Paris
Fransa'da sarı yeleklilerin eylemleri fuel oil zamlarına ve çirkin hesaplı koşullara reaksiyon kendisine 17 Kasım 2018'de başladı. Bu gösteriler giderek Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yönetimine hakkında isyana ve öfkeye dönüşerek çabucak evren gündemine kaşe vurdu.
Başkent Paris'te tahminî 300 bin kişin katılımıyla süregelen sarı yelekliler eylemlerinde, sonuç yılların en şişman hüküm vakaları yaşandı. Paris ve türlü kentlerin sokakları, manşet ile eylemciler arasındaki çatışmalara, vasıtaların ve türlü maddelerin ateşe verilmesine oyunluk oldu.
Gösterilerin ilkin evvel 2 senesinde polisin protestoculara ve gazetecilere uyguladığı hüküm tartışılan konuların başlangıcında gelmesi de dikkati çekti.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını zımnında ülkede getirilen tedbirler ve sokağa çıkacak kısıtlaması zımnında güzeşte sene tanıtım gösterisi düzenleyemeyen sarı yelekliler sonuç aylarda cumartesi günleri eylemler yapsa da paydaşlık aşırı bağan oldu.
Sarı yelekliler ilkin toplumsal iletişim araçları üstünden Fransızları seferber etmeye çalıştı fakat sokağa çıkanların sayısı matlup seviyeye ulaşamadı.
Ülkede 17 Kasım'da piyasaya sürülen müşterek ankete göre, iştirakçilerin yüzdelik 40'ı sarı yelekliler hareketine DOĞRU hissettiğini belirtti. Gösterilerin evvel aylarında bu miktar tahminî yüzdelik 80 kendisine belirlenmişti.
Ancak gösterilerin topluluğun şişman bölümünün madun ve ılımlı gelirli insanların yaşamış olduğu hesaplı zorlukların bilincine varmasını sağlamış olduğu değerlendiriliyor. Salgının etkisiyle sonuç haftalarda Avrupa devletlerinde erke fiyatlarının çoğalması ve yaşamın hâlâ da fiyatlı bir duruma gelmesi, sarı yeleklilerin ortaya depar belgesi nedeni olmuştu. Bu bağlamda sarı yeleklilerin gösterilerinin akıbeti, hâlâ kalabalık bir duruma gelip gelmeyeceği ve katılımın artıp artmayacağı nikbet konusu oldu.
Fransa Ulusal Araştırma Merkezi (CNRS) Araştırmacısı ve "Sarı yeleklilerin Küçük Sosyolojisi" ünlü kitabın yazarı Christian Le Bart, meydana getirdiği açıklamada, sarı yeleklilerin eylemlerinin giriş nedenlerinin hala makbul bulunduğunu vurguladı.
Alım gücünün hâlâ da düştüğünü ve avlu ile hesaplı şartların iyileşmediğini anlatım fail Le Bart, sarı yeleklilerin taleplerinin karşılanmadığını ve toy müşterek hareketin oluşabileceğini kaydetti.
Bir eylemde polisin kullandığı plastik kurşun zımnında bakış açısından vurulan sarı yeleklilerin liderlerinden Jerome Rodrigues, meydana getirdiği açıklamada, Fransızları iklim genelinde erte gösterilere katılmaya çağırma etti.
Rodrigues, sarı yeleklilerin fuel oil fiyatlarına getirilen bindirim zımnında ortaya çıktığını, dakika bu ücretlerin 2018'e layıkıyla yüzdelik 20 hâlâ erdemli bulunduğunu anlatım ederek bu yüzden hâlâ müşterek tomar sokaklara inmelere icap ettiğini söyledi.
Birçok sarı yelekli liderlerin ortada mücadelesini hala sürdüren biricik can kendisine öne çıkan Rodrigues, Fransızların yaşamış olduğu hesaplı problemlerin bundan sonra fuel oil tutarları ile hudutlu kalmadığını belirtti.
Rodrigues, 3 yılda hükümetten talebine cevap işçilere çabucak biricik seferlik müşterek prim verildiğini belirterek insanların müşterek bölümünün yaşamış olduğu hesaplı güçlük zımnında cumartesi günleri gösterilere katılamadıklarını kaydetti.
Öte taraftan sarı yeleklilere dayanaklık etmek verici iş insanı Fabrice Grimal, sarıklı Clara Egger ve şöför Eric Drouet ve aktivist Jacline Mouraud, Nisan 2022'de düzenlenecek cumhur reisi seçimine adaylıklarını açıkladı.
Fransız polisi şiddete meyilli, dengelem ağır
Sarı yeleklilerin ilkin evvel 2 senesinde düzenlemiş olduğu eylemlerindeki manşet şiddetinin bilançosu, ülkedeki asayiş güçlerinin şiddete şev bulunduğunu ve orantısız çelim kullandığını ortaya koyuyor.
Polisler gösterilerde eylemcilere hakkında biber gazının yanında doğal kavara el bombası ve plastik kurşun kullanmakta engel görmüyor.
Yasalara göre, asayiş güçlerinin plastik kurşun ve doğal kavara el bombasıyla insanların kafasını amaç alması yasaklanıyor. Buna karşın manşet çoğunlukla gazetecileri ve göstericileri amaç alıyor.
Mediapart genel ağ sitesinin gazeteci David Dufresne ile meydana getirdiği çalışmaya göre, manşet sertliği zımnında 127'si gazeteci kazanmak gibi 770 can yaralandı, 5 ferdin eli koptu, 30 can gözünü kaybetti.
Toplam 11 ferdin öldüğü gösterilerde 4 kişi, polisin kullandığı defans araçları zımnında hayatını yitirdi. Eylemlerde başkaca matbuat özgürlüğü manşet çeşidinden 194 defa ihlal edildi.
İnsan hakları savunucusu Avrupa kelimesiz kaldı
İlk evrede sarı yeleklilerin protestolarına kelimesiz artan Birleşmiş Milletler, manşet sertliği zımnında dertli bilançosunun artmasının peşi esna hükümete diyalog ve orantısız çelim kullanımına bağlı iddialarla ilişik sormaca açması çağrısında bulundu.
Öte taraftan nice ülkede planlı protestolara aceleci reaksiyon yayınlayan ve ölçülülük çağrısında mevcut Avrupa Birliği (AB), Fransa'nın manşet sertliğini görmezden geldi.
Demokrasi, anlatım ve içtima özgürlüğü ile insanoğlu hakları savunucusu rolünü canlandıran Avrupa, Fransa'daki manşet şiddetine kelimesiz kalmaya bitmeme ediyor.
- Gösterilerin hesaplı zararı
Eylemlerin evvel senesinde iklim ekonomisi de şişman çıban aldı. Gösterilerin düzenlenmiş olduğu bölgelerdeki esnafın iş hacmi kaybı, yüzdelik 20-30 kendisine belirlendi.
Alışveriş merkezleri 2 bilyon avro, mağaza, büro yahut araçları dokunca görenlere ifa karşıcı sigorta şirketleri 217 milyon ekü ve besin endüstrisi ise tahminî 13 bilyon ekü dokunca etti.
Macron'un sarı yeleklilerin talebine cevap kendisine almış olduğu önlemlerin bedeli de 17 bilyon ekü kendisine hesaplandı. Ayrıca gösteriler zımnında müşterek tomar iş karşıcı manşet ve jandarmaya ödenen ücretlerin toplamı 46 milyon ekü kendisine belirlendi. Gösterilerde dokunca gören minval radarları da 71 milyon ekü maliyete bozukluk oldu.
Esnafın eylemlerde uğramış olduğu dokunca zımnında de 75 bin can aylak kaldı.
Gösteriler, çabucak ekonomiyi değil turistlerin derin özen gösterdiği Paris'i menfi etkiledi. Eylemlerin evvel aylarında Paris'e meydana getirilen arsıulusal uçuşlarda yüzdelik 5 ile 10 ortada azalma yaşandı.
