Ankara
AA muhabirinin rapordan derlediği bilgilere göre, AR-GE'ye girdi gerçekleştiren insanoğlu kaynakları açısından akıbet yıllardaki artım 2021'de de bitmeme etti. AR-GE çalışanı sayısı güzeşte sene ortak eski yıla gereğince yüzdelik 11,5 artışla 321 binden 358 bine yükseldi.
AR-GE çalışanlarının yüzdelik 50'si yükseköğretimde, yüzdelik 47'si hususi sektörde, yüzdelik 3'ü kamuda istihdam edildi.
AR-GE iş gücü istihdam fail anne iş kolu, imalat sanayisi oldu. Bu bölgede 2020'de istihdam edilenlerin sayısı 67 bin 711 iken 2021'de bu skor yüzdelik 12 artarak 75 bin 509'a çıktı.
AR-GE çalışanı istihdamında ikinci tam bilgi ve yazışma sahası arazi aldı. Bu sektörde güzeşte sene 2020'ye gereğince yüzdelik 24'lük artım kaydedilerek, istihdam edilenlerin sayısı 61 bin 716'e ulaştı.
Mesleki ilmî ve fen ameliyat sahası AR-GE çalışanı istihdamında üçüncü oldu. Sektörde istihdam edilenlerin sayısı güzeşte sene salname bazda yüzdelik 12 artarak 12 bin 57 yerine gerçekleşti.
Kadınların AR-GE alanındaki istihdamı yükseliyor
Rapora göre, 2021'de dört başı mamur coğrafi bölgelerde AR-GE iş gücü sayısında artım yaşandı. En ortak tomar AR-GE çalışanı istihdam fail semt 105 bin 779 ile İstanbul olurken, bu alanı 78 bin 155 kişiyle Batı Anadolu, 47 bin 853 kişiyle Doğu Marmara izlem etti.
AR-GE iş gücündeki eş etkin payı güzeşte sene bakımından yüzdelik 36,4 yerine belirlendi.
Bir eski sene yekûn iş gücü zarfında 0,2 nokta sakıt AR-GE eş istihdamı 2021'de 0,6 nokta arttı. Erkek AR-GE çalışanında yaşanmış olan yüzdelik 10,5'lik artışa rağmen eş AR-GE çalışanı sayısı yüzdelik 13,2 artarak 130 bin 451'e ulaştı.
Sektörler bazında bakılınca 2021'de eş AR-GE çalışanı istihdamının yüzdelik 63'ü yükseköğretimde, yüzdelik 34'ü hususi sektörde ve yüzdelik 3'ü kamuda gerçekleşti.
Öğrenim niteliğine gereğince hususi sektördeki eş istihdamına bakılınca lisans, faziletli lisans ve doktora kademeli kategorilerin hepsinde eş istihdamında artım görüldü.
Yüksek lisans derecesine nazaran lisans ve doktora kademeli eş istihdamının 2021'de, ortak eski yılda gerçekleşen artım oranına gereğince elan ortak tomar arttığı görüldü.
Doktoralı eş etkin sayısı 2021'de ortak eski yıla gereğince yüzdelik 12, faziletli lisans kademeli eş etkin sayısı yüzdelik 13, lisans kademeli eş etkin sayısı da yüzdelik 22 arttı.
AR-GE masraflarında da insanoğlu kaynağındaki gelişime benzeri ortak artım dikkati çekti. Geçen sene ülkede meydana getirilen yekûn AR-GE masraflarında Türk lirası bazında yüzdelik 49, dolar bazında da yüzdelik 17'lik ortak artım gerçekleşti.
Raporda arazi düzlük bilgilere göre, bilgi ve teknoloji yoğun sektörlerin yekûn istihdamında da ehemmiyetli gelişmeler yaşandı. Bu kapsamda 10 yılda teknolojiyle ilgilendiren bölgelerde etkin sayısını en baş döndürücü zait sektör, yüzdelik 268 ile bilgisayar programlama oldu. Bu bölgede çalışanların sayısı 2021 bakımından 138 bin insana ulaştı
Yüksek teknoloji grubundaki sektörlerde istihdam yüzdelik 96, orta-yüksek teknoloji grubundaki sektörlerde yüzdelik 51 arttı.
Tüm sektörlerde yekûn artım yüzdelik 47, imalat sektöründeki artım yüzdelik 44 yerine gerçekleşti. Bu kapsamda iş gücü yoğunluğunun derece derece teknoloji ve bilgi yoğun sektörlere kayması kabil ortak gestalt ortaya çıktı.
Bilişim sahası 10 yılda dolar bazında ihracatını 3 katına çıkardı
Rapora göre, Türkiye'de umumi yerine şirket sayısı 2021 senesinde ortak eski yıla gereğince yüzdelik 8 arttı. İmalat sektöründe çalışkanlık yayınlayan şirket sayısı yüzdelik 9, faziletli teknoloji sektöründe yüzdelik 14, orta-yüksek teknolojide yüzdelik 9, bilgisayar programlamada yüzdelik 17 artım görüldü.
Tüm sektörlerde, imalat sektöründe ve teknoloji yoğun sektörlerde karlılık oranları (net kar/brüt satışlar) da incelendi. Buna göre, 2021 senesinde skor farkı karlılık hepsi sektörlerde yüzdelik 2, imalat sektöründe de yüzdelik 7 oldu. Bu kemiyet orta-yüksek teknoloji grubundaki şirketler düşüncesince yüzdelik 9, faziletli teknoloji grubundakiler düşüncesince yüzdelik 13, bilgisayar programlama sektöründekiler yüzdelik 21 yerine hesaplandı.
Ortalama dolar mobilyasız bazında brüt satı sayıları TL'den dolara çevrildiğinde 2021 senesinde faziletli teknoloji sektörlerinin cirosu yüzdelik 19, bilgisayar programlama piyasasının yüzdelik 22, orta-yüksek teknoloji sektörlerinin yüzdelik 28 arttı.
2021 sonu bakımından 10 salname devirde bilgisayar programlama sahası cirosunu 2 katına çıkardı. Yüksek teknoloji grubundaki sektörler ayrımsız devirde cirosunu yüzdelik 48, orta-yüksek teknoloji grubundakiler yüzdelik 37 artırdı. Tüm sektörlerin artım averajı ise yüzdelik 12 yerine kayıtlara geçti.
Sektörlere gereğince dolar mobilyasız bazında ihracatın 2021'de ortak eski yıla gereğince artışı incelendiğinde ise en faziletli kemiyet bilgisayar programlama sektöründe gerçekleşti. Bu sektörde 2021 senesinde ülke dışı satışların ortak eski yıla gereğince artım payı yüzdelik 51 iken faziletli teknoloji ve orta-yüksek teknoloji sektörlerinde bu kemiyet sırayla yüzdelik 37 ve yüzdelik 29 oldu.
10 salname devirde bilgisayar programlama sahası ihracatını yüzdelik 206 artırdı. Orta-yüksek teknoloji ve faziletli teknoloji gruplarında yüzdelik 55-60 yöresinde artım yaşandı. Tüm sektörlerin skor farkı artışı yüzdelik 42 yerine kayıtlara geçti.
Girişim sermayesi yatırımları 10 yılda 9 katına çıktı
2021 senesinde Türkiye'de AR-GE ve inovasyon çıktıları ile ilgilendiren en dikkate bedel gelişmeler ferişte yatırımcıların ve adım sermayesi fonlarının yatırımlarında görüldü. 2021 senesinde 217 Türk firması adım sermayesi fonlarından envestisman aldı. Bu skor 2021'de ortak eski yıla gereğince yüzdelik 62 artım kaydetti. Söz konusu yatırımların yekûn miktarı ise 1,89 bilyon dolar seviyesinde gerçekleşirken, ortak eski yıla derece bu meblağ yılda en ortak tomar 200 milyon dolar düzeyindeydi.
Raporda, AR-GE çıktıları bağlamında buluş belgesi sayılarına da bakıldı. Türkiye'deki yerleşiklerin buluş belgesi başvuruları 2021'de ortak eski yıla gereğince yüzdelik 5 artarak 8 bin 971'e ulaştı. Türkiye 10 salname devirde kaydettiği yüzdelik 111'lik artışla, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütüne (OECD) dünkü dahil olan Kolombiya aut tutulduğunda, OECD devletleri ortada bu bölgede ortak numara oldu.
