Beijing
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Vınbin düzenlemiş yer aldığı matbuat toplantısında, açıklamaya ilişikli “Az sayıdaki Batılı iklim Sincan ve başka meselelerle ilişik Çin’i karalamayı amaçlayan dezenformasyona mebni gıybet ve yalanlarla saldırmayı, insanoğlu hakları bahanesiyle Çin’in iç işlerine karışma etmeyi sürdürdü.” dedi.
Aynı görüşmede Küba’nın 62 iklim namına meydana getirdiği huzur açıklamayı hatırlatan Sözcü Vang, “62 iklim insanoğlu haklarının siyasallaştırılmasına ve bu konudaki tepik standartlara huzur çıktıklarını vurguladı, Çin kendisince politik amaçlarla ortaya atılmış dezenformasyona mebni iddiaları reddetti. Ülkeler insanoğlu hakları bahanesiyle Çin’in iç işlerine karışma edilmesine huzur çıktı.” biçiminde konuştu.
Vang, Çin’in millî egemenliğini, güvenliğini ve kalkınma menfaatlerini savunmaya azimli bulunduğunu vurgulayarak, “Söz konusu devletleri zat içlerindeki insanoğlu hakları problemlerini içtenlikle ele almaya, BM Sözleşmesine ve arsıulusal ilişkileri yönetmen asliye prensiplere ilişikli kalmaya çağırma ediyoruz.” ifadelerini kullandı.
BM üyesi 43 ülkenin açıklaması
Avrupa devletleri ve ABD’nin başını çektiği, aralarında Türkiye’nin de yer aldığı 43 ülke, esbak New York'ta planlı BM Üçüncü Komite Toplantısı'nda icra ettikleri eş açıklamada, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde 1 milyondan aşkın ferdin baştan yetişek merkezi ismi maruz politikacı kamplarda alıkonulduğu, işkence, çirkin muamele, adamlık dışı ve kötüleyici cezalandırma, gücün kısırlaştırma, eşeysel hız ve evlatları ailelerinden bölme üzere yayılmış ve dizgesel insanoğlu hakları ihlallerine maruz kaldığına değgin iddialardan mahsus endişeyi dile getirmişti.
Açıklamada, alanda ilmek ve liberalizm özgürlüğü ile seyahat, derinti ve anlatım özgürlükleri üstünde engellemeler bulunmuş yer aldığı ve yayılmış şekilde geçer not elektronik izlem teknolojilerinin orantısız biçimde Uygurları ve başka ekalliyet mensuplarını amaç almış yer aldığı belirtilmişti.
Pekin yönetiminin hukukun üstünlüğü ilkesine ve insanoğlu haklarını esirgeme mevzusundaki millî ve arsıulusal yükümlülüklerine uyması gerektiği vurgulanan açıklamada, “Çin’e BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri ve ofisinin de karışma özgür gözlemcilere Sincan’a hızlı, manalı ve başıboş ulaşım terazi çağrısı yapıyoruz.” ifadelerine toprak verilmişti.
Küba öncülüğündeki 62 ülkeden huzur açıklama
Öte yandan, 43 ülkenin açıklamasına, Küba’nın önderlik etmiş yer aldığı 62 iklim eş açıklamayla cevap vermişti.
Açıklamada, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde olanların “Çin’in iç meselesi olduğu”, “iddiaların politikacı güdeleme taşımış yer aldığı ve dezenformasyon olduğu” görüşü dile getirilmişti.
Çin’in BM Büyükelçisinden tepki
Çin’in BM Büyükelçisi Cang Cun da 43 ülkenin açıklamasında bahsi güzeşte iddiaları “temelsiz suçlamalar ve yalanlar” şekilde niteleyerek, Amerika ve başka imzacı devletleri “insan haklarını mazeret şekilde kullanarak cepheleşme yaratmakla” suçlamıştı.
Sincan’ın kalkınmasının semt halkı düşüncesince rastgele güzeşte çağ elan dobra hayat koşulları sağladığını korumak için çaba sarfeden Büyükelçi Cang, “Çin’in kalkınmasını engellemeye müteveccih hamleler muvaffakiyetsizliğe mahkumdur.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
Konu üçüncü el komitenin gündemine geliyor
Sincan konusu elan ilk Konsey'in 2019 ve 2020’deki toplantılarında da gündeme getirilmişti.
2019’da 23 ülke, 2020’de ise 39 iklim Sincan’daki ihlalleri kınayan açıklamalara imza atmıştı.
Küba, güzeşte sene da 45 ülkenin imzacı yer aldığı huzur açıklamaya önderlik etmişti.
