Istanbul
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde planlı Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Toplantısı'nın kapanışındaki konuşmasında, toplantıya eklenen bilgi insanlarının fikirleri, önerileri doğrultusunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde şehirleri mukavim bir vaziyete getirene denli emekleri azimli biçimde sürdüreceklerini söyledi.
İki hareket ve peşi sıra yaşanılan dümdar depremler daha sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın AFAD Başkanlığı'ndaki koordinasyonunda, ait bakanlarla baş başa süreci rastgele an sahadan strateji ettiklerini tamlayan Kurum, "İlk andan itibaren devletimiz halis muhlis olanaklarıyla 11 ilimizde ister kontrol istirdat çalışmalarında ki toplamda 26 bin enkaz, 26 bin binadan bahsediyoruz. Bu çerçevede 35 bin 250 kontrol istirdat mensubu AFAD'ımızın koordinasyonunda hepsi illerimizde senkronik rastgele saat, rastgele ahit dair koya koya artırarak gitti. Arkadaşlarımız uyumadan, yemeden-içmeden vatandaşımızın yaralarını kavuşturmak düşüncesince savaşım verdi. Bu çerçevede valilerimiz, kaymakamlarımız, ait icra vekili arkadaşlarımız ve hepsi ekiplerimizle baş başa 271 bin personelimiz sahadaydı. Bugüne denli 624 bin vatandaşımız boşaltma edildi. 18 bin iş makinesi de şu an çalışarak bölgede fariza vermektedir." sanarak konuştu.
Deprem bölgesindeki vatandaşların korunma ihtiyacının karşılanmasına müteveccih çalışmalara yer veren Bakan Kurum, şöyleki bitmeme etti:
"Vatandaşlarımızın iare korunma gereksinimlerini karşılayabilmek bunun şeklinde AFAD'la hepsi kentlerde kurmuş olduğumuz eş güdüm merkezleriyle baş başa bugüne denli 360 bin dernek müesses ve bu çadırlarda 1 milyon 440 bin vatandaşımızın barınması sağlanmıştır. Yine bire müşterek tatlı taşımalık kentlerimizi kuruyoruz. AFAD'ımız, TOKİ'miz, Emlak Konut'umuz, belediyelerimiz, buradaki bağışçılarımız, çıplak maşer örgütlerimizle baş başa ister prefabrik, ister çelik, ister konteyner, ister yastıklama malzemelerden hepsi illerimizde Hatay'ımızda, Malatya'mızda, Kahramanmaraş'ımızda, Gaziantep'imizde taşımalık kentlerinin kurulumunu başlattık ve ne denli gerekseme var ise gine eş güdüm içerisinde süreçlerimizi yürütüyoruz. Vatandaşımızı müşterek an ilkin şimdi sakıncasız alanlara çekebilmek yerine yapılarımızın çabuk müşterek biçimde inşasını gerçekleştiriyoruz."
"608 bin serbest departman aceleci yıkılacak, ağırbaşlı hasarlı yahut yıkık"
Deprem bölgesindeki hasar yoğunluğunu harita üstünden göstererek özetleyen Kurum, "Bu harita yıkımın kırık hattı üstündeki yoğunlaşmasını açık müşterek biçimde gösteriyor. Burada mor ile işaretlediğimiz yerler, koyu şekilde yıkımın yaşandığı yerleri gösteriyor. Hatay Antakya'yla başlayıp buradan Kırıkhan, Hassa, İslahiye, Nurdağı, Türkoğlu, Dulkadiroğlu, Pazarcık merkez, Gölbaşı, Adıyaman merkez, Doğanşehir ve Battalgazi'deki gerçekte yıkımın yoğunluğunu bu safiha açık müşterek biçimde gösteriyor." değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Kurum, hasar tespitleriyle baş başa yıkımların koyu yaşandığı yerlerdeki kırık hatlarını, buraların kırık hatlarına bulunan mesafesini ve yerin standardını incelediklerini, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığıyla kırık hatlarının tespitini ve dijitalleşmesini sağladıklarını, binaların yadımlama nedenlerini belirleme ederek haritalara işlediklerini anlattı.
Binaların koyu şekilde yıkıldığı yerlerin emektar iskân sahalarında bulunduğunu belirleme ettiklerini vurgulayan Kurum, "Bugüne denli 7 bini hayli personelimizle yapmış olduğumuz hasar belirleme çalışmalarında mecmu 1 milyon 582 bin binada belirleme yapıldı. Bu çerçevede 4 milyon 859 bin serbest departman incelendi. Bu binalardan 214 bin 577 tanesinin aceleci yıkılacak, ağırbaşlı hasarlı yahut harap bulunduğunun tespitini yaptık ki bu da 608 bin serbest parçaya mukabele ediyor. Bu serbest bölümlerin 481 bini de ikametgâh muhtevalı binalarımızı oluşturuyor." bilgisini paylaştı.
Bakan Kurum, depremde tescilli ve zamanı yapıların da dokunca gördüğünü, Hatay'daki Ulu Cami, Adıyaman'daki Ulu Cami, Aziz Nikola Rum Ortodoks Kilisesi, Darb-ı Sak Kalesi ve Gaziantep Kalesi derece nice zamanı eserin de yıkıldığını, Kültür ve Turizm Bakanlığının bunlarla ait sahada düzentileme yaptığını aktardı.
Yıkılan binalara yer veren Kurum, şunları kaydetti:
"Yıkılan binaların yüzdelik 96,69'unun da 99 evveliyat meydana getirilen binalar bulunduğunu görüyoruz. Yeni yönetmeliğe göre, şu demek oluyor ki 2002'deki meydana getirilen düzenlemeler, çatı denetleme sistemindeki düzenlemeler, acemi hareket yönetmeliğiyle baş başa yapmış olduğumuz tensikat çerçevesinde yıkılan binaların elden yüzdelik 3,3'ünün 99 sonrası meydana getirilen binalar bulunduğunu görüyoruz ki gine bu binalarda 145 bin vatandaşımızın yaşadığını belirleme ettik. Yine burada gerçekte 1998 evveliyat binalar ile sonrası yapıların yadımlama karşılaştırmasını görebiliyoruz. Kahramanmaraş merkeze baktığımızda gerçekte burada 2004'teki yerleşimle 2022'deki yerleşimdeki peyk haritalarını karşılaştırma ettiğimizde 99 evveliyat yapıların koyu müşterek biçimde yıkıldığını görüyoruz. Yine bire müşterek vaziyeti Hatay düşüncesince inceleyecek olursak, 2006'daki Hatay'ımızın yerleşimine baktığımızda 2023'teki yerleşimdeki koyu yıkımın gine emektar yapıların bulunduğu alanda, sıvılaşmanın ve döşeme kalitesinin bağan bulunduğu bölgede bulunduğunun tespitini yapmış olduk."
Binaların çökme nedenleri
Bakan Kurum, binaların çökme nedenlerini kişileştirme buyurmak düşüncesince sahada çalışarak çalıştıklarını ve şimdi ilkin 1 milyon 180 bin konutu mensur ettikleri tatlı acemi iskân alanlarını da yapacaklarını vurgulayarak, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Burada kırık hattına bulunan mesafesini, zemindeki sıvılaşmayı, gine intihap noktasında sıvılaşma kaynaklı yıkımın olup olmadığının tespitlerini yapıyoruz. Binaların iskân noktasında en akıllıca yere yerleşmesiyle ait hocalarımızla, bilgi insanlarımızla bu arada bu emekleri yürütüyoruz. Yıkım nedenlerine baktığımızda, tasarımdaki ve işçilikteki hataların da yıkıma sebebiyet verdiğini sahadaki tespitlerde görüyoruz. Kolon kiriş birleşimlerindeki sıklaştırmaların olmadığı, nervürlü demirlerin kullanılmadığı bölgelerde koyu yıkımın yaşandığının tespitini yaptık. Yine bodrum katlardaki ajur açımı derece hata kullanımların da yıkıma sebebiyet verdiğini görüyoruz."
AFAD koordinasyonunda hepsi kentlerde bire müşterek anda çökme tahammül emekleri yürütüldüğünü özetleyen Kurum, illerdeki eş güdüm gruplarıyla baş başa hepsi çevresel tedbirleri aldıklarına, buradan çıkan materyallerin tamamını art dönüşüme editör tutarık hem ekonomiye yardım sağlayacaklarına bununla ortak çevresel kirliliğe sebebiyet vermeyeceklerine dikkati çekti.
"Yeni iskân yerlerinde facia riskini ve kırık hattına mesafesini belirleme ediyoruz"
Depremden etkilenen illerin evveliyat ve sonrasına bağlı peyk görüntülerinin yıkımı açık müşterek biçimde gösterdiğini dile getiren Kurum, "Gerçekten kırık hattı üstündeki iskân yerlerini başlıca anlamda etkiledi. Yine burada 2015 ve 2023 ortada depremden ahir yadımlama peyk görüntülerini kıyasladığımızda Hatay'da özellikle Antakya'da, Kırıkhan'da ne denli koyu müşterek yadımlama yaşandığını da bu safiha bizlere göstermektedir. Neredeyse bu alanın tamamının yıkıldığını görüyoruz. Kahramanmaraş düşüncesince de icraat yaptık. Burada da 2014 ve 2023 yılları arasındaki peyk görüntülerini kıyasladığımızda kentin merkezinde, emektar yapılarımızın koyu bulunduğu yerlerde koyu müşterek yıkımın yaşandığını açık müşterek biçimde görüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Kurum, bilimin ve kültürün ışığında, buradaki zamanı eserleri merkeze alacak, baştan restorasyonunu gerçekleştirecek ve bu merkezlerde en akıllıca yerde en akıllıca yerleşimi meydana getirecek biçimde hareket bölgesindeki emekleri bilgi insanlarıyla yürüttüklerinin altını çizdi.
Depremden etkilenen kentlerde bitirdikleri araştırma çalışmalarına bağlı görselleri paylaşan Kurum, şunları kaydetti:
"Yeni yapılacak yerlerdeki facia riskini ister heyelan, ister sıvılaşma gerekse kırık hattına bulunan mesafesini belirleme ediyor ve yıkılan sahaların morfolojik, jeolojik, jeofizik mühendislerimizle, bilgi insanlarımızla rastgele çeşitli etüdünü, burada toprak kullanması noktasında dar bölgeleme araştırma çalışmalarımızı da yapıyoruz. Bu çalışmalarla en akıllıca zemini belirleme ediyoruz. Planlama ve dizaynı yaparken de vatandaşımızı müşterek an ilkin sağlam, sakıncasız yuvalarına kavuşturma bunun şeklinde çalışıyoruz. Rezerv alandan ikametgâh imal süreçlerini başlattık. Rezerv alanları yaptıktan sonradan da kentin içre kentin dokusunu, kültürünü, nüfus bilimsel yapısını, buradaki toplumsal yapıyı ve gereksinimleri içerecek dizaynlar yapıyor ve kentin yerleşime makul sahalarında çalışmalarımızı yürütüyoruz. Radye esas üstünde tünel patron yahut perdeleme sisteminin koyu müşterek biçimde duruk hesaplarda dikkate alındığı şekliyle çalışmalarımızı yürüteceğiz."
''Konutlar döşeme pozitif 3-4 sert geçmeyecek tatlı yapılacak''
Kurum, Cumhuriyet tarihinin en iri facia ikametgâh imal seferberliği kapsamında 405 bin facia konutunun yapımını başlattıklarını kaydederek, kentlerde mevcut 83 bin karye evinin de belirleme çalışmalarını yürüttüklerini söyledi.
Bu emekleri sahadaki döşeme araştırma ekipleri ve hocalarla eş güdüm içerisinde yaptıklarını aktaran Kurum, "21 Şubat'ta başladığımız sürecimizde bugüne denli 16 bin ki bugünkü tarihle baş başa bildiğime göre 21 bine ulaştı, 21 bin facia konutumuza da sözleşmelerimizi yapmış olup geçmiş kazmalarımızı vurmuş oluyoruz." dedi.
Kurum, bunları yaparken kentin faiz aksı öngörüsü ve 50 yılını hesaplayacak şekliyle tasarladıklarını belirterek, Adıyaman Örenli'de aşırı makul müşterek zeminde, gine Gaziantep Şehitkamil'de, İslahiye'de ve Nurdağı'nda bu emekleri yürüttüklerinin bilgisini verdi.
Hatay İskenderun'da bozulmamış zeminleri buldukları bölgelerde acemi iskân alanlarını belirleyerek buralarda kentsel tasarımlarını yürüttüklerini aktaran Kurum, bu sakıntı alanlarının haricinde da kentin merkezindeki kentsel tasarımları başlattıklarını, kentin gelecek gelenleriyle, sanayicisiyle, şehremaneti başkanıyla, milletvekiliyle hepsi çıplak maşer örgütleriyle toplantılar yaptıklarını, onların önerilerini dikkate aldıklarını söyledi.
Kurum, acemi yapılacak konutlara bağlı şu detayları paylaştı:
"Yatay mimarlık DOĞRU yürüteceğiz. Mahalle kültürünü, komşuluk ilişkisini yaşatacak biçimde döşeme pozitif 3-4 sert geçmeyecek tatlı yapılacak ve bu çerçevede büküm planlarını, yüz dairelerimizin örneklerini de görselini paylaştığımız tatlı yapacağız. Yine burada köyde canlı vatandaşlarımızı da brüt 130 metrekare, neti de 105 metrekare bulunan balkonuyla, gine terasıyla yurttaşlarımızın gereksinimlerini giderecek tatlı yapıyoruz. Bu tipleri de yerel ihtiyaçlara ve oradaki mimariye makul biçimde kaplamalarını yapacağız. Bir yerde cumbasını yapacağız. Bir yerde taşını kaplayacağız ve bu tatlı yürütüyor olacağız. Tip büküm planlarımıza bakmış olduğunuzda 3+1 daireler planlıyoruz ve 105 metrekare brüt, 85 metrekare neti olan, gine bölgenin gereksinimleri doğrultusunda açık balkonlu daireler planlandı ve bu çerçevede icraat yürütülmektedir."
İnşaat materyali tedbir zinciri oluşturuldu
İnşaat materyali sektörüyle müşterek araya geldiklerini ve ait bakanlıklarla baş başa hepsi eşyalara bağlı tedbir zincirini bugünden itibaren kurduklarını aktaran Kurum, 13 milyon titrem çimento, 4 milyon titrem demir, 28 milyon metrekare seramik ile 28 milyon metreküp betonun kullanması bunun şeklinde tedbir zincirini oluşturdukları bilgisini verdi.
Kurum, Türkiye'nin müşterek hareket ülkesi olduğunu, bu depremlerde bugüne denli Kahramanmaraş depremi de müdahale edildiğinde 120 bini hayli canın yitirildiğini tabir ederek, şöyleki konuştu:
"Bugüne denli 3,3 milyon konutun dönüşümü yerinde, çabuk ve yurttaşlarımızın rızası çerçevesinde yapılmıştır. Yine 20 yılda, hepsi Türkiye'ye yaydığınız toplumsal ikametgâh anlayışıyla baş başa bugüne denli 1 milyon 180 bin toplumsal ikametgâh yapılmıştır. Bugün 81 ilimizde, 922 ilçemizde kentsel tahavvül emekleri çerçevesinde 250 bin konutun dönüşümü sahada çalışarak bitmeme etmektedir. Bu meydana getirilen çalışmalarla 6,6 milyon ev ve iş yerinin denetimi tamam ve bu çerçevede toplumsal donatılarıyla baş başa TOKİ'mizle, hususi sektörümüzle yaptığımız işlerle baş başa yüzdelik 65'ini nüfusumuzun sakıncasız bir vaziyete getirdik."
"2035 yılına denli hepsi Türkiye'de dönüşüme girmemiş düzlük kalmasın istiyoruz"
Bakan Kurum, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Devam fail kentsel tahavvül konutlarımız 250 bin, toplumsal konutlarımız 250 bin ve Pazarcık merkezli hareket sonrası yapılacak ikametgâh sayısının da 500 bin bulunduğunu düşündüğünüzde kestirmece 1 milyon acemi konutun yapımını ve 1 milyon da yer gayeli tahsislerimizi de matematik ettiğinizde sonuç müşterek yılda ülkemize 2 milyon yeni, sağlam, sakıncasız ikametgâh kazandırmış olacağız. 2035'e denli hepsi Türkiye'de dönüşüme girmemiş düzlük kalmasın istiyoruz."
İstanbul'da da kentsel tahavvül seferberliğine bire müşterek azim ve kararlılıkla bitmeme ettiklerini kail Kurum, "Bugüne denli 695 bin konutun dönüşümünü sağladık ve 93 bin konutun dönüşümü çalışarak sahada TOKİ'mizle, Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğümüzle, Emlak Konut Genel Müdürlüğümüzle baş başa bitmeme ediyor. Olası Marmara depremine erinç 39 ilçemizde kentsel tahavvül emekleri sürmektedir." dedi.
