İstanbul
Ticaret Bakanlığı'nın ev sahipliğinde, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) organizasyonunda Türk devletlerinin bağımsızlığının 30’uncu sene dönümü zımnında Türkiye-Türk Cumhuriyetleri Ekonomi ve Ticaret Konferansı gerçekleştirildi.
Konferansın açılışında mütekellim Bakan Muş, Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri ortada kadim zamanı ve kültürel bağlara müstenit aşırı çelimli ilişkilerin bulunduğunu belirterek, herhangi müşterek bölgede eş olunan bu güzel ilişkilerin kazançlı ve ticari bölgede henüz da derinleştirilmesinin amaçlandığını kaydetti.
Muş, bulunan ilişkilerin değerlendirileceği bu konferansın, Türk dünyasının istikbaline müteveccih eş müşterek görünüm belirlenmesine ulama sağlamasını umduğunu tabir ederek, şunları kaydetti:
“1991 yılı, Türk Cumhuriyetleri’nin bağımsızlıklarını baştan kazanarak, evren ülkeler sahnesinde gene toprak almaları hasebiyle müşterek dönüm noktası olmuştur. Bağımsızlığın hoppadak peşi sıra millî etiket ve mutluluk müesseselerinin nesir periyodunu başarıyla bütünler Türk Cumhuriyetleri, çelimli müşterek halde kültürel, içtimai ve kazançlı yapılarını bünye etmişlerdir. Nitekim Türkiye, hür Türk Cumhuriyetleri’nin birer birer gün sahnesine çıkışlarını şişman müşterek heyecanla karşılamış, bu suretle karındaş devletlerin bağımsızlıklarını civar tanıdığı bulunan şehir olmuştur. Bütün bu süreçlerde kardeşlerini katiyen bekâr bırakmayan Türkiye, henüz çelimli mutluluk ve şehir olma mücadelesinde kâffesi imkanlarıyla acemi Türk Cumhuriyetleri’nin indinde toprak almıştır. Kardeşlerimizin bağımsızlığı sonrası Türkiye namına temennimiz, acemi kurulan karındaş devletlerin semt ve evren ile bir araya gelmesi ve ülkemizle herhangi müşterek bölgede çelimli ilgiler bünye etmeleri olmuştur.”
Ortak dil, din, tarih, beyin ve kültüre eş olunmasının, düet ve diyalekt ilişkilerin kuvvetlenmesine döşeme hazırladığına ayraç fail Bakan Muş, Türk Cumhuriyetleri ile ilişkilerin güçlendirilmesinin, Türkiye’nin sürekli gösterimi bulunduğunu söyledi.
“Bugünkü toplantılarda geleceği nesir etmenin adımlarını hızlandıracağız”
Bakan Mehmet Muş, Türkiye olarak, Türk Cumhuriyetleri ile birlikte, geride bırakılan 30 sene süresince eş müşterek doğacak nesir etmeye müteveccih nice emek vermek yaptıklarını anlatarak, bu doğrultuda lazım adımları kararlılıkla attıklarını ve buna bitmeme edeceklerini söyledi.
Sadece düet ilişkileri geliştirmekle kalmadıklarını, bire müşterek sürede Türk Konseyi ve Uluslararası Türk Kültür Teşkilatı derece nice kurumu da yaşama geçirdiklerini, Dünya Ticaret Örgütü ilkin kazanmak neredeyse nice arsıulusal kuruluşta çelimli müşterek teşrikimesai ortamında emek harcamaları sürdürdüklerini özetleyen Muş, “Bölgemizin ve halklarımızın refahını yükseltmek ve doğacak kuşaklarımıza alım çalım duyabileceğimiz müşterek kalıt bırakabilmek düşüncesince on paralık malum atılacak henüz aşırı adımımız var. Zira kılıç beraberce olup dal omuza verirsek evren sahnesinde Türk ülkeleri namına henüz çelimli halde var oluruz.” diyerek konuştu.
Muş, bugünkü toplantılarda, Türk dünyasının şişman fikir adamı İsmail Gaspıralı’nın söylediği derece “dilde, fikirde, aha birlik” düsturu ile bu geleceği nesir etmenin adımlarını hızlandıracaklarını vurgulayarak laflarını şu halde sürdürdü:
“Biz biliyoruz ki Türk dünyası Yusuf Akçura’dan Cengiz Aytmatov’a, Hoca Ahmet Yesevi’den Yunus Emre’ye derece dayanıklı aşırı şişman düşünücü ile evren evveliyatına damgasını vurmuştur. İşte bizleri eskiden birbirimize bağlayan bu çelimli bağ, Türk dünyası namına hepimizi geleceğe bağlı eş müşterek görünüm geliştirmeye motivasyon etmektedir. Ortak doğacak vizyonumuzun temelinde, malların, hizmetlerin, iş insanlarının ve sermayenin henüz havadan dolaşımına imkân verici tümleşik müşterek altyapının yaşama geçirilmesi toprak almaktadır. Bu gösterimi yaşama eylemek düşüncesince özveren davranmamız icap ettiğinin bilincindeyiz. Hedefimiz büyük, fakat bu maksata ulaşacak inancımız da tamdır.”
“Potansiyeli yaşama eylemek düşüncesince kabadayı adımlar atılmalı”
Bakan Muş, Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri namına evren ile tecim kütlesinin 1992 senesinde 55 bilyon dolar iken, 2020 senesinde kestirmece 10 kıvrım artışla 545 bilyon dolar bulunduğunu aktararak, 1992 senesinde dünyaya mecmu 23,5 bilyon dolar ihracatları varken, bu değerin 2020 senesinde kestirmece 11 katına eriştiğini söyledi.
6 Türk devleti olarak, canlı ağırlıklı 160 milyonluk nüfus, 1 trilyon doları aşan ulusal gelir, eş olunan saf kaynaklar, tecim yollarındaki konumlarıyla şişman müşterek potansiyele eş olduklarına dikkati çekici Muş, bu potansiyeli yaşama eylemek düşüncesince kabadayı adımlar atılması icap ettiğini dile getirdi.
Muş, mülk ve görev ticaretini yükseltmek ve hedeflere erişmek düşüncesince ticaretin önündeki engelleri kaldırmaları, ticareti henüz da serbestleştirmeleri ve iş birliğini geliştirmeleri icap ettiğini kaydetti.
Kardeş ülkeler ortada etkileşimi artırmayı, kâffesi kardeşlerle ticareti kolaylaştırmayı, birbirini bütünler ekonomilerin sunmuş bulunduğu fırsatlarla devim bilimi müşterek tecim endüstrisi kurmayı amaçladıklarını tamlayan Mehmet Muş, laflarını şu halde sürdürdü:
“Gelişmiş ve büyümekte bulunan ekonomilerde hizmetler alanının ağırlığı, ekincilik ve endüstri sektörünü geçmektedir. Hizmetler, önümüzdeki devirde aut ticaretin en ehemmiyetli ayaklarından birisi olmaya bitmeme edecektir. Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri’nin dünyaya görev ihracatı 2019 senesinde 79,3 bilyon dolar namına gerçekleşmiş iken, 2020’de ortaya çıkan müstevli şartları hasebiyle bu nicelik 44,2 bilyon dolara gerilemiştir. Öte yandan, müstevli periyodunun ışıldak yıldızı e-ticaret olmuş, toptan e-ticaret kütlesi 2020 senesinde 4,2 trilyon dolara ulaşmıştır. Bu acemi devirde arzumuz, karındaş Türk Cumhuriyetleri ile görev ticareti ve e-ticaret alanındaki iş birliğinin güçlendirilmesi ve bu acemi zamanın lazım kıldığı kanuncu altyapıyı tehirsiz oluşturulmasıdır.”
“Gelin, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu ile sağladığımız imkanı daim bu arada geliştirelim”
Bakan Muş, Türk üstencilik alanının Türk dünyasında üstlenen bulunduğu planlara de değinerek, “1991 yılından beri Türk üstencilik firmaları, Türk Cumhuriyetlerinde 98,4 bilyon dolar mesabesinde mecmu 2 bin 344 plan üstlenmiştir. Bugüne derece bulunduğu derece firmalarımız, önümüzdeki devirde de Türk dünyasının kalkınmasına müteveccih enfrastrüktür projelerini üstlenmeye bitmeme edeceklerdir. İstihdama ve aut ticarete katkısıyla düet kazançlı ilişkilerimizi geliştiren müşterek başka ehemmiyetli meydan da yatırımlardır.” diyerek konuştu.
2000 yılı böylelikle Türk Cumhuriyetlerindeki direkt ecnebi envestisman ücretinin 33 bilyon dolar iken, 2020 senesinde ise 13 kattan müşterek tomar artarak 450 bilyon dolara ulaştığını özetleyen Muş, şunları kaydetti:
“Ülkemizin Türk Cumhuriyetlerindeki yatırımlarının mecmu meydan kıymeti 7,7 bilyon dolara ulaşmıştır. Türk Cumhuriyetleri’nin yurdumuzdaki yatırımları ise 8 bilyon dolardır. Bu rakamların henüz yükseklere çıkabileceğini biliyoruz. Karşılıklı yatırımların artırılması eş maksadımız olmalı, envestisman ortamını geliştirmeye odaklanmalı ve lazım kâffesi adımları müşterek an önceki atmalıyız. Doğu-Batı ekseninde iblağ güzergâhları ile bölgemizin etkinliği artmış, toplanmış iblağ ve nakliyat imkânlarını geliştirmemiz vazgeçilmez bir duruma gelmiştir.
Amacımız taşımaların kotalarla sınırlandırılmadığı, malların serbestçe taşındığı, maliyetlerin uygun seviyelere indirildiği, gümrük işlemlerinin basitleştirildiği ve hızlandırıldığı, malların dolaşımının önündeki engellerin kaldırıldığı eş müşterek geri görev altyapısı bünye etmektir. Sadece yağız önünde değil, çıpa önünde da iş birliğimizi güçlendirebileceğimiz alanlar bulunan bulunmaktadır. Gelin, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu ile sağladığımız imkanı daim bu arada geliştirelim. Türk tarihinde ehemmiyetli müşterek noktayı bulunan İpek Yolu’nu eş çabamızla canlandıralım ve birbirimize henüz da yakınlaşalım.”
“Ortak geleceğimizde ulusal paraların payını artırmalıyız”
Bakan Muş, aut ticarette ulusal nukut dair kuruluşların henüz kabadayı davranabilmeleri düşüncesince itimat artırıcı adımları atmaları icap ettiğini belirterek, “Ekonomilerimiz üstünde döviz baskısını dökmek düşüncesince eş geleceğimizde ulusal paraların payını artırmamız gerekiyor.” dedi.
Son devirde toptan ekonomiyi etkileyen ehemmiyetli eğilimlerden birinin de yeşil inkılap olduğuna ayraç fail Muş, “Türkiye, adamlık düşüncesince eş yıldırma bulunan hava değişikliğiyle uğraş dair saat kaybetmeden Türk Konseyi içerisinde de yeşil dönüşüme uzlaşma düşüncesince eş icraat hazırlamaya hazırdır. Dile getirmiş olduğum eksiksiz bu hususlar, Türk dünyası ortamında şümullü iş birliğini derinleştirecek ve içtimai refahı artıracak, diyalekt ve toptan barışa abra kazandıracak, elhasıl eş doğacak vizyonumuzun gerçekleşmesini bünye edecektir.” diyerek konuştu.
Bakan Muş, zaman iş insanlarının kişi aralarında gerçekleştireceği görüşmelerin, envestisman projelerinin ve iş imkânlarının sunulacağı toplantıların hayırlara fırsat olmasını diledi.
