Kabil
Taliban'ın Afganistan yönetimini devralmasının peşi sıra narkotik ticaretini yasaklaması gündemdeyken, kenevir hala çiftçilerin en karlı ekini olmaya bitmeme ediyor.
Afganistan dünyada gayrikanuni yollarla narkotik bap elde edilmiş bitkilerin en ortak tomar üretildiği ve ihraç edilmiş bulunduğu devletlerin başlangıcında geliyor.
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisinin (UNODC) kasımda yayımladığı tutanağa göre, dünyada afyon üretiminin yüzdelik 85'inden dahası Afganistan'da yapılıyor.
Taliban’ın ülkeye eskiden el şişman seviyede bilge bulunduğu 1996 sonbaharı ile ABD işgaliyle devrildiği 2001 yılları arasındaki dönem, Afganistan’da afyon üretiminin en organ düşmüş bulunduğu fasıl namına kayıtlara geçti. Ancak 2001'den sonraları afyon üretimi çabucak arttı.
Kenevir ekimi ve üretiminde de Afganistan 2015-2019 yıllarında Fas'tan sonraları ikinci tam bulunuyordu.
Birleşmiş Milletler (BM), 2010'da Afganistan'ın dünyada en ortak tomar kenevir üreten diyar bulunduğunu duyurdu.
Taliban'ın ağustostan itibaren ülkeye baştan bilge olmasıyla en kalın yinelediği vaatlerinden bir tanesi uyuşturucuyla uğraş oldu.
Ancak Taliban'ın iktidarı devralmasıyla ülkeye müteveccih arsıulusal yardımlar da akıbet buldu.
BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Afganistan'da iveğen besin güvensizliği ile erinç karşıya küsurat eş sayısının minimum 18,8 milyon bulunduğunu ve sayının sene sonuna derece 22,8 milyona yükselmesinin beklendiğini duyurmuştu.
Geniş ekincilik sahalarında ekimler sürüyor
Taliban, esbak hükümetle harbinde ehemmiyetli ortak sağlık deposu namına yararlandığı kenevir ve haşhaş ekimi ve bunlardan elde edilmiş narkotik maddelerin ticaretini yasaklayacağını duyurmasına rağmen, çiftçiler şu anne derece rastgele ortak engelle karşılaşmadıklarını tabir etti.
Afganistan'da elden yalnızca tamamı vilayetlerin rustik sahalarında degaje kenevir ve haşhaş tarlaları kıymetlendirmek mümkün. Hasat tarihi vardığında çiftçiler mahsulleri toplayıp işleyerek elde ettikleri ürünleri ister diyar zarfında gerekse diyar haricinde çalışkanlık yayınlayan narkotik tacirlerine satıyor.
Kenevir tarlalarından değme sene ortak kere meyve elde ediliyor. Temmuz sonlarında eskiden teşrin işlemi yapılırken, eskiden teşrin böylelikle verim toplanıyor. Haşhaşın ekimine ise açıklık ayının eskiden yarısında başlanıyor.
Kenevirden tıp, kozmetik sahalarında faydalanılıyor, kumaş, ip, kağıt, mahrukat kabil mahsulat elde edilebiliyor.
Bazı toprak malikleri mahsulü özlük işlerken birileri da işleyecek şahıslara satıyor.
Ülkede kenevirle elde edilmiş maddeye de "Çers" deniliyor. Çers, genel anlamda esenlik donör bap namına sigara, nargile ve çaya karıştırılarak kullanılıyor. Buharlaştırılarak dumanı da içe çekilebiliyor.
Ülke dışındaki narkotik tacirleri daha efdal fiyatlara satıyor
Ciddi iktisadi buhran içerisindeki ülkede, kenevirden elde edilmiş maddenin 1 kilogramının 150 dolara, ürünün en baş döndürücü alıcısının bulunduğu Pakistan’da ise 300 dolara satılması Afganların ekimi sürdürmesinin ehemmiyetli nedenlerinden.
Kandahar valilik merkezinden kısaca 30 kilometre uzaklıkta Pencvayi ilçesinde yolun köşe ve iç kesimlerinde onlarca dönümlük kenevir tarlası bulunuyor.
AA muhabiri, kenevir ekimi karşıcı çiftçilerle konuştu.
Tarla sahibi Kudretullah Serhadi, ilkin Pakistan kazanmak az daha şişman miktarda diyar dışındaki narkotik kaçakçılarıyla iş yaptığını söyleyerek, bu insanların ürünü baş döndürücü daha pahalıya sattıklarını belirtti.
Serhadi, "Keneviri narkotik kaçakçılarına satıyoruz. Kaçakçılar ise diyar içi ve haricinde bunları dobra ortak ücretle satıyor." diyerek, maddesel hasılatının da dobra bulunduğunun altını çizdi.
Kenevir ticareti karşıcı ve isminin açıklanmasını istemeyen Kandaharlı ortak tecimen ise keneviri, Kandahar'ın Reg ilçesi üstünden gümrüksüz yollarla Pakistan'a götürdüklerini ve duyurulmayan halde narkotik tüccarlarına sattıklarını anlattı.
Tüccar, "Bu iş bizlere baş döndürücü dobra mülk kazandırıyor, bu işi yalnızca Pakistan’da değil Nimruz vilayeti üstünden İran'a da yapıyoruz. Yurt zarfında ise satışı az." ifadelerini kullandı.
Taliban'ın şu anne derece ticaretlerine ortak bariyer getirmediğini kaydeden tüccar, "Uyuşturucu ticaretini arsıulusal kurda yapanlar da mevcut lakin bizim işimiz şimdilik Pakistan ve İran'a satmak." diyerek konuştu.
Ülkenin yıldız vilayetlerinden Belh'in Dehdadi ilçesinde canlı maraba Gavsıddin Rahmani, kenevir ekiminin öbür mahsullere gereğince en karlı meyve bulunduğunu dile getirdi.
Rahmani, 5 dönüm kenevir tarlası bulunduğunu ve hasılatının dobra bulunduğunu vurgulayarak, "Uyuşturucu tacirleri kimin kenevir ektiğini biliyor. Kendileri geliyor bize. Bizim gitmemize ister yok." diyerek konuştu.
15 senedir kenevir ektiğini aktaran Rahmani, Taliban'ın narkotik ticaretiyle uğraş edeceğini açıklamasıyla tedirginliğe kapıldığını fakat şu anne derece kendisinin de rastgele ortak engelle karşılaşmadığını aktardı.
Rahmani, "Taliban’ın gelmesiyle az buçuk hastalık oluştu. Bu sebeple kenevirin görünür olmaması düşüncesince hav tarlalarının arasına ektim. Yıllardır yaptığım geliri en efdal eskiden teşrin hav ve kenevir." halinde konuştu.
Rahmani, Afganistan’da en birinci sınıf kenevirin Belh vilayetinde yetiştiğini ve Kabil'deki narkotik tüccarlarına baş döndürücü sayıda meyve sattığını söyledi.
Gelirinin dobra olduğuna ayraç fail Rahmani, bu işi hazırlamaya bitmeme edeceğini laflarına ekledi.
Taliban'ın narkotik ticareti ile uğraş söylemi
Taliban diyar yönetimini devraldıktan sonraları narkotik ticareti ile uğraş edeceğini fakat bunun arsıulusal yardımların bitmeme etmesiyle muhtemel olacağını belirtmişti.
Önceki Cumhurbaşkanı Eşref Gani hükümetin düşmesinin peşi sıra Afganistan'a müteveccih arsıulusal yardımlar durmuş, ülkenin emlak dışındaki bankalarda mevcut rezervleri dondurulmuştu.
Ekonomik krizin yaşandığı Afganistan'da milyonlarca insanoğlu besin derdi yaşarken Taliban'ın narkotik ticaretiyle uğraş söyleminde ne derece güzel olabileceği düşkünlük konusu.
