Kudüs
Gazze Şeridi'nde 1987'de yırtık sağlayan henüz sonradan kâffesi Filistin topraklarına yayılan ve 1993'e derece bitmeme fail İntifada sürecinde Filistin İslami Direniş Hareketi Hamas sahaya çıkarken, proses Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) İsrail'le anlaşmasıyla baş başa Filistin Ulusal Yönetimi’nin kurulmasıyla sona erdi.
ABD ilkin kazanmak az daha İsrail ve Batılı devletler tarafından, Filistin halkının tanınması ve Batı Şeria ile Gazze Şeridi'nde Filistin Ulusal Yönetimi ünlü muhtar binanın kurulması İntifada'nın başarılarından birisi sayılıyor.
Filistin yönetiminin esasları üstünde kurulduğu Oslo Anlaşması, İsrail’in 1967'de nehiy etmiş olduğu topraklardan çekilmesini ve hür ortak Filistin devletinin kurulmasını öngörüyordu. İsrail ise bu anlaşmaya uymaktan kaçındı.
İsrail'in Filistin memleketlerini işgalden vazgeçmemesi ve hür Filistin devletinin kurulmasını reddetmesi, 2000 yılının sonlarında İkinci İntifada'nın (El-Aksa İntifadası) başlamasına hastalık he ve İntifada 2005 yılına derece sürdü.
Taş İntifadası
Tarihi Filistin topraklarında 1948’de başlamış bulunan ve 1967’deki 6 Gün Savaşı ile yayılan işgal, 1987’ye derece bu hali takviye süreci ve Filistinlilere müteveccih kalan baskıyla Filistin halkının önceki el ortak etraflı adına İsrail’e gönül rahatlığı sivil polis polis dayanma başlatmasına hastalık oldu.
İsrailli ortak kamyon şoförünün 8 Aralık 1987'de Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Hanun (Erez) arama noktasında aracını Filistinli işçilerin ilişkin sürerek 4 kişiyi öldürmesi Taş İntifadası adına adlandırılan Birinci İntifada'nın fitilini ateşledi.
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliya Mülteci Kampı'nda vakası gıcırtı fail Filistinliler ve İsrail güçleri ortada 9 Aralık 1987'de "kanlı" çatışmalar başladı ve henüz sonradan hadisat Gazze Şeridi ile Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ün ayrışık bölgelerine yayıldı.
Tarihçilere göre, İsrail'in Filistinlilere müteveccih "topraklarına el koyma, Yahudi iskân bölgeleri düz yazı etme, bağış toplama, tevkif ve abluka" az daha ihlalleri bu gösterilerin yırtık vermesi düşüncesince çelimli ortak aktif fiil oldu.
Filistinliler protestolarda hemen taş kullanmasına karşın İsrail buna ortak tomar çelim kullanarak yanıt verdi ve göstericilere acı ederek 1000'den ortak tomar bireyin ölümüne, on binlerce bireyin yaralanmasına hastalık oldu.
İsrail ayrıca, "kemik kırma" adına aşina ortak politikayı da benimsedi. Dönemin Savunma Bakanı İzak Rabin'in kararını uygulayıcı İsrail askerleri, taş atan ortak tomar sayıda Filistinlinin dizi film ve bacaklarını sopalarla vurarak kırdı.
Filistinlilerin talepleri
Başkenti Kudüs bulunan bağımsız, hükümran ortak Filistin devleti kurarak kaderlerini atama ika hakkını istem fail Filistinliler, İsrail’in 1967’den itibaren nehiy altındaki Batı Şeria ile Doğu Kudüs’te düz yazı etmiş olduğu kâffesi Yahudi iskân birimlerinin de boşaltılmasını istiyordu.
Birinci İntifada'nın en ehemmiyetli taleplerinden birisi de İsrail’in yapılış sürecinde mecburi göçe naşir tutulan ve başkaca 1967’de sığınmacı pozisyonuna düşen, içerideki ve dışarıdaki kâffesi Filistinli sığınmacıların özlük topraklarına şartsız dönüşlerinin sağlanmasıydı.
İsrail ekonomisinden ayrılarak hür ortak tutum oluşturabilmesi düşüncesince Filistin ekonomisinin güçlendirilmesi talebinin de yükseldiği İntifada sürecinde, İsrail cezaevlerindeki Filistinli ve öbür Arap tutukluların başıboş bırakılması da istendi.
Hamas sahaya çıktı
Birinci İntifada'nın en ehemmiyetli bina taşlarından birisi de Filistin İslami Direniş Hareketi Hamas’ın silahlı direnişle Filistin dalında toprak alması oldu.
Filistin'de İsrail işgaline gönül rahatlığı silahlı ve siyasal uğraş sağlayan en iri İslami cereyan konumundaki Hamas, 1987'de Şeyh Ahmed Yasin liderliğinde kuruldu.
Gazze Şeridi’nde başlamış bulunan ve nehiy altındaki Doğu Kudüs ile Batı Şeria’ya sıçrayan İntifada sürecinde, FKÖ ve bünyesindeki Fetih Hareketi'nin, Filistinliler nezdindeki itibarı sarsılırken, Hamas ile İslami Cihad Hareketi'nin yıldızı parlamaya başladı.
Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan Cemaati) çalışanı Şeyh Ahmed Yasin, Abdülaziz er-Rantisi ve Mahmud ez-Zahhar az daha adların öncülüğünde faaliyetlerine başlamış bulunan Hamas, bünyesine kuruluşu 1984’e derece uzanan İzzeddin el-Kassam Tugaylarını silahlı angıç adına kattı.
Resmi verilere layıkıyla "Taş İntifadası" esnasında İsrail'in saldırıları kararı 241'i bebek 1162 Filistinli yaşamını kaybederken, tahminî 90 bin isim yaralandı.
İsrail ile FKÖ ortada 1993 senesinde Oslo Anlaşması'nın imzalanmasıyla sona aziz intifada 6 sene sürdü.
