Rabat
Dünyada iri güçler arasındaki çatışmaların çoğunun internete ve sayısal ortama aktarılması sonucunda politika ve ekonomide arsıulusal kurda çarpıcı unsurlardan bir tanesi biçimine mevrut siber risklerle uğraş konusu Rabat'ın da gündeminde toprak alıyor.
Ülkedeki en iri firmalar grubu Fas Şirketleri Genel Konfederasyonunun genel ağ sitesinin 22 Kasım'da saldırıya uğradığına ilişikli istihbarat siber zılgıt meselesini baştan gündeme taşıdı.
Fas basınında toprak meydan haberlere göre, Konfederasyonun genel ağ sitesine salahiyetsiz muvasala gerçekleştirildi. Konfederasyonun güvenliği, genel ağ sitesini hackleyip Cezayir bayrağı gösteren ortak salahiyetsiz erişimci kabilinden ihlal edildi.
Konfederasyon, mevzuya müteallik açıklamada bulunmazken bu gelişmeler, Fas'a müteveccih siber saldırılarla ilgilendiren tartışmaları baştan alevlendirdi.
Siber saldırılar
Faslı yetkililer endamsız müddet ilkin 2021 senesinde ülkeyi hedefleyen siber saldırılarda artma görüldüğünü açıkladı.
Savunma Bakanlığına ilişikli Bilgi Sistemleri Güvenliği Genel Müdürlüğünün verileriyle hazırlanmakta olan Meclis raporunda, "Yetkili makamlar, 2021 senesinde 400 siber saldırı belirleme etti." ifadesi kullanıldı.
Raporda, bahis konusu saldırıların, salahiyetsiz erişimlerin belirleme edilmesinde geçer tekniklerle elde edilmiş bilgiler ışığında aceleci ve satır satır çözümleme edilmiş bulunduğu ve siber vakalarla uğraş düşüncesince mukteza adımların atılmış bulunduğu kaydedildi.
Bu cins müdahalelerle, bilginin gizliliği, muhafazası ve kullanılabilirliği denli asliye siper hedeflerine odaklanarak siber risklerin azaltılmasının, alıngan sistemlerin iç ve aut tehditlerden korunmasının hedeflendiği vurgulandı.
Yerel şifreleme makinesi
Meclis raporunda, siber saldırı riskinin artmasıyla beraberce hükümetin bu cins saldırılarla mücadeleye müteveccih çabalarının da ehemmiyetli seviyede arttığına toprak verildi.
Bilgi Sistemleri Güvenliği Genel Müdürlüğünün, birtakımı alıngan altyapılar düşüncesince önceki yerli şifreleme cihazını ürettiği dökme raporda, cihazın, belgegeçer yazışmalarının ve konuşmaların güvenliğini arkalamak düşüncesince millî şifreleme programları üstünde yerleşmiş bulunduğu kaydedildi.
Raporda bahis konusu adımların, ümranlı şifreleme programlarıyla dirimlik ciddiyete ehil mevki sektörlerindeki verilerin ve haberleşme detaylarının korunmasını sağlayıcı programların geliştirilmesiyle koşut atılmış bulunduğu aktarıldı.
Yetkili makamların başkaca ülkede benimsenen siber düzenlilik sistemlerinin etkinliğini ortaya çıkarmak, boşlukları icat etmek ve vaktiyle ele kabul etmek benzeri ortak kol tecrübe ve sınav gerçekleştirdiği belirtildi.
Bunun yanı esna Fas makamlarının, bilgelik sistemleri güvenliği dalında etkin kadronun da geliştirilmesi düşüncesince çalışmalarda bulunduğu, çalışanlardan 300'ünün bilgelik güvenliği dalında 60 yetişek programına karışma bulunduğu anlatım edildi.
Bilgi güvenliği kanunları ve anlaşmaları
Ülkedeki siber saldırıların artmasıyla beraberce bilgelik güvenliği bölgesine odaklanan yasaların çıkarılması konusu da hareketlendi.
Bu konudaki teşri hareketliliği, Rabat'ın Bilgi Teknolojisi Suçları Arap Sözleşmesi'nde onayladığı yasaların 2013'te çıkarılmasıyla şekillenmeye başladı.
Fas başkaca Avrupa Konseyi içerisinde hazırlanmakta olan (28 Ocak 1981 tarihinde Strazburg’da imzaya oluşturulan ve 1 Ekim 1985 tarihinde yürürlüğe giren) 108 stratejik Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunması Sözleşmesi ile bu bölgede apayrı anlaşmaları da onayladı.
Bu hareketlilik, akıbet zamanlarda, siber düzenlilik bölgesine odaklanan yasalı gerekliliklerle mevzuat sistemini güçlendirerek ivme kazanmaya bitmeme ediyor. Bakanlar Kurulu, 28 Haziran'da siber güvenliğe ilişikli ortak yasayı da onayladı.
Ayrıca elektronik işlemlerle ilgilendiren düzenlilik hizmetlerine ilişikli kanunun gerekliliklerini infaz etmek hesabına da değişmeyen taslağı hazırlandı.
Fas'ın bu mevzuda çıkardığı yasaların ve almış bulunduğu önlemlerin, Birleşmiş Milletlere (BM) ilişikli Uluslararası Telekomünikasyon Birliği kabilinden piyasaya çıkan global siber düzenlilik endeksi listesinde 2018'de 93'üncü tam iken 2021'de 50'nci sıraya yükselmesine sebep reşit olabildiği anlatım ediliyor.
Aynı endekse layıkıyla Fas, Arap dünyasında ise Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Umman, Mısır, Katar ve Tunus'un peşi esna yedinci tam toprak alıyor.
Siber saldırıların çoğalması ve bu çağcıl saldırı türünün riskleri karşısında öteki devletler denli Fas makamlarının da bilginin rastgele ortak sızdırılmış yapılmaksızın korunması hesabına siber düzenlilik mevzusuyla henüz ilkin bulunmadığı denli ilgilenilmiş bulunduğu görülüyor.
Siber savaşlar, dünyada iri güçler arasındaki çatışmaların çoğunun internete ve sayısal ortama aktarılması sonucunda politika ve ekonomide arsıulusal kurda çarpıcı unsurlardan bir tanesi biçimine geldi.
İnternet üstünden meydana gelen saldırıların kaynağının ve hükümetler kabilinden desteklenip desteklenmediği stabil şekilde bilinemese de siber savaşlar, devletler ortada aykırı şekilde tartışılır oldu.
Bu durum, devletleri sayısal ortamda düzenlilik altyapılarını güçlendirmeye, ilgilendiren kadrolarını eğitmeye, aut kaynaklardan mevrut saldırılarla uğraş etmeye atıf etti.
