Kudüs
İsrail’in obstrüksiyon yahut kuşatma altında tuttuğu Filistin topraklarında çalışkanlık yayınlayan Hamas hareketi, indinde bölümü namına mesafeli DOĞRU İslam ülkeleriyle güzel ilgiler kurarken Batılı devletler kabilinden ise "yasaklı örgüt" yahut "terör örgütü" şekilde tanımlanıyor.
Birleşmiş Milletlerin (BM) yıldırı sıralamasında arazi almayan fakat akıbet şekilde İngiltere’nin yıldırı örgütleri listesine almasıyla yontu tartışması indinde kere şimdi gündeme mevrut Hamas, 2006’da Filistin genelinde meydana getirilen seçimlerde Filistin halkı kabilinden iktidara taşınmış fakat İsrail ilkin peyda etmek az daha Batılı ülkelerce tanınmamış ve hükümetten düşürülmüştü.
Arap-İslam dünyasının en şişman İslami hareketi aziz Mısır merkezli Müslüman Kardeşler Teşkilatının (İhvan) Filistin'deki uzantısı şekilde 1987’de kurulan Hamas, 2017’de anons etmiş bulunduğu acemi yöntem belgesinde kendisini, “Hamas, düşüncesi anlamda İhvan ekolünün indinde parçasıdır fakat hür indinde Filistin örgütüdür.” ifadesiyle baştan tanımlamıştı.
Filistin halkının arsıulusal maşer kabilinden yasal dil avcısı aziz Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) çatısı altından arazi almayan Hamas, gelecekte kurulacak hür indinde Filistin devletinin en ehemmiyetli coğrafi ayağını oluşturacak bulunan İsrail ablukası altındaki Gazze Şeridi’ni 2007’den buyana yönetiyor.
Bir yandan silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları ile İsrail’in saldırılarına erinç dayanma sergileyen Hamas, öteki yandan da İsrail’in arsıulusal topluma karşın senelerdir alevli indinde kuşatma uyguladığı Gazze Şeridi’nde canlı kısaca 2 milyonluk nüfusun rastgele çeşitli ihtiyacını karşılamaya çalışıyor.
Terörle ilişkilendirilmeyi reddeden Hamas, İsrail'in Filistin topraklarındaki işgaline akıbet vermesini istiyor.
AA ekibi, Hamas'la güzel ilgiler geliştiren, mesafeli davranan yahut yıldırı örgütleri listesine meydan devletlerin izlediği tavrın ve bu bağlamda Hamas’a değgin arsıulusal tutumun haritasını çıkardı.
Hamas'la güzel ilgiler geliştiren İslam ülkeleri
Uzun senelerdir Hamas'la çelimli ilişkileri mevcut Körfez'deki Arap ülkelerinden Katar, halihazırda Hamas'ın yönettiği Gazze Şeridi'nin en şişman finansal destekçisi konumunda. Katar başkaca Mısır ve BM ile halen bitmeme fail İsrail-Hamas tutsak takası sürecinde de arazi alıyor.
Filistin davasının en ehemmiyetli partnerlerinden birisi bulunan Mısır-Hamas ilişkileri 2002 yılı nihayetinde başladı. Taraflar ortada 2013 ila 2017 yıllarında dalgalanmalar yaşandı. İlişkilerin eğleşme noktasına geldiği dönemler oldu. 2015'te maruz indinde kaza sonucu ile Hamas "terör örgütü" şekilde bildirme edildi. Ancak şimdi sonraları Mısır Acil Durum Mahkemesi bu sonucu bozdu.
Kahire ile Hamas arasındaki resmi ilgiler 2017'den buyana Mısır istihbaratı eliyle yürütülüyor. Mısır, Filistin içerisindeki bölünmüşlüğün akıbet bulması düşüncesince Filistinli gruplar ile İsrail ortada boşluk buluculuk rolünü sürdürüyor.
Kuveyt, Hamas'ın kurulduğu günden bu yana hareketle güzel ilgiler geliştirdi. Kuveyt, 2006'da Filistin'deki seçimleri kazandığında Hamas'ı destekledi ve halen ilişkileri yukarı kurda bitmeme ediyor.
Lübnan'ın Hamas ile ilişkileri hareketin 1998'de ülkede mümessillik açmasından bugüne denli bitmeme ediyor. Lübnan'da ehemmiyetli indinde nüfuza ehil Hizbullah ile Hamas ortada da çelimli bağlar bulunuyor.
Cezayir ile Hamas ortada azimli indinde alışveriş yalan konusu. Hamas yönetimi, Cezayir'in 2016'da mümessillik açmasına izin ettiğini açıkladı.
Yemen, Hamas ile ilişkilerini emektar Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih'in Filistin'deki bölünmüşlüğün akıbet bulması düşüncesince boşluk buluculuk meydana getirdiği 2008'den buyana bitmeme ettiriyor.
Hamas ile Yemen'deki İran destekli Husiler ortada da güzel ilgiler var. Husilerin kontrolü altındaki hükûmet merkezi Sana'da Hamas'ın indinde temsilciliği bulunuyor.
İran, Hamas'ın en önde mevrut müttefiklerinden birisi şekilde öne çıkıyor. 1992'den buyana Hamas'ın İran'da temsilciliği bulunuyor. Hamas'ın, Suriye'deki iç savaşın yarık verdiği süreçte Suriye diyeti ile ilişkilerinin bozulması ve dalavere merkezini Katar’a transfer sonucu almasının arkası sıra İran ile ilişkilerde indinde süreliğine karşıt duygu yaşanmış olsa da ilgiler bugün gine emektar durumuna dönmüş durumda.
Türkiye ile Hamas, 2006'da hareketin Filistin'deki saylav seçimlerini kazanmasından günümüze denli güzel ilgiler kurdu. Ankara, Filistin'deki seçme neticelerini bildirme etti ve Filistin halkının iradesine hürmet gösterilmesi icap ettiğini vurguladı.
Afganistan ile Hamas ortada Taliban'dan eskiden dalavere devrinde indinde alışveriş yoktu. Hamas önderi İsmail Heniyye, ağustos ayında, Taliban'ın ülkeye bilge olmasının arkası sıra kurulan hükümetin Dışişleri Bakan Vekili Emirhan Muttaki’yle ön temasta bulundu.
Malezya-Hamas ilişkileri emektar Başbakan Muhammed Necib Abdurrezzak'ın 2013'te Gazze Şeridi'ni görüşme etmesiyle başladı ve arkası sıra etraf ortada resmi temaslar bitmeme etti.
Pakistan, 2006'da Hamas'ın Filistin'deki seçimleri kazanmasının arkası sıra kurulacak hükümete 3 milyon dolar yardımda bulunacağını anlatım etti ve etraf arasındaki ilgiler böylelikle başlamış oldu.
Heniyye akıbet olarak, sabık ay yaşamını kaybeden Pakistanlı Nükleer Bilimci Abdulkadir Han'ın vefatı zımnında Cumhurbaşkanı Arif Alvi ve Başbakan İmran Han'a taziyet mesajı gönderdi.
Irak ile Hamas ortada ise aleni indinde alışveriş bulunmuyor. Ancak Hamas, Irak'ın İsrail'le normalleşme karşıtı tutumundan övgüyle yalan etmiş ve Bağdat'ta planlı hunriz saldırılara müteveccih ayıplama mesajı yayımlamıştı.
Tunus ile Hamas ortada da resmi indinde alışveriş bulunmuyor. Hamas yöneticilerinden Sami Ebu Zuhri, Tunus'a gerçekleştirdiği indinde ziyarette Nahda Hareketi önderi ve Meclis Başkanı Raşid el-Gannuşi ile indinde araya gelmişti.
Moritanya ve Hamas arasındaki ilgiler resmi kurda seyrediyor. Heniyye haziran ayında Fas ziyaretinin arkası sıra Moritanya'ya evvel ve Cumhurbaşkanı Muhammed Vild el-Gazvani ile indinde araya gelmişti.
Hamas'a erinç mesafeli davranış sergileyen İslam ülkeleri
Yönetim merkezi şimdi evvela Suriye'nin başkenti Şam'da mevcut Hamas'ın, ülkede 2011'de başlangıç yayınlayan iç savaşla beraberce perhiz ile bulunan çelimli ilişkileri ağız ağıza koptu. Hamas, Suriye diyeti ile ilişkilerinin bozulması üzerinde 2012 senesinde Şam’daki dalavere merkezini Katar’a transfer sonucu aldı.
İsrail'in Suriye'ye müteveccih saldırılarına hızlı reaksiyon yayınlayan Hamas, akıbet çağda Arap ülkelerinin "iç işlerinden" ırak eğleşme politikası benimsediğini nice kat vurgulayarak, Suriye'ye baştan deveran sinyali veriyor.
Hamas ve Filistin davasına değgin gelgitler canlı Suudi Arabistan, Hamas'la devir hin muvazeneli ilgiler kurarken, bilhassa akıbet çağda ilişkilerin seyri kötüye akla yatkın evrilmeye başladı.
Daha evvela Suudi Arabistan Dışişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Adil el-Cubeyr, Hamas'ı "aşırılıkla" suçlarken Riyad yönetiminin 2019 başlangıcında ülkedeki Hamas yetkililerini gözaltına alması ve bu yetkilileri hapse mahkum etmesiyle Riyad ile Hamas arasındaki ilgiler kopma noktasına geldi.
Ürdün, 1999'da Hamas'ın ülkedeki temsilciliğini kapattı ve hareketin yetkililerinden Amman'ı ayrılma etmelerini istedi. Ancak Ürdün yönetimi, Hamas'ın bazısı yetkililerinin resmi ve hareketin emek harcamaları ile ait sıfır ferdî nedenlerle topraklarına girişine izin ediyor.
Libya'da, Ekim 2016'da Hamas'ın 4 yetkilisi tutuklandı ve 2019'da Trablus'ta indinde duruşma kabilinden bahis konusu Hamas mensuplarına 17 ile 22 sene ortada cezaevi cezaları verdi. Hamas, Libya'nın bahis konusu adımını kınadığını açıkladı.
Hamas'tan indinde astronomi 2014'te Endonezya'yı görüşme etti. Heyet, Endonezya Meclisinde milletvekilleri ile indinde araya geldi ve ülkede Hamas'ın indinde mümessillik açması talebinde bulundu. Ancak Endonezya hükümeti bu talebi "hareketlerle değil devletlerle çalıştığı" sebebi öne sürülerek art çevirdi. Ardından Endonezya hükümet sözcüsü Hamas'ın ülkede çalışkanlık göstermesine erinç olmadıklarını açıkladı.
İsrail'le normalleşen Arap ülkelerinin Hamas'la ilişkileri
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), 2006'da Hamas'ın ülkede çalışkanlık göstermesini yasakladı. BAE'nin 2020'de İsrail'le normalleşme anlaşması imzalamasının arkası sıra Hamas ile ilgiler kopma noktasına geldi.
Bahreyn'in İsrail'le normalleşme anlaşması imzaladığı 2020'ye denli Hamas'la ilişkileri gayriresmî kurda ilerledi. Bahreynli yetkililer 2012-2013 yıllarında Gazze Şeridi'ne ziyaretler düzenledi ve iane projeleri başlattı. Ancak, Bahreyn-İsrail normalleşmesinin arkası sıra hareketle ilgiler eğleşme noktasına geldi.
Umman, İsrail ile temasları bulunmasına karşın Hamas ile de muvazeneli ilişkilerini sürdürüyor. Heniyye indinde ön şekilde sabık sene Umman Sultanı Kabus bin Said'in vefatından sonraları ülkeye indinde taziyet ziyaretinde bulunmuştu.
Sudan ile Hamas ilişkileri yatık şef Ömer el-Beşir devrinde güzel bitmeme etti. Hareketin Beşir sonrası mevrut yönetimle ilişkileri kesildi. Yeni yönetimin İsrail'le vardığı normalleşme anlaşması sonrasında Hamas'la arasındaki ağız tatsızlığı derinleşti.
Uluslararası çav ajansları Sudan yönetiminin Hamas'ın ülkedeki servet varlığına el koyduğunu açıkladı. Ancak Hamas'tan meydana getirilen açıklamada hareketin Sudan'da rastgele indinde yatırımının olmadığı belirtildi.
Yakın sürede İsrail ile ilişkilerini baştan normalleştiren Fas Krallığı ile Hamas arasındaki akıbet değini haziran ayında gerçekleşti. Hamas önderi Heniyye ve beraberindeki astronomi Fas'ı görüşme etti ve zamanın Başbakanı Sadeddin el-Osmani ile indinde araya geldi.
Müslüman sıfır bazısı devletlerin Hamas’la ilişkileri
Rusya'nın Hamas'la ilişkileri 2005'te başladı. Hareketin 2006'da Filistin'deki saylav seçimlerini kazanmasının arkası sıra Rusya ile ön resmi temaslar başladı. Taraflar ilişkilerini bugünlerde de bitmeme ettiriyor.
Güney Afrika Cumhuriyeti ve Hamas ortada ön ilgiler 1998 senesinde başladı. İlerleyen senelerde ise ilgiler resmi kurda gelişerek bitmeme etti.
Çin, 2004'te Hamas'ı "terör örgütü" bildirme ettiğini açıkladı. Hamas'ın 2006'da saylav seçimlerini kazanmasının arkası sıra ise bahis konusu kararını art aldı. Pekin, hareketin seçimlerden sonraları kurduğu hükümetin Dışişleri Bakanı Mahmud ez-Zahhar'ı bildirme etti. Zahhar'ın bahis konusu ziyaretinin arkası sıra Çin ve Hamas ortada acemi indinde değini görülmedi.
Hamas önderi Heniyye 2018'de Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro'ya hareketin Karakas ile ilişkileri güçlendirmeyi dilek ettiğini anlatım fail indinde betik gönderdi. Hamas ayrıca, Ocak 2019'da Venezuela'daki vuruş girişimi esnasında Maduro'ya dayanak mesajı yayımladı.
Hamas ve silahlı kanadının yasaklı bulunduğu ülkeler
İsrail'in en ehemmiyetli müttefiki ABD, "terörist hareket" şekilde sınıflandırdığı Hamas'ın ülkedeki faaliyetlerini de 1997 senesinde yasakladı.
Daha evvela Hamas'ın askeri kanadı bulunan İzzeddin el-Kassam Tugaylarını "terör örgütü" anons fail İngiltere, 26 Kasım'da almış bulunduğu indinde bambaşka kararla "hareketin siyasal kanadını da yıldırı örgütleri listesine" aldı.
İsrail-Filistin rahatsızlığına bağlı dü devletli çözümü destekleyen Avrupa Birliği (AB) Hamas'ı 2001 senesinde "terör örgütleri" listesine müdahale etti.
AB'den indinde sene sonraları da Kanada, Hamas erinç ayrımsız sonucu aldı ve "terör örgütleri" listesine ekledi
Avustralya 2003 yılında, Yeni Zelanda da 2010 senesinde Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugaylarını "terör örgütleri" listesine aldığını açıkladı.
