Cezayir
Cezayir'de Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun'un göreve geldiğinden buyana sabık dü sene içinde politik gündemini az şimdi tamamladığı ülkede, 2022'nin ekonomik reformlar yılı olması hedefleniyor.
Eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika (1999-2019), kitlesel protestoların diyar çapında ivme kazanmasının arkası sıra ordunun müdahalesiyle çekilmek durumunda kaldı, protestoları sonlandırmak düşüncesince yönetimin bastırmasıyla Aralık 2019'da gerçekleşen seçimlerde Tebbun göreve geldi.
Tebbun, ülkeyi "önceki dönemin" uygulamalarından uzaklaştırarak, "derin" politik ve ekonomik reformlar başlatma lafı verdi.
Buteflika'nın erk zamanına transparan sıfır politik sahn ve ekonomik yöntemsizlik damgasını vurmuştu. Ülke, kestirmece yirmi yılda milyarlarca dolar yer yağı geliri masrafına karşın ekonomik atak fırsatını kaçırdı.
Ülke12 ayda 3 seçme gördü
Cumhurbaşkanı Tebbun, Kovid-19 salgını zımnında kestirmece birlikte sene ertelenen politik reformları 1 Kasım 2020'de kanun değişikliği referandumu ile başlattı.
Anayasa ayrım referandumuna 23 milyon mukayyet seçmenin yalnızca yüzdelik 23,7'si katıldı. Kayıtlı seçmenlerin yalnızca dörtte birinin katılmış bulunduğu ahali oylaması kararında kanun değişikliği yüzdelik 66,8 he oyuyla ikrar edildi.
Cezayir'deki değiş dalgasının ahir halkası da halkın temessül enerjisini çoğaltması hedeflenen dünkü seçme sistemiyle parlamentonun 407 sandalyeli ast kanadının belirleneceği 12 Haziran seçimleri oldu.
Ülkedeki er yasama kurulu seçimlerine katılımın aşkın ceninisakıt bulunduğu bariz birlikte halde görüldü. Seçmenlerin yalnızca yüzdelik 23,4'ünün sandığa gittiği seçimleri, bağımsızlıktan buyana ülkedeki yöntem sahnesini domine fail Ulusal Kurtuluş Cephesi (UKC) kesin hakimiyetini kaybetse de 98 iskemle kazanarak birlikte numara tam tamamladı.
Seçimde partileri geride bırakan bağımsızlar 84, ülkenin en şişman İslami istekli partisi Barış Toplumu Hareketi (MSP) 65 mebus çıkardı.
Cezayir halkı, 12 ay içinde üçüncü defa 27 Kasım'da evcil intihabat düşüncesince sandığa gitti. 58 valilik ve 1541 şehremaneti üyesini tespit kılmak düşüncesince meydana getirilen seçimlerden gene UKC birlikte numara çıktı.
Ülkeyi, 5 Şubat'ta yapılması muhtemel parlamentonun ast kanadı Ulusal Halk Meclisi boşluk seçimleri haricinde birlikte seçme süreci beklemiyor.
Cezayir'de sabık sene meydana getirilen kanun değişikliği ile kurulması kararlaştırılan Anayasa Mahkemesi de 18 Kasım'da göreve başladı.
Her bir tanesi 6 sene fariza meydana getirecek üyelerden Başkan müdahale 4'ünü Cumhurbaşkanı, birisini Yargıtay, birisini Danıştay belirlerken, art artan 6 unsur ise üniversitelerde fariza karşıcı Anayasa profesörleri arasından seçimle belirleniyor.
Bu sene yer yağı dışı ihracatta atak oldu
Cezayir Başbakanı Eymen bin Abdurrahman, sabık Kasım kocaoğlan başlarında dediğine göre, yer yağı dışı ihracat, bu sene 10 ay içinde zamanı birlikte halde 4 bilyon dolara ulaşarak şişman birlikte atak yaptı.
Resmi verilere göre, Cezayir ekonomisi, ülkenin döviz gelirinin kestirmece yüzdelik 93'ünü temessül etmiş bulunduğu düşüncesince onlarca senedir yer yağı ve doğal kavara yağı lambası lambası gelirlerine aşkın bağımlılıktan muzdarip.
Ticaret Bakanlığı, mahrukat sahası haricinde ihraç edilen mamüllerin başlangıcında demir-çelik, çimento, gübre, ekincilik ürünleri (sebze ve meyve) ve besin maddelerinin geldiğini belirtiyor.
Bin Abdurrahman, teşrinisani ayının böylece tecim dengesinin 1,04 bilyon dolarlık birlikte tomar verdiğini açıkladı.
Merkez Bankası rakamlarına uyarınca Cezayir, tecim dengesi 2013 senesinde 9,73 bilyon dolar birlikte tomar verirken, yer yağı fiyatlarındaki düşüşün arkası sıra 2014'te yalnızca 0,59 bilyon dolar birlikte tomar verdi. Bu 1998'den buyana en eneze tecim dengesi dahası namına ikrar edildi.
Cumhurbaşkanı Tebbun, seçilmesinin arkası sıra 2021'de yer yağı dışı ihracatın 4,5 ile 5 bilyon dolar ortada olabileceği birlikte ekonomi planı başlatma lafı vermişti.
Ülkede 2019'da tecim dengesi açığı (ihracat ve dış alım kıymeti arasındaki fark) 6,11 bilyon doları, 2020'de 10,6 bilyon doları buldu.
Ülkenin önceliği, yatırımcılara itimat vermek
AA muhabirine mütekellim Cezayir Üniversitesi'nde Ekonomi Profesörü Ahmed Suvahliye, Tebbun'un iktidara geldiği dönemin, şartlar menfez önüne alındığında ağız ağıza ekonomiyle münasebetli bulunduğunu belirtti. Suvayhile, ülkede ekonominin mahrukat gelirlerine ilişkin ve Kovid-19 salgınından müteessir vaziyette olduğuna ayraç etti.
Ekonomik reform öncelikleri ortada kolaylaştırılması müstelzim mevzuat ve düzenlemelerin bulunduğunu kail Suvayhile, Cumhurbaşkanı Tebbun'un göreve gelmesinden elden sonraları firmaların sermayelerinde yüzdelik 51 oranında ehlî eş bulundurma zorunluluğu kaldırılarak bu yönde birlikte hamle atık bulunduğunu kaydetti.
Tebbun'un reformlarının ekonomik bu sektörün yönetimsel kararlar marifetiyle yönetilmesinden uzaklaştırması icap ettiğini vurgulayan Suvayhile, Tebbun'un amme yöneticilerine ve iş adamlarına baştan itimat özgülemek düşüncesince birtakımı önlemler açıkladığını belirtti.
Yatırım yasasının daha yürürlüğe girmediğini, mevzuat ve düzenlemelerin dengeli olmadığını, ecnebi yatırımcıyı döşemek düşüncesince bunların istikrara kavuşturulması icap ettiğini kaydeden Suvayhile, bankacılık sahası ve vergilerin de en ehemmiyetli reform meselelerinden bir tanesi bulunduğunu aktardı.
Suvayhile, "Bankalar, başta de amme bankaları, mali uran ve envestisman kredilerinden mahrum birlikte halde yalnızca mal yatırma ve çekilme alanları namına kaldı. Paralel piyasada prosedür gören mali blokları da çekemedi." sanarak konuştu.
Reformlar kapsamında Avrupa Birliği ile paydaşlık anlaşmasının da gözden geçirilmesi icap ettiğini korumak için çaba sarfeden Suvayhile, Avrupa Birliği ile meydana getirilen paydaşlık anlaşmasının, rekabetin ve "kazan-kazan" ilkesinin bulunmaması zımnında Cezayir ekonomisini tükettiğine uyanıklık çekti.
Cezayir'in evcil ürünlerini Afrika ülkelerine pazarlamasına teşvik
Ekonomik öncelikleri ortada Afrika ülkelerindeki evcil mamüllerin pazarlanmasının şimdi birlikte tomar motivasyon edilmesinin de bulunduğuna dikkati çekici Suvayhil, başta Cezayir'in Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Bölgesi Anlaşması'na katılmasının arkası sıra yetkililerin bu bölgede çalışmaya başladığını aktardı.
Suvayhil, ekincilik bu sektörün halen gelişmediğini ve ihracata düşünülen miktarda ulama sağlayamadığını söyledi.
Tebbun'un Cezayir'in Fransa'ya basıcı bulunduğu yönündeki gözünden kurtulmaya çalıştığına uyanıklık çekici Suvayhile, bu bağlamda birtakımı ülkelerle düet ve şişman ortaklıklar gerçekleştirmek ve ekonomik sektörleri müdür Fransız şirketlerinden infirak nedeni ile gayretler bulunduğunu belirtti.
