Ankara
Ortaya çıkmış olduğu Aralık 2019'dan buyana tamamı insanlığı etkileyen dünkü sima koronavirüse (Kovid-19) erinç geliştirilen aşıların kullanımına devletlerde diploma verilirken, sene süresince virüsün dünkü varyantları belirleme edildi. Küresel manada sosyoekonomik koşulları ağırlaştıran, müstevli önlemleri ve yasaklar, senenin ilkin çeyreğinde gıcırtı edildi. Yer arazi kaza olaylarının görüldüğü protestolarda, yaşamını kaybedenler ve gözaltına alınanlar oldu.
Takvimler 20 Ocak'ı gösterdiğinde, tamamı dünyanın gözü ABD'deydi. Kasım 2020'de planlı seçimlerden galip çıkan Joe Biden, Kongrede planlı törende kasem ederek ülkenin 46. Başkanı oldu. Biden, törenden sonraları icra ettiği bölüt sesleniş konuşmasında, "birlik" mesajı verdi. Biden, görevindeki ilkin gününde selefi Donald Trump'ın sık sık tartışılan politikalarını arka çevirmeye müteveccih 17 kararnameye imza attı.
ABD'de çok sağcı gruplar ve Donald Trump destekçileri, Kasım 2020 seçimlerinin sonuçlarının onaylanması düşüncesince oturumun yapıldığı Kongre binasını bastı. 5 ferdin yaşamını kaybetmiş olduğu baskın, ABD basını kabilinden "darbe girişimi" yerine yorumlandı.
41. Körfez İşbirliği Konseyi Zirvesi'nde, Katar'a geçerli ambargonun kaldırılması, tarafların ilişkilerini normalleştirme aşamalarını indinde getirdi.
Myanmar'da ordunun yönetime el koyarak ülkenin fiili önderi ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii'yi gözaltına alması ve vuruş karşıtı protestolara silahlı müdahalesi sonucunda yüzlerce ferdin ölmesi, evren gündeminde ehemmiyetli arazi tuttu.
Hindistan'da çiftçiler, Eylül 2020'de ekincilik sektörüne azatlık getiren üç düzenlemenin yasalaşmasına müteveccih gıcırtı eylemlerini 2021'de sürdürdü.
İsrail'in Gazze saldırılarında 248 Filistinli yaşamını kaybetti
İsrail'in Gazze'ye müteveccih saldırıları, Kanada'da emektar kilise okulları civarlarında olan bebek mezarları, Kovid-19 salgınında kalan fenomen ve ölmüş sayılarıyla evren genelindeki telkih emek harcamaları 2021 yılının ikinci çeyreğine damgasını vurdu.
Gazze'de 10 Mayıs'ta başlamış olan İsrail'in Gazze saldırılarında 248 Filistinli yaşamını kaybetti, 1948 ad yaralandı.
Taliban'ın Afganistan'ın hakimiyetini ele kılmak düşüncesince başlatmış olduğu saldırılar bulanıklık kazanırken bu süreçteki dirilik kayıpları senenin bu çağında arsıulusal gündemin anne başlıkları ortada arazi aldı.
"Bosna Kasabı" lakaplı Ratko Mladic'in müebbet dam cezasının onanması ve ABD'de George Floyd'u öldürmekten başı yerde olan manşet memuru Derek Chauvin'in 22,5 sene dam cezasına çarptırılması evren gündeminde ehemmiyetli arazi tuttu.
İklim değişikliği krizi 2021'e kaşe vurdu
İklim değişikliği dolayısıyla toptan ölçekte tanıdık memleket vakalarına ilişkin saf afetler, paralıca devletleri bile savunmasız bıraktı. Almanya ve Belçika'yı vuran su taşkını ile Batı ABD ve Kanada'da tanıdık çok sıcaklara ilişkin âşık kadar felaketler, paralıca ulusların memleket krizinin sonuçlarına erinç tedariksiz bulunduğunu gözler önüne serdi.
ABD ile Taliban ortada Şubat 2020'de varılan sulh anlaşması çerçevesinde bu sene arsıulusal güçlerin Afganistan'dan arka çekme süreci başladı. Anlaşma ecnebi güçlere saldırılmamasını öngörürken Taliban'ın Afgan asayiş güçlerine müteveccih eylemlerine müteallik birlikte hâkimiyet getirmedi. Taliban, eş anlı halde hararetli saldırılarla Afganistan'da nice ilçeye, birlikte ayda da valilik merkezlerine çabucak bilgili oldu. Başkent Kabil'in çevresini muhasır Taliban, köşe mahalleleri almaya önceden hükümete, yönetimi ve başkenti barışçıl halde zaman çağrıları yaptı.
Cumhurbaşkanı Eşref Gani, 15 Ağustos'ta ülkeyi vazgeçme etti. Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahit, hükümet güçlerinin hükûmet merkezi Kabil'den ayrılması dolayısıyla şehrin ve amme binalarının kontrolünü almaya başladıklarını açıkladı. Taliban, Kabil'de Cumhurbaşkanlığı Sarayı'ndan açıklamada bulunarak, hükûmet merkezi ve ülkeye bilgili bulunduğunu anons etti.
Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moise'nin evinde uğramış olduğu suikast sonucunda yaşamını kaybetmesinin ardından, ülkede çabuk boyut anons edildi. Bölge devletleri ve nice mevki başkanı taziyet mesajı yayımlayarak saldırıyı kınadı.
Tunus'ta 25 Temmuz'da hükümet ve aykırılık partilerine müteveccih yüzlerce ferdin katılımıyla planlı protestolarda çıkan vakalarda ilkin Nahda Hareketi iktisap etmek az daha fırka merkezlerine saldırılar gerçekleşti. Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said de Meclisin tamamı yetkilerini dondurduğunu, milletvekillerinin dokunulmazlığını askıya aldığını, olan Başbakan Hişam el-Meşişi'yi azlettiğini ve özlük atayacağı birlikte başbakanla yürütmeyi devralacağını açıkladı. Said, kendisini başsavcı anons ederek yargının bölgesine da müdahalede bulundu. Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, 29 Eylül'de, Necla Buden Ramazan'ı hükümeti kurmakla görevlendirdi.
Kovid-19'un Omicron varyantı, evren genelinde endişeleri arttırdı
Dünyada Kovid-19 fenomen sayısının 270 milyonu, virüse ilişkin ölümlerin 5 milyonu aştığı bu zamanda bir çok Avrupa ülkesinde tedbirler sıkılaştırılırken, telkih ve otama çalışmalarında ehemmiyetli adımlar atıldı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Kovid-19'a erinç Hindistan'ın Bharat Biotech firması kabilinden imal edilen Covaxin aşısının çabuk kullanımına diploma verdi. Örgüt, böylece 8'inci Kovid-19 aşısının çabuk kullanımını onaylamış oldu.
Öte taraftan İngiltere, ABD'li derman firması Merck'in ürettiği Kovid-19 antiviral ilacını onaylayan ilkin memleket oldu.
Güney Afrika ve Botsvana'da belirleme edilen Kovid-19'un Omicron varyantı, evren genelinde endişeleri arttırdı. Varyant dolayısıyla ilkin Avrupa'da iktisap etmek az daha nice memleket Güney Afrika, Botsvana, Esvatini, Malavi, Mozambik, Namibya ve Zimbabve'ye yolculuk yasağı yürütüm sonucunda aldı. Yaklaşık 60 ülkede tanıdık Omicron varyantına erinç aşıların ne seviyede sansasyonel olduğuyla ilişik icraat ise sürüyor.
ABD'li oyuncu Alec Baldwin'in, 21 Ekim'de New Mexico eyaletinde Rust isminde filmin çekimleri esnasında kullandığı silahla 42 yaşındaki fon yönetmeni Halyna Hutchins'in ölümüne bozukluk olması da evren gündeminde degaje arazi tuttu. Aynı vakada 48 yaşındaki direktör Joel Souza da omzundan yaralandı. Kaza ile ilişik anket başlatıldı.
Avrupa'ya devrolmak talip binlerce muhacir Polonya sınırına dayandı
Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun, mültecileri tutmayacağını açıklaması üzerinde Avrupa'ya devrolmak talip binlerce göçmenin Belarus üstünden Polonya sınırına dayanması, dünkü birlikte muhacir krizinin fitilini ateşledi. Sınırdaki göçmenlerin dayanıklı memleket şartlarında kısaca 3 maaş bekleyişi sürerken Rusya, krizden Batı'yı mesul epilepsi Belarus'tan yana eda aldı. Avrupa devletleri ise sınıra er yığarak göçmenlerin geçişini kırıcı Polonya'nın indinde bulunduğunu bildirdi.
Avrupa Birliği (AB), Belarus'taki durumla ilişik 183 ad ve 26 kuruluşu müeyyide listesine aldı. ABD de 12 yapılış ve 20 merciye müeyyide uygulamaya değişmeyen verdi.
Sudan'da ordu, 25 Ekim'de yönetime karışma etti. Askerlerin hükümeti feshederek, Başbakan karışma onlarca siyasetçiyi gözaltına alması sonrası memleket siyasal krize sürüklendi. Askeri müdahaleye erinç planlı protestolarda 44 ad yaşamını yitirdi.
Sudan Ordusu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ise kendisini, hâlâ ilkin feshettiği Egemenlik Konseyi (Devlet Başkanlığı) başkanlığına getirdi. Burhan ile Abdullah Hamduk ortada 21 Kasım'da dümen krizini sona erdirmek amacıyla siyasal geçim imzalandı. Anlaşma gereği Hamduk, baştan başvekillik görevine getirildi.
Fransa'dan İngiltere'ye geçmeye etkin ağır aksak göçmenleri haiz teknenin 24 Kasım'da batması ise dü memleket arasındaki "göç krizini" baştan tırmandırdı. "Manş Denizi'nde akıbet yılların en iri dirilik kaybı" yerine kayıtlara sabık kazada 17 erkek, birisi gebe 7 eş ve 3 bebek yaşamını kaybetti.
İngiltere, bu sene 25 bin 700'den aşkın göçmenin ıvır zıvır teknelerle kazalı geziye çıktığını ve bunun, 2020'deki bütün sayının 3 katından aşkın bulunduğunu açıkladı.
Almanya'da Angela Merkel sona erdi
Almanya'da ise seçimin arkası sıra ülkenin ilkin eş başbakanı Angela Merkel'in 16 salname devri sona erdi.
Almanya Federal Meclisi'nde, 8 Aralık'taki oylamada Sosyal Demokrat Parti (SPD) Milletvekili ve Maliye Bakanı Olaf Scholz, ilkin turda başvekil seçildi. Ülkede Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti (FDP) ortada kurulan ortak gözetim kabinesi göreve başladı.
