Berlin
Yeni sima koronavirüs (Kovid-19) salgını kaynaklı bildirme darboğazları paha artışlarını körüklemeye bitmeme ederken, topu topu dünyanın problemi biçimine mevrut enflasyonla mücadele toptan ekonominin en ehemmiyetli ruzname maddesini oluşturuyor.
Tüketici ve yetiştirici tutarları evren genelindeki artışını sürdürürken, acemi "enflasyon çağı” etrafındaki tartışmalar da himmet kazanıyor.
Çipten gıdaya nice üründe yaşanmış bulunan bildirme darboğazları bir fazla fazla ülkede enflasyonu körüklüyor.
Yüksek şişkinlik tutum gündeminin ehemmiyetli başlıklarından birisi biçimine gelirken, evren nüfusunun kestirmece 1,2 milyarı dü ila üç haneli enflasyonla yaşıyor.
Devam fail geri hizmet sıkıntılar, iş gücü eksikliği ve faziletkâr erke tutarları kabilinden toptan paha baskıları enflasyonun "geçici olacağı" görüşüne alan okuyor.
Gelişmiş ekonomilerde zamanı seviyelerde
Pek baş döndürücü ürünün tedarikinde yaşanmış bulunan sıkıntı, Amerika ve Almanya kabilinden mütekâmil devletlerde bile enflasyonun zamanı faziletkâr seviyelere çıkmasına bozukluk oluyor.
ABD'de sonuç veriler, enflasyonun 31 senenin zirvesine çıktığını gösteriyor. Amerika Çalışma Bakanlığının verileri, ülkede Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE), ekimde maaş bazda yüzdelik 0,9 ve salname bazda yüzdelik 6,2 artarak beklentileri aştığını ortaya koyuyor.
Enerjiden gıdaya Amerikalıların hayat maliyetinde yaşanmış bulunan artma endişeleri artırırken, analistler, faziletkâr enflasyonun beklenenden henüz etraflıca müddet çarpıcı olabileceğini ve Amerika Merkez Bankasını (Fed) ürem paylarını artırmaya henüz er yönlendirebileceğini belirtiyor.
Fed Başkanı Jerome Powell, bildirme darboğazları ve faziletkâr enflasyonun doğacak yıla denli bitmeme etmesinin beklendiğini belirterek, enflasyonun doğacak senenin ikinci yahut üçüncü çeyreğinde düşmesinin beklendiğini tabir ediyor.
Avro Bölgesi'nde 13 senenin zirvesinde
Avrupa'da da sonuç çağda erke ve besin ürünleri ilkin kazanmak kıl payı yaşanmış bulunan umumi paha artışı, Avrupa vatandaşlarını tasalı ediyor. Avro Bölgesi'nde verilere salname enflasyonun eylülde yüzdelik 3,4 ile sonuç 13 senenin zirvesine ulaştığını gösteriyor.
Avrupa ekonomisinin lokomotifi Almanya'da Federal İstatistik Ofisi’nin (Destatis) verileri de eylülde yüzdelik 4,1 bulunan salname enflasyonun, erke fiyatları, hazırlık sıkıntıları ve salgının etkisiyle ekimde 1993'ten beri evvela kere yüzdelik 4,5'e yükseldiğine ayraç ediyor. AB mevzun kılavuz kaptan TÜFE ise ülkede enflasyonun ekimde maaş bazda yüzdelik 0,5, salname bazda da yüzdelik 4,6 yükseldiğini gösteriyor.
Almanya'da mahveden düşüncesince alışılmamış derecede faziletkâr şişkinlik müşterek güzel hissedilirken, paha artışının Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde kabilinden tarz bankacıların ve iktisatçıların çoğunun savunduğu "geçici" olabileceği görüşüne değgin şüpheler de artıyor.
Bir çağ evvela Weimar Cumhuriyeti'nde (1918-1933 dönemi) tanıdık ve nihai tüketicilerin satın kabul etme enerjisini çökerten hiper enflasyondan ötürü "enflasyon" Almanya'da gelişigüzel devir kırılan müşterek husus namına görülüyor.
Lagarde, enflasyonun, erke fiyatlarındaki artış, hesaplı toparlanma ile baş başa alakanın artarak çoğalması ve hazırlık dertlerinden kaynaklandığını belirterek, "Enflasyonun andıran vadede henüz da yükseleceğini fakat önümüzdeki sene içre düşüşe geçeceğini öngörüyoruz." değerlendirmesinde bulunuyor.
Çin'de de şişkinlik riskleri artıyor
Dünyanın en şişman ikinci ekonomisi Çin'de de veriler üretimlik depar belgesi fiyatlarının 26 senenin en faziletkâr hızıyla arttığını ve mahveden tutarları enflasyonunu tahminlerin üstüne çıkardığını gösteriyor.
Ulusal İstatistik Bürosu kabilinden açıklayan veriler, mahveden paha endeksinin teşrinievvel ayında müşterek geçmiş senenin ayrımsız zamanına gereğince yüzdelik 1,5 terfian 2020 Eylül'den beri en kaba yükselişini kaydettiğini ortaya koyuyor.
Çin'de yetiştirici tutarları da toptan mal fiyatlarındaki ralli ve iklim genelindeki erke krizinden ötürü gösterdiği aceleci yükselişini koruyor.
Ülkede yetiştirici paha endeksinin ayrımsız çağda yüzdelik 12,3 artma beklentilerini aşarak salname bazda yüzdelik 13,5 yükseldiği kaydediliyor.
15 ülkede şişkinlik payı yüzdelik 10 ile 20 ortada değişiyor
AA muhabirinin sonuç açıklayan verilerden derlediği bilgilere göre, 15 ülkede şişkinlik payı yüzdelik 10 ile 20 ortada değişiyor.
Bu ülkelerden Seyşeller ve Türkmenistan'da şişkinlik yüzdelik 10, Burundi'de yüzdelik 10,49, Belarus'ta yüzdelik 10,5, Özbekistan’da yüzdelik 10,6, Brezilya'da yüzdelik 10,67, Ukrayna'da yüzdelik 10,9, Haiti’de yüzdelik 10,91, Gana'da yüzdelik 11, Sierra Leone'de yüzdelik 11,63, Gürcistan’da yüzdelik 12,8, Gine’de yüzdelik 13,05, Kırgızistan’da yüzdelik 13,5, Nijerya’da yüzdelik 16,63 ve Türkiye’de yüzdelik 19,89 seviyesinde bulunuyor.
Enflasyon oranı, Zambiya, Angola, Etiyopya, İran, Arjantin, Zimbabve, Surinam, Suriye, Lübnan, Sudan ve Venezuela'da ise yüzdelik 20’nin üstünde kaydediliyor.
Venezuela, yüzdelik 1946 ile dünyada enflasyonun en faziletkâr bulunduğu iklim namına öne çıkıyor.
Enflasyon, İran'da yüzdelik 39,2, Arjantin’de yüzdelik 52,1, Lübnan’da ise yüzdelik 144 namına hesaplanıyor.
Enflasyonun ürem artışı baskılarını çoğaltması bekleniyor
Uzmanlar şişkinlik üstüne müşterek saf kayması bulunduğunu belirterek, sürdürülebilir şişkinlik periyodunun sona erebileceğine ayraç ediyor.
Enflasyon artışının kalımlı mı yok ise eğreti mi olacağı, kalıcıysa tarz bankalarının ne reaksiyon vereceği üstüne ise görüşlerin alengir bulunduğu dikkati çekiyor.
Yüksek enflasyonun eğreti bulunduğunu savunanlar Kovid-19 salgının bozukluk bulunduğu hazırlık zinciri aksamaları çelimsiz vadede enflasyonu yükseltecek olsa da enflasyonu sürdürülebilir olmasında tesiri bulunan “küreselleşme, başıboş tecim ve değişen teknolojinin hazırlık zincirlerine ve pazarlara uygulanmasının” bozulmadan kaldığını belirtiyor.
İlk paha şoklarının üstünden müşterek sene geçişine rağmen, fiyatlar hala yükseliş gösteriyor.
Petrol fiyatlarının sonuç çağda üst cepheli cereyan etmesi ve Çin, Amerika ve Almanya kabilinden şişman ekonomilerde üretimlik depar belgesi fiyatlarındaki aceleci yükselişin enflasyonda faziletkâr seviyelerin korunduğuna ayraç etmesinin siyaset yapıcılar üstünde ürem tasarruf baskılarını artıracağı değerlendiriliyor.
