisi Sanayi Komisyonu Başkan Yardımcısı Cevad Hüseynikiya de kesintilerin minimal kurda kalması düşüncesince Meclis yerine deli dolu olacaklarını ve lüzumlu önlemleri alacaklarını söyledi.
