Kudüs
Hayatı süresince Filistin'in özgürlüğü düşüncesince savaş fail Yasir Arafat, vefatının üstünden 17 sene geçse de Filistin davasının en ehemmiyetli simgesi olmaya bitmeme ediyor.
Yıllarca bölgenin en çalışan liderlerinden bulunan Arafat, ölümünün 17'nci senesinde Arap ülkelerinin arka arkaya İsrail ile ilişkileri normalleştirdiği, Filistin davasının Arap-İslam dünyasının merkezi davasından çıkmış bulunduğu kaygı ve fikir uyandıran birlikte atmosferde anılıyor.
Filistinlilerin şimdi baş döndürücü "Ebu Ammar" adına isimlendirdikleri Arafat, Filistin puşisi (kufiye) ve askeri üniformasıyla ihtilalci birlikte cibilliyet ortaya koyarak hür Filistin savaşı düşüncesince değişik metodlar benimsedi.
Başta bağımsızlığın yolunun silahlı mücadeleden geçtiğine mümin Arafat, 1990’lı zamanlardan itibaren ise diyalog yöntemini seçti.
Attığı adımlar ve izlediği tarz kimi Filistinli gruplar çeşidinden eleştirilse de Arafat, Filistin davasının evren kamuoyunda gündeme gelmesinde ehemmiyetli gösteriş oynadı ve Filistin millet kimliğinin oluşmasına iri yardımı sağladı.
Kendine başmaklık giysileri ve karizmasıyla Orta Doğu’nun en ehemmiyetli liderlerinden birisi adına yayınlanan Arafat, sonuç nefesine derece halkının bağımsızlığı düşüncesince savaş etti.
Nobel Barış Ödülü sahibi Yasir Arafat, gelişigüzel ne derece Filistin’in bağımsızlığı düşüncesince savaş fail grupların tamamını birlikte tane yapı altında toplamayı başaramasa da en azından hayatı süresince bu gruplar arasındaki ayrışmanın derinleşmesini karşıcı birlikte önder adına tarihe geçti. Ancak ölümünden sonradan Filistinli gruplar arasındaki ayrışma şimdi da derinleşti.
Filistin'in özgürlüğü düşüncesince güzeşte birlikte ömür
Gerçek ismi Muhammed Abdurrahman bin Abdurrauf Bin Arafat el-Kudve el-Hüseyni bulunan Arafat, ilk gencelme yıllarından itibaren Sahabeden Ammar Bin Yasir ile Mekke’deki Arafat Dağı’na atfen Yasir Arafat ismini ve Ebu Ammar harf ismini kullanmaya başladı.
Arafat'ın veladet yeriyle ilgilendiren tartışmalar ölümünden sonradan da bitmeme etti. Yasir Arafat, 1929’da Filistin davasının kalbi Kudüs’te doğduğunu söylemesine karşın kimi araştırmacılar onun Kudüs'te değil Mısır'ın başkenti Kahire'de dünyaya geldiğini öne sürdü.
Belki de Kudüs'ün Filistin davasındaki öneminden ötürü Arafat'ın veladet noktayı gelişigüzel daim ağız dalaşı konusu oldu. Henüz 4 yaşlarındayken annesini kaybeden Yasir Arafat'ı ablası İnam büyüttü.
Gençlik yıllarından itibaren İsrail işgaline direngen Filistinlilere iane etmeye süregelen Arafat, 1948'de Arap-İsrail Savaşı başladığında halkının savaşçılarına tabanca gerçekleştirme etmeye çalıştı.
Fetih Hareketi'ni kurdu
Savaşın arkası esna eğitimini bütünlemek düşüncesince Mısır'a revan Arafat, Kahire'de Filistinli darülfünun mezunlarını birlikte cemiyet çatısı altında buluşturdu.
İnşaat mühendisliği bölümünü bitirdikten sonradan Kuveyt'e güzeşte canlı Arafat, burada 1965’te Filistin direnişindeki en emektar ve iri örgütlerden birisi bulunan Filistin Ulusal Kurtuluş Hareketi'ni (Fetih) kurdu.
Devrimci fikirlere eş Arafat, resmi ismi "Hareket Tahrir el-Vatani el-Filistini" bulunan hareketinin ağırlık bölgesini bollatmak düşüncesince Cezayir'de birlikte şube açtı.
Sosyal el erki ve seküler Arap milliyetçiliği temelinde birlikte dayanma hareketi bulunan Fetih, Filistin’in İsrail işgaliyle mücadelesinde çalışan gösteriş oynadı.
Sürgünden sürgüne zorlandı
Fetih önderi Arafat, siyonizmi "düşünce, hedef, teşkilatlanma ve formül açısından agresif yayılımcı faşist birlikte hareket" halinde niteleyerek, Filistinlilerin arsıulusal camiada özümleme edilebilmesi düşüncesince Arap ülkeleri çeşidinden kurulan Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) 1969'da liderliğini üstlendi.
İşgal edilen vatanlarını çevirmek ve vatanından sürülen milyonlarca Filistinlinin evlerine dönüşünü bildirmek düşüncesince İsrail'e gönül rahatlığı silahlı mücadelenin araç olduğuna mümin Arafat'ın başlangıcında bulunduğu Filistin hareketi, İsrail’in yanında kimi Arap ülkeleriyle de kavga buyurmak mecburiyetinde kaldı.
Eylül 1970’de başlayıp Temmuz 1971’e derece devam eden ve tarihe "Kara Eylül" adına güzeşte çatışmalarda Ürdün ordusu ile Filistinliler gönül rahatlığı karşıya geldi. Ürdün askerlerinin binlerce Filistinli sivili öldürmüş bulunduğu çatışmaların arkası esna bu ülkeyi bırakma buyurmak mecburiyetinde artan Arafat, Lübnan'a geçti.
Arafat, 1974'te Birleşmiş Milletler (BM) kürsüsünde meydana getirmiş bulunduğu konuşmada şu ünlü laflarını harcama etti:
"Elimde birlikte zeytin dalı ile birlikte hürriyet savaşçısının silahını taşıyorum. Zeytin branşının elimden düşmesine müsaade vermeyin."
İsrail, Arafat’ın sığındığı Lübnan'a 1978’de saldırarak ülkenin güneyinde önemsiz birlikte alanı engelleme etti. İsrail'in 1982'de Lübnan'a gönül rahatlığı şimdi iri birlikte hamle başlatması üstüne bu ülkeden de boşanmak mecburiyetinde artan Arafat'ın bu seferki durağı Tunus oldu.
Sürgünde istiklal ilanı
Yasir Arafat, sürgüne, tecride karşın en iri imgesel bulunan hür Filistin devletinin kurulmasından on paralık vazgeçmedi.
Bu hayalin gerçekleşmesi düşüncesince 1988'de Cezayir’de FKÖ'ye ilişkin Filistin Milli Konseyi, başkenti Kudüs bulunan hür birlikte Filistin devletinin kurulduğunu anons etti.
Bunun arkası esna Arafat halkoyu uğrunda sertliği reddettiğini açıklayarak İsrail ile diyaloğa revan yolda ehemmiyetli birlikte hamle attı.
İsrail'i tanıdı
Arafat’ın Filistin mücadelesindeki en ciddi dönüm noktalarından birisi ihtimal de İsrail'i tanışıklık sonucu oldu.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda 1988'de meydana getirmiş bulunduğu konuşmada Arafat, FKÖ'nün İsrail'in "var olma hakkını tanıdığını" anons etti.
Bu adımı Filistinli gruplar ortada değişik tepkilere tarz açsa da ABD'nin Arafat'a ve hareketine müteveccih algısını müspet yönde değiştirdi. Filistin Merkez Konseyi 1989'da Arafat'ı Filistin Devlet Başkanı anons etti.
Arafat, bundan birlikte sene sonradan Süha adlı birlikte Filistinli ile evlendi. Arafat çiftinin bu evlilikten Zahva ismini verdikleri birlikte kız evladı oldu.
Oslo Anlaşması
İsrail hükümeti ile Arafat liderliğindeki FKÖ ortada sürdürülen duyurulmayan ve bariz görüşmeler, 1993'te Oslo Barış Anlaşması'nın imzalanmasıyla sonuçlandı.
Anlaşmanın imzalanmasının arkası esna Filistin önderi Arafat ile İsrail Başbakanı İzak Rabin el sıkışarak kameralara kurum verdi. Bu anlaşmadan ötürü 1994’te Arafat ve Rabin'e Nobel Barış Ödülü verildi.
Oslo Anlaşması çerçevesinde engelleme altındaki Batı Şeria; A, B ve C bölgelerine ayrıldı. Yüzde 18'i havi “A bölgesi”nin yönetimi yönetimsel ve asayiş adına Filistin'e, yüzdelik 21'lik "B bölgesi"nin yönetimsel yönetimi Filistin'e, "güvenliği" İsrail'e devredilirken, yüzdelik 61'ini havi "C bölgesi"nin "idare ve güvenliği" İsrail'e bırakıldı.
Anlaşma metni, İsrail askerlerinin Gazze Şeridi ve Eriha'dan çekilmeleri ile süregelen iptidai salname birlikte intikal periyodunu öngörüyordu. Bunun yanında Batı Şeria ve Gazze'de yönetimin azda olsa Filistinlilere doğrulama edilmesi ile sonuçlanacak iare birlikte zamanın belirlenmesi dair anlaşılmıştı.
Bunun düşüncesince Filistin yönetimi kurularak liderliğine Arafat getirildi. Böylece, 1999 bakımından tarafların sonuncu heykel anlaşması imzalaması ve Filistinlilerin özlük yönetimini oluşturması öngörülüyordu.
Fetih ve FKÖ'nün önderi Arafat 1996'da meydana getirilen seçimlerde oyların yüzdelik 83'ünü alarak Filistin yönetimi başkanlığına seçildi.
Filistinlilerin istediği yerler Gazze, Batı Şeria ve Doğu Kudüs'tü, fakat gelişmeler planlanan halde olmadı ve İsrail taahhütlerine uymadı.
İsrail anlaşmalara karşıt adına Doğu Kudüs ve Batı Şeria'daki Yahudi iskân ünitesi faaliyetlerine çaba kesmeden bitmeme etti. Oslo'nun getirmiş bulunduğu yükümlülüklerden birisi de su kaynaklarının paylaşımında birlikte tane cepheli hamle atılmamasıydı. Ancak İsrail bu kurala da uymayarak, Batı Şeria'daki su kullanımını özlük lehine daima artırdı.
Kimi uzmanlara mucibince İsrail'in fut sürümesi ve laflarını hesabına getirmemesi dolayısıyla görüşmelerin akamete uğramasının arkası esna 2000 senesinde Filistin el ayaklanması "İkinci İntifada" yarık verdi.
Ev hapsi ve meşkûk ölümü
İsrail güçleri 2002'de Arafat'ı engelleme altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentinde bulunan karargahında ev hapsine aldı.
Filistin yönetiminin merkezi bulunan karargahını 2 sene kuşatma altında markajcı İsrail güçleri, burayı nice kat tanklarla da maksat aldı.
Arafat 2004'te hastalığa yakalandı ve enflüanza tanısı konuldu fakat Filistinli önder birlikte ayrışık iyileşemedi. İsrail'in müsaade vermesinin arkası esna otama düşüncesince 29 Ekim’de Fransa'ya götürülen Arafat, 11 Kasım 2004'te Paris’te Percy Askeri Hastanesinde 75 yaşlarında yaşama gözlerini yumdu.
Arafat'ın Kudüs'e defnedilmesi yönündeki vasiyeti, İsrail işgali dolayısıyla gerçekleşemedi. İşgal altındaki Batı Şeria’nın Ramallah kentine defnedilen Arafat'ın ahiret yolculuğu sebebi ise ağız dalaşı konusu olmaya bitmeme etti.
Zehirlendiği iddialarının kuvvetlenmesinin arkası esna 2012’de Arafat'ın mezarı açılarak kip alındı.
İsviçreli bilgelik adamları, Arafat’ın ölü bedeninden tahsil edilen örnekler üstünde icra ettikleri incelemenin arkası esna 2013’te Filistin liderinin zehirlendiğinden yüzdelik 83 oranında sakıncasız olduklarını açıkladı.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Kasım 2016’da meydana getirmiş bulunduğu açıklamada, Arafat'ın vefatıyla ilgilendiren soruşturmanın bitmeme ettiğini belirterek, "Yakında katilleri açıklayacağız ve hepsi dehşete düşecek." dedi.
Nedendir bilinmeyen bu sözlerin üstünden 5 sene geçişine karşın Arafat’ın "katilleri" hala açıklanmadı.
Arafat’ın ölümünün arkası esna başta Fetih ile Hamas arasındaki ayrışma şimdi da derinleşti. Bugün bakımından Filistin davasında koşa çivi birlikte dalavere görüntüsüne hastalık bulunan bu ayrışmanın gelişigüzel güzeşte gündüz şimdi da derinleştiği tabir ediliyor.
Filistin direnişi bu ayrışmadan aksi etkilenirken, bulunan durumun çabucak İsrail’in çıkarlarına misyon etmiş bulunduğu de tanıdık birlikte gerçek.
