Rabat
Fas ekonomisinin müteallik bulunduğu en ehemmiyetli sektörlerden bir tanesini gerçekleştiren tarım, kazançlı nema hızının yükselmesine yahut düşmesine ehemmiyetli seviyede katkıda bulunuyor.
Rabat hükümeti kuraklığın etkilerini düşürmek ve bu sayaç geciken yağmurların aksi boyutlarını arama dibine onama etmek düşüncesince ek tedbirler infaz etmek kıl oranı harekete geçti.
Kovid-19 salgınına bedel mevrut kuraklık, hükümeti domestik tutum üstünde ağırbaşlı etkisinde bırakır doğurması endişesiyle çiftçileri destekleyecek tedarik paketleri açıklamaya atıf etti.
Fas hükümeti 16 Şubat’ta, geciken yağışların tarım faaliyetleri üstündeki tesirini azaltmayı ve ilgilendiren çiftçilere ve efsanevi yetiştiricilerine iane sağlamayı amaçlayan 10 bilyon dirhem (yaklaşık 1,2 bilyon dolar) mesabesinde ortak iane paketi hazırladığını duyurmuştu.
Faslı uzmanlara göre, abuhava ekonomisi çetince halde ve bu gidiş sahn pahalılığına sefer açarak aşılması çetince ortak sürece evrilecek.
Uzmanlar, Kovid-19 gölgesinde yaşanmış olan kuraklığın Fas ekonomisine, tarım sektörüne ve çiftçilere etkisine müteallik AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Tarım piyasası abuhava gelirinin yüzdelik 13’ünü oluşturuyor
Tarım sahasının ülkenin ulusal gelirinin yüzdelik 13'ünü oluşturduğuna ve millî üretimin üçte ikisini etkilediğine ayraç fail Fas 5’inci Muhammed Üniversitesi Öğretim Üyesi Ömer el-Kettani, "Kurak zamanlarda yüzdelik 2-2,5 ortada mütebeddil kazançlı nema elde edilirken, yağışlı zamanlarda bu nema yüzdelik 6'ya ulaşıyor." dedi.
Kettani, tarım sahasının direkt yahut vasıtalı kendisine zirai ameliyat ve hayvancılık eliyle canlı Fas nüfusunun yüzdelik 40'ını ilgilendirdiğini belirterek, "Yıl yağışlı olduğunda, tarım sektöründe etkin nüfusun kestirmece yüzdelik 40'ının geliri kestirmece 3 büküm artıyor. Bu da 3 milyon titrem kendisine kestirim edilen salname hububat üretiminin 8 milyon tona yükselmesini sağlıyor." ifadelerini kullandı.
Gelirin üç katına çıkması yerinde Fas nüfusunun yüzdelik 40'ının salname alıntı kıymetini artırdığını ve bunun abuhava ekonomisinin hareketlenmesi anlamına istikbaline dikkati çekici öğretim üyesi Kettani, kuraklık yerinde ise nüfusun yüzdelik 40’ının, gelirinin kestirmece üçte dü azaldığını ve minimal dirim koşullarında berhayat gelişmek mecburiyetinde kaldığını kaydetti.
Kettani, Kovid-19 salgını ile kuraklığın ülkedeki şartları zorlaştıran dü anne eleman bulunduğunu vurgulayarak, "Kuraklık, Kovid-19 ile baş başa bizlere baş döndürücü çetince vakitler yaşatıyor. Bu da kazançlı hali ve sonra toplumsal hali etkileyecek." dedi.
Hükümetin toplumsal politikalara himmet vermesi icap ettiğini korumak için çaba sarfeden Kettani, şunları söyledi:
"Sosyal gidiş hemen kazançlı politikalar değil, toplumsal politikalar gerektiriyor. İstihdam yaratıcı ve aylak gençlerin istihdam düzeyini yükseltecek niteliklere cemaat sektörlerin baştan ele katılması lazım."
Hükümet harekete geçti
Aziz Ahnuş başbakanlığındaki Fas hükümeti, bu sene yağışların 41 senenin en bağan seviyesine inmesinin peşi esna tarım sektörünü desteklemeye başladı.
Fas Tarım Bakanı Muhammed es-Sıddiki, 23 Şubat’ta "yağış açığının etkilerini kısıntı programı" gündemiyle birleşen Meclis Sosyal Sektörler Komitesinde icra ettiği açıklamada, "21 Şubat'a denli kaydedilen sayı farkı yağmur oranına göre, bulunan tarım mevsiminin 1981'den beri yağmur açısından en ehliyetsiz devre kendisine onama edildiğine" özen çekmişti.
Mevcut tarım sezonunda yağışların ortak eski sezona gereğince yüzdelik 64 azaldığına aksan önleyen Sıddiki, evren pazarındaki hububat fiyatlarının şu anda sonuç 10 senenin en efdal seviyesinde bulunduğunu tabir etmişti.
Faslı Bakan, hükümetinin yağmur açığının etkilerini düşürmek düşüncesince "çiftçileri sübvanse etmek ve piyasası garanti dibine almak" karışma kazanmak kıl oranı ortak saf önlemi içeren ortak izlence başlattığını ve efsanevi yetiştiriciliğini terviç karışma sürece 3 bilyon dirhem (yaklaşık 302 milyon dolar) tahsis edildiğini duyurmuştu.
"Ülke düşüncesince bedava olmayacak"
Faslı Ekonomi Uzmanı Mehdi Fakir ise Fas'ın şu anda delil bulunduğu kuraklığın kazançlı bedel üstünde baş döndürücü ağırbaşlı boyutlarda tesirinin olacağını kaydetti.
"Mevcut kuraklık dalgasıyla ilgilendiren endişeler, iç ve aut zorluklarla bire ortak vakte bedel geliyor." diyen Fakir, şöyleki bitmeme etti:
"Bu aksi etkiler, yağışlardaki gecikmeyle şimdi da kötüleşecek. Kurak mevsimlerin abuhava ekonomisi üstünde baş döndürücü kaba tesiri oluyor. Mevcut durumda, ülkenin delil bulunduğu istisnai şartlar delik önüne alındığında, yankıları şimdi iri olacaktır."
Fakir, kuraklıkla bu arada ülkede sahn pahalılığının arttığına dikkati çekerek, "Yüksek fiyatların yanı esna bütçe kısıtlamaları dolayısıyla çetince ortak devre girdik, bu da abuhava düşüncesince bedava olmayacak. Bugün durumun dümen edilmesi imkânı kendisince nice istifham soruluyor ve böylecene abuhava ekonomisinin büyümesi iri seviyede etkilenecek." görüşünü dile getirdi.
Fas’ın su problemi
Krallık, Fas'ta adam başına sakıt salname su payında akıl donör ortak düşüşe ayraç fail resmi veriler ışığında, "su güvenliği" sağlamaya çalışıyor.
Hükümet şimdi önce, 2020-2027 devri içmece ve sulama gayeli su temini düşüncesince 115 bilyon dirhem (yaklaşık 12 bilyon dolar) ücretinde ortak envestisman gerçekleştirmek kıl oranı ulusal ortak paket onaylamıştı.
Fas Ekonomik ve Sosyal Konseyinin ortak eski tutanağına göre, adam başına sakıt su oranı 1960'ta 2 bin 500 metreküp iken, sonuç zamanlarda 650 metreküpün dibine düştü. Bu miktarın 2030'a denli 500 metreküpün dibine düşmesi bekleniyor.
Uzmanlara göre, Tarım Bakanlığı çeşidinden Nisan 2008'de başlatılan tarım sektörünü geliştirmeye müteveccih "Yeşil Fas Planı" çerçevesinde benimsenen tarım politikası, su kaynaklarını ağırbaşlı kurda aksi etkiledi.
Ülkedeki su kıtlığı sorunu, mezru yerlerin 2008'de, 2000 hektardan bugün 10 bin hektara taşınmasıyla, ilkin al lamba karpuzu ekimi kazanmak kıl oranı su derin mahsullerin motivasyon edilmesiyle şimdi da kompleks bir duruma geldi.
Su Bakanı Nizar Bereket, güzeşte sene bitim teşrin kocaoğlan başlarında Fas'ın kurak ve nısıf kurak iklimi dolayısıyla sınırlanmış ve kırılgan su kaynakları ile karakterize edilen ülkelerden birisi bulunduğunu ve yağışın düşmesinde devir ve mekanda iri farklılıklar bulunduğunu söylemişti.
