Ankara
Ankara Üniversitesi (AÜ) Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İhsan Çiçek, Türkiye'nin kuraklığa müheyya olması gerektiğine dikkati çekerek, "Türkiye su kıtlığının limitinde ortak ülke. 2050'ye denli suyumuzu kullanmayı öğrenmezsek Türkiye'de kuraklığa müteallik muhaceret artacak." dedi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişiklik Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğünce piyasaya çıkan "Türkiye Meteorolojik Afetler Değerlendirmesi (2010-2021)" tutanağına göre, kuraklık, evren genelinde değme sene iri alanları etkileyen ve tekrarlanan olayların başlangıcında bulunuyor.
Dünya genelinde 2000-2019 yılları ortada kuraklık afetinden tahminî 1,4 bilyon insanoğlunun etkilendiği bilgisi arazi düzlük tutanağa göre, saf afetlerden etkilenen insanoğlu sayısı açısından kuraklık, selin peşi sıra afetler ortada ikinci tam arazi alıyor.
Türkiye'nin yüzdelik 37,3'ü nısıf kurak iklim şartlarında
Yarı kurak iklim şartlarının tesiri altında mevcut Türkiye'de kurak ve nısıf kurak düzlük miktarının 51 milyon hektarı kapladığının belirtildiği raporda, Türkiye'nin beniz ölçümünün yüzdelik 37,3'ünde nısıf kurak iklim şartlarının buyruk sürdüğü kaydedildi.
Özellikle 2020 ve 2021 yılları alansal yağışları levent boylu seneler normallerinin (1991-2020) altında gerçekleşen Türkiye'de, doğacak senelerde hem su kaynakları bununla müşterek genel anlamda yağışa yayımcı bulunan mobilyasız ekincilik hasebiyle yağışın hacim ve dağılımında meydana gelebilecek değişikliklerin ağırbaşlı ortak halde etkilerini hissettirebileceği kaydedildi.
"İklimler değişiyor, pekâlâ tığ değişiyor muyuz?"
AÜ Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çiçek, mevzuya müteallik AA muhabirine icra ettiği açıklamada, kuraklığın kurnaz ilerleyici meteorolojik afetler ortada bulunduğunu tabir etti.
Kuraklığın, dünyada insanı en aşırı etkileyen meteorolojik vakalardan bir tanesi olduğuna fakat aşırı ortak tomar gündeme gelmediğine dikkati çekici Çiçek, "Geçen sene kuraklığı aşırı konuşuyorduk, bu sene yağışlı geçti ve kuraklığı unuttuk. Halbuki, kuraklığın değme devir dimağımızda olması lazım." dedi.
Türkiye'de, bulunmuş olduğu gömlek zımnında 2100 yılına denli yüzdelik 20 ile 30 ortada yağışın azalacağını tabir fail Çiçek, doğacak senelerde kuraklığın Türkiye düşüncesince alevlenmiş olacağını söyledi.
İklim değişikliğinin en iri göstergesinin sıra dışı olayların artışı bulunduğunu tamlayan Çiçek, ülkenin bazısı senelerde alevlenmiş kuraklığı, ara sıra de yağışlı dönemleri yaşayacağını kaydetti.
Çiçek, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Türkiye gerçeklenmiş kuraklığa müheyya olmalı. İklimler değişiyor, pekâlâ tığ değişiyor muyuz? Bizim alışkanlıklarımızı değiştirmemiz lazım. Evimizde suyu tığ ne denli hesaplı kullanıyoruz? Evde ve sanayide ayrıca değme yerde suyu tasarruflu kullanmamız gerekiyor. Türkiye'de su dair tahavvül gerçekleştirmek zorundayız. Suyun yüzdelik 70'ini tarımda kullanıyoruz. Vahşi sulama kabil alışkanlıklardan ağız ağıza uzaklaşmamız, tarımı da kurak kuşaklara gereğince baştan planlamamız lazım.
Konya en ortak tomar darı yetişen yerlerden bir tanesi ve darı bereketli su talip ortak bitki. Sonra da sebep obruklar oluşuyor diyoruz. Tarımı, yörenin iklimine gereğince planlamamız ve su sorununu buna gereğince yönetmemiz lazım. İklime karşı ortak planlama ile gidersek kuraklık bizim kaderimiz olacak. Özellikle kışın Güneydoğu ve Doğu Anadolu'da yağmur azalacak. Damlama sulamaya tarımda gerçeklenmiş geçmemiz ve basınçlı sulama sistemlerini hâlâ efektif, dişi bir vaziyete getirmemiz gerekiyor. Bunu yapmazsak kuraklık bizim kuşağın kaderidir."
"Dişimi fırçalarken suyu açıkça bırakıyorsak, iklim değişikliği kafamızda arazi etmemiş demektir"
Çiçek, benzeyen sürede TBMM'de onaylanan Paris Anlaşması'nın, "tarladan eve" mottosuyla erke salınımlarının azaltıldığı, yerelin deli dolu bir vaziyete geldiği, arsıulusal ticarete girmeyen, GDO'nun kullanılmadığı ortak ekincilik sistemini mecburi kıldığını ayraç etti.
Türkiye'nin kuraklık aksiyon planları, feyezan aksiyon planları yaptığını lakin vatandaşların bu mevzulara paydaşlık sağlamadığını kail Çiçek, "Bugün hala evimin uğrunda halı, makine yıkıyorsam, dişimi fırçalarken suyu açıkça bırakıyorsak, suyun kullanımı, iklim değişikliği kafamızda arazi etmemiş demektir. Bizim bu planları yaptıktan sonradan paydaşları katmamız lazım." dedi.
"Suyumuzu kullanmayı öğrenmezsek Türkiye'de kuraklığa müteallik muhaceret artacak"
Kuraklıkla baş başa toprağın yukarı yüzeyinin aşındığını ve sonuçsuz bir vaziyete geldiğini tamlayan Çiçek, bu sorunlarla ekincilik göçünün doğacak senelerde artacağına dikkati çekti.
Prof. Dr. İhsan Çiçek, şunları kaydetti:
"Özellikle kuraklığa bağlı, Türkiye'nin güneyinden ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nden geçmiş karı reislerinin, peşi sıra ailelerin iş anımsamak düşüncesince büyükşehirlere muhaceret ettiğini geçenlerde göreceğiz. Bugün Afrika'dan şahısların gemilerle Avrupa'ya gitmelerinin en ehemmiyetli nedeni kuraklıkla ilgili. Türkiye su zengini ortak iklim değil. 7'den 70'e her insanoğlunun bunu anlaması gerekiyor. Türkiye su kıtlığının limitinde ortak ülke. 2050'ye denli suyumuzu kullanmayı öğrenmezsek Türkiye'de kuraklığa müteallik muhaceret artacak."
