İran Cumhurbaşkanı Reisi: Eleştiri ve gıcırtı ile anarşi ve fitne arasındaki uç belirlenmelidir

Ankara

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, İran mevki televizyonunda aktif gösterilen programda Mahsa Emini'nin ölümünden sonraları 12 gündür ülkeyi tesiri dibine meydan gıcırtı dalgasını ve "ahlak polisi" adına tanıdık İrşad devriyesine müteveccih eleştirileri değerlendirdi.

Mahsa Emini'nin ölümünün herkesi üzdüğünü ve olayın yargıya geçiş ettiğini tamlayan Reisi, Emini hastaneye kaldırıldığında Semerkant'ta bulunduğunu ve hadisenin soruşturulması düşüncesince yetkililere emir verdiğini söyledi.

Emini'nin ahiret yolculuğu haberini aldığında ise ailesini arayarak, başsağlığı dilediğini aktaran Reisi, "Bunun benim ve değme İranlı düşüncesince ateş birlikte sav bulunduğunu ve mevzunun takip edeni olacağımı kendilerine söyledim. Konunun takip edeni edinmek bizim vazifemiz, ilkemiz saydamlık ve adaletin uygulanmasıdır." ifadelerini kullandı.

Ahlak polisi adına tanıdık İrşad devriyelerine müteveccih eleştiriler

Hadisenin adli tababet çeşidinden incelendiğini ve sonuncu raporun beş altı güneş süresince açıklanmasını beklediklerini kail Reisi, "Kurumlar çeşidinden ön raporlar verildi fakat sonuncu düşün hâlâ sunulmadı ve tabii sonuncu görüşün ilçe sistemi çeşidinden verilmesi gerekiyor. Adli Tıp Kurumu, mevzuyu inceleyip görüşünü açıklayacak tığ de bu kurumun stabil raporunu bekliyoruz." niteleyerek konuştu.

Ülkede 2005'ten buyana fariza karşılayıcı ve "ahlak polisi" adına tanıdık İrşad devriyesine müteveccih eleştirileri de değerlendiren Reisi, şunları kaydetti:

"Bu süreçte polis güçlerinin yöntemine bağlı medyada, gazetelerde ve kamuoyunda yorumlar yapıldı. Öneriler ve eleştiriler var. Ne bu ağız dalaşı ne de birlikte anayasa ve kararın umumi uygulaması üzerine müspet ve aksi görüşlerin dile getirilmesinden korkmalı.

Farklı görüşler alınmalı ve anlatım edilmelidir. Bunun uygulanma yönteminin kusur bulunduğu düşünülüyorsa ve toy efkâr var ise bu toy görüşler tartışılıp uygulanabilir. Değerler değiştirilemez gücün kanunun uygulanma çeşidi tartışılabilir."

İran Cumhurbaşkanı, İrşad devriyesinin uygulamalarının baştan gözden geçirilip geçirilmeyeceğine müteallik soruya da "Yasanın uygulanmasında en dobra metodlar dikkate alınmalıdır. Muhalif görüşler düşüncesince ortam sağlamalıyız. Hükümet bu görüştedir." dedi.

Ülkede ölümlere minval açan protestolardaki hız eylemlerini "düşmanların komploları" adına niteleyen Reisi, "Tartışma, tenkit ve ayrıca bazısı mesail karşı protestolar kusur değildir. Eleştiri ve gıcırtı ile anarşi ve cangıl arasındaki hudut belirlenmelidir. Kargaşa ve cangıl dünyanın uğur boncuğu durumunda onama edilemez." ifadelerini kullandı.

Nükleer anlaşmayla ilgilendiren görüşmeler

Nükleer anlaşmaya bağlı de değerlendirmelerde mevcut Reisi, güzeşte haftaki New York ziyareti esnasında Avrupalı liderlerle görüşmelerinde ülkesinin anlaşmaya devir düşüncesince çelimli güvenceler istediğini birlikte kere hâlâ vurguladığını söyledi.

Avrupa ülkelerinin Amerika karşısında ari akım edemediğini anlatım fail Reisi, "Sayın (Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel) Macron ile yaptığım toplantıda çekirdeksel müzakerat konusu gündeme geldi. Adil birlikte barışma istediğimizi vurguladık. Kendisi ABD'nin anlaşmadan birlikte tane cepheli çekilmesinden sonraları Avrupalıların taahhütlerini namına getirmediğini de onama etti." dedi.

Mahsa Emini'nin gözaltına alındıktan sonraları ölmesi ve protestolar

Tahran'da 13 Eylül'de "ahlak polisi" adına tanıdık İrşad devriyeleri çeşidinden gözaltına alındıktan sonraları komaya girerek hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Emini'nin 16 Eylül'de yaşamını yitirmesi ülkede infiale minval açmıştı.

Emini'nin 17 Eylül'de memleketi Sakkız kentindeki cenaze merasimi ondan sonra Tahran ve ülkenin batısındaki illerde gösteriler başlamıştı.

İran mevki televizyonu, 24 Eylül'de gayriresmi sayılara göre, şiddete dönüşen gösteriler esnasında aralarında düzenlilik güçlerinin de bulunduğu 41 ferdin yaşamını kaybettiğini duyurmuştu.

Yetkililer hâlâ gösterilerdeki dirilik kayıplarıyla ilgilendiren stabil bilgelik paylaşmadı.