İstanbul
Bireysel Emeklilik Sistemi'nde (BES) 2013 yılından buyana muteber ve sistemin büyümesinde ehemmiyetli gösteriş üstelenen yüzdelik 25 talih yardımı desteği, 5 puanlık artışla yüzdelik 30'a çıkarken analistler, bahis konusu adımın sistemi yatırımcılar düşüncesince baş döndürücü hâlâ cazibedar duruma getirmesinin beklendiğini bildirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geçmiş Kabine Toplantısı'nın peşi sıra meydana getirdiği açıklamada, BES'e talih katkısının yüzdelik 25'ten yüzdelik 30'a çıkarılacağını söyledi.
Analistler, bu adımın sistemin faiz ivmesini müspet yönde etkilemesinin kestirim edildiğini aktararak, minimal ücretteki artışın da iştirakçilerin yararlanacağı talih katkısının fevk limitini yükselttiğini belirtti.
BES'e katılanların sayısında ve görüntü büyüklüğünde sonuç senelerde ehemmiyetli beraberinde hacme ulaşıldığını kaydeden analistler, BES'in artırım dair yatırımcılara yarayışlı beraberinde seçenek oluşturduğunu dile getirdi.
Analistler, BES'in millî tasarrufların artışını desteklemek, kapital piyasalarının derinliğinin artması, ekonomiye finansman kapasitesi sağlanması üzere eleştiri noktalarda araya girdiğini bildirerek, başta 2013 senesinde süregelen yüzdelik 25 talih yardımı teşviki, 2017 senesinde yaşama geçirilen Otomatik Katılım Sistemi (OKS) ve geçtiğimiz aylarda kanunlaşan 18 gözyaşı altı evlatların düzene müdahale olma imkanının sistemin büyümesine ehemmiyetli katkıda bulunduğunu söyledi.
Yeni katkıyla beraberce iştirakçilerin yüzdelik 30'luk çakılı faiz elde edeceğine yer veren analistler, toy adımların sistemin hâlâ da yaygınlaşmasına katkıda bulunmasını beklediklerini tabir etti.
"BES kapital piyasaları ve yatırımcılar ortada güreşçi köprüsü görevi görüyor"
Ata Yatırım Portföy Yönetimi Genel Müdürü Mehmet Gerz mevzuya bağlı AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, sonuç adımların BES düşüncesince müspet bulunduğunu belirterek, "Türkiye ekonomisinin bankacılık ağırlıklı olmaktan kapital endüstrisi ağırlıklı olmaya geçişinde BES'in anahtar beraberinde görevi var." değerlendirmesinde bulundu.
Yeni oranlarla beraberce maaş bazda BES'te talih desteğinin fevk limitinin 894 liradan 1.500 liraya çıktığını kaydeden Gerz, "5 bin liralık ödeyen 1.500 liralık talih yardımı almaya adalet kazanacak. Ancak çoğunluğun ödeyebileceği rakamlar 1.000 liralık civarında. 1.000 liralık ödeyen de 300 liralık talih desteği alacak. Üst limitin çoğalması hâlâ baş döndürücü ensesi kalın kesimi etkilerken, hâlâ ceninisakıt gelirli bölümü talih desteğinin yüzdelik 30'a çıkması etkiliyor ve bu sistemi motivasyon ika yönünde ehemmiyetli beraberinde adım." biçiminde konuştu.
Gerz, bu eğri çağda BES'i ve BES yoluyla kapital sistemini müzaheret kılmak namına atılmış bu adımların müspet bulunduğunu bildirdi.
BES'in kapital piyasaları ve yatırımcılar ortada güreşçi köprüsü vazifesini gördüğüne dikkati çekici Gerz, fahri BES yatırımcı sayısının levent boylu beraberinde aradan sonraları 7 milyonu geçtiğini ve birikimlerin artmaya bitmeme ettiğini kaydederek, piyasalarda dengeli gidişatın sistemin yaygınlaşmasına iane edeceğini dile getirdi.
Gerz, BES fonlarının güçlenmesinin piyasalarda oynaklık azaltıcı tesirinin de bulunduğunun 2018 ve 2019'da görüldüğünü fakat bu seferki oynaklığın baş döndürücü ansızın bulunduğu düşüncesince BES fonlarının hâlâ devreye giremediğini düşündüğünü söyledi.
"Yatırım danışmanlığının da gelmesi BES'in açığını kapatmış olacak"
Sert dalgalanmaların bulunduğu ortamda kurumsal yatırımcıların tepke göstermesinin tehirli bulunduğunu kaydeden Mehmet Gerz, şunları kaydetti:
"Böyle beraberinde ortamda ilk ferdî yatırımcı fonlarını değiştirecek sonraları kurumsal yatırımcı ona gereğince pay senedi ilişki yahut döviz satacak, bunları gerçekleştirmek devir düzlük şeyler. Ayrıca, BES'te şu an envestisman danışmanlığı eksikliği var. Yatırımcı natürel şekilde hakeza hallerde ne yapacağını bilemiyor. Dolayısıyla hür envestisman danışmanlığının, akçasal planlamanın adeta beraberinde akçasal danışmanlık üzere yayılması geçişsiz dört başı mamur ülkeye. İnsanlar elbette sağlığı düşüncesince doktora gidiyorsa, bu da akçasal afiyet meselesi. Burada da beraberinde akçasal doktora gidebiliyor olması geçişsiz fakat bu hâlâ müdevven değil. Bu hoppadak bankalar ve akçasal kurumlar içre yapılabiliyor. Halbuki, Sermaye Piyasaları Kurulu (SPK) lisanslı, sektörde görmüş geçirmiş kişilerin hür envestisman danışmanlığı kurumları açabiliyor olması lazım. Yatırımcının BES'ine danışmanlık yapmak, envestisman fonlarının seçimine iane etmek, gerekiyorsa ev kredisi seçimine iane etmek, bütçe yapmasına iane kılmak üzere nice bölgede gösteriş oynayabilir. Yatırım danışmanlığının da gelmesi BES'in açığını kapatmış olacak ve başta hakeza günlerde BES fonlarının çalışkan akım edebilmesi düşüncesince beraberinde dayanak noktası de olacaktır."
Gerz, Türkiye'nin temelleri baş döndürücü katı beraberinde manzume kurduğuna dikkati çekerek, sistemin beraberinde etap öteye gidebilmesi ve Türkiye'de kapital piyasalarının büyümesi düşüncesince envestisman danışmanlığının uygulamaya katılması gerektiğini, amma velakin BES'in ve envestisman fonların hâlâ da çabuk gelişeceğini tabir etti.
Katılımcı sayısının 7 milyon yöresinde durakladığını aktaran Gerz, sistemde mütebeddil oranlarla beraberce envestisman danışmanlığının da getirilmesiyle yatırımcı sayısının artmasının muhtemel bulunduğunu dile getirdi.
Gerz, dünya malı dağılımında pay oranının çoğalması icap ettiğini de vurgulayarak, "Son senelerde döviz yaratıklar baş döndürücü artmıştı. Eğer dövizde balans sağlanırsa, oradan pay senedine beraberinde kayma yaşanabilir ki bu da, hem elçi açısından aynı zamanda Türkiye'deki firmalar açısından baş döndürücü müspet beraberinde evolüsyon olur." değerlendirmesinde bulundu.
