Dönemin tanıkları KKTC'nin 'zorluklara için yapılış sürecini' anlattı

Lefkoşa

KKTC'nin duyuru edilmiş bulunduğu 15 Kasım 1983'te canlı siyasette bulunan emektar başbakanlardan Hakkı Atun, Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş'ın Halkla İlişkiler Müdürlüğü, Ulaştırma Bakanlığı ve Girne Belediye Başkanlığı görevlerinde mevcut Erdinç Gürçağ ve gazeteci-yazar Akay Cemal, KKTC'nin kuruluşuna bağlı süreci AA muhabirine değerlendirdi.

Hakkı Atun, Kıbrıs müzakerelerinin başladığı 1968'den KKTC'nin kurulduğu 1983'e genişliğinde Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın defaatle ahenk noktasına geldiği fakat Rum tarafının hakeza ortak niyetinin olmadığının kesme şekilde ortaya çıktığını söyledi.

Federasyon modelinin Rum yönünü istiğna fail ve Kıbrıs Türklerine müsavat verici ortak yöntem olmaktan çıktığını hatırlatan Atun, bu nedenle bağımsızlığın belirgin ortak biçimde duyurulması icap ettiğini ve cumhuriyetin duyuru edildiğini söyledi.

Atun, "15 Kasım 1983'te, benim de içinde toprak aldığım yasama kurulu oy birliğiyle KKTC'yi duyuru etmişti. O günden bugüne sert mütebeddil ortak nesne de yoktur." dedi.

Bugün ortaya koyulan "egemen müsavat temelinde dü mutluluk güzel politikanın" doğruluğuna dikkati çekici Atun, 21 Aralık 1963'te Türk camiasının o kırım zarfında beş altı silahla kelle tuttuğunu ve Kıbrıslı Türklerin o günden itibaren hükümran ortak maşer bulunduğunu anlattı.

Atun, "Bugün hesaplı dü devletli hal politikası sonuç basamak doğrudur. Bunu etraflı dünyaya en bilimsel, en eli uz ortak politik bilgiyle bildirmek ve ikrar yol açmak gerekir." niteleyerek konuştu.

KKTC'nin ilanına revan sürecin sonuç basamak duyurulmayan tutulduğunu vurgulayan Atun, bunun Denktaş kabilinden planlandığını ve beş altı ferdin bilmiş bulunduğu çalışkanlık şekilde yürütüldüğünü belirtti.

Atun, "Denktaş düşüncesince apayrı ortak seçenek (KKTC'nin ilanından başka) kalmamıştı. Elbette bundan hakeza bu yola girmemiz gerekirdi. Eğer girmeseydik, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar tarafından, Türkiye'nin de yardımıyla hesaplı politik formülü ortaya koyamazdık, ortak alternatifimiz olamazdı. Halbuki, elhak hakeza bulunan hali o çağ tescil etmiş olduk." biçiminde konuştu.

KKTC'nin duyuru edileceğini duyan halkın kendinden Cumhuriyet Meclisi'nin önüne koştuğunu anımsatan Atun, Denktaş'ın Meclis'in içinde aşırı sansasyonel ortak görüşme yaptığını ve bundan aşırı etkilendiğini söyledi.

Atun, şöyleki bitmeme etti:

"KKTC, kesinlikle suretle yaşamalıdır. Artık ne geriye devir bulunmaktadır ne de bunu gerçekleştirmek bizlere ve bizlerden sonradan doğacak nesillere yakışan onurlu ortak gestalt olur. Dünyada insanın elde etmiş bulunduğu en ehemmiyetli başarı, kişi devletini ihdas etmek ve bağımsızlığını eline alabilmektir. Doğu Akdeniz'in bu genişliğinde ciddi ehemmiyet sunma etmiş bulunduğu ortak dönemde, Doğu Akdeniz'deki ciddi çıkarları açısından Kıbrıs Türkü ve KKTC, Türkiye'nin eğer olmazsa olmazıdır."

"Bütün görüşmelerde huzur yan devlet, tığ de topluluk statüsündeydik"

Eski Bakan Gürçağ, gözyaşı, cari koku ve çekilen acılardan gır etmeden KKTC'nin kuruluşundan gır edilemeyeceğini söyledi.

Bağımsız KKTC'nin oy birliğiyle kurularak dünyaya duyuru edildiğini tamlayan Gürçağ, "Bu (KKTC'nin kurulması) gerekliydi. Müzakere masasına oturulduğunda onlar (Rumlar) ortak hükümetin başkanı, biz ise ortak cemaatin temsilcileri şekilde oturuyorduk. Bütün görüşmelerde huzur yan devlet, tığ de topluluk statüsündeydik. Dolayısıyla bu dengeyi sağlayabilme namına behemehâl ortak devletin kurulması anlamında dobra ortak hamle atıldı, dobra de oldu. Bugün tanınmamış olsak da Kıbrıs'ta bizim de devletimizin varlığı vardır. KKTC devletinin 'eşit hükümran ortak mutluluk şekilde kabulü' bizim vazgeçilmezimizdir." dedi.

Gürçağ, "Denktaş Bey, tam ortak diplomat, mutluluk adamıydı. Denktaş Bey, Türkiye'ye aşırma ortak insandı ve Türkiyesiz bu işin olamayacağına candan mümin ortak liderdi." niteleyerek konuştu.

"Türkiye'nin dayanak ve himayesinde bu devletin bundan hakeza kurulması kaçınılmazdı"

Gazeteci Cemal, "KKTC'nin kurulması, birtakımı birikimlerin sonucudur. Akritas Planı niteleyerek hazırlanan, 21 Aralık 1963'te uygulamaya konulmuş bulunan yazı çerçevesinde, Ada'nın tümünde, Girit misali, ortak akşam Kıbrıslı Türklerin ortadan kaldırılması, buranın Yunanistan'a ilave edilmesi ve Enosis'in gerçekleştirilmesi anlamında ortak değişmeyen alınmıştı. Kıbrıs Cumhuriyeti bu nedenle yaşayamadı." ifadelerini kullandı.

Kıbrıs Türkü'nün 1963-1974'te aşırı teessürat çektiğini anımsatan Cemal, Ada içinde muhacir özelliğine geldiğini, şüheda verdiğini ve Türkiye'nin yardımıyla direndiklerini kaydetti.

Cemal, "Kıbrıs Türkü'nün icra ettiği direnişlerle beraberce elan ortak tomar oyalanmaya tahammülü kalmadı. Taktik icabı Rumların araştırma masasına oturduğuna kanma getirildi. Kurucu Cumhurbaşkanı Denktaş, müzakerelerde onların mutluluk şekilde bizim ise maşer şekilde masaya oturmamıza rağmen 'bu hakeza elan ortak tomar bitmeme edemez, adeta bizimle küçümseme ediyorlar, onun düşüncesince bizim de bundan hakeza ortak devletimiz olmalı' niteleyerek bu yola giriş koydu. KKTC'nin ilanı lazım ve zorunluydu. Ana yurt Türkiye'nin dayanak ve himayesinde bu devletin bundan hakeza kurulması ve toy ortak sahife açılması kaçınılmazdı." dedi.

Gazeteci Cemal, Kıbrıs Türkü'nün dakika kişi devleti, bayrağı ve Türkiye ile alım çalım duyduğunun altını çizerek, "Doğu Akdeniz'de gelişen vakalara baktığımızda bu devletin kurulmasının ne denli muhik ve durumunda bulunduğu ortak kere elan çıkmaktadır." biçiminde konuştu.