Antalya'nın Belek Turizm Merkezi'ndeki müşterek otelde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İstişare Toplantısı kapsamında 'Yeşil Kalkınma Yolunda Türkiye' temasıyla planlı toplantının son bildirgesini açıklandı. Konuşmasına Covid-19 testi zait çıkan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve benzeri Emine Erdoğan'a acele şifalar dileyerek başlamış bulunan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 11 maddeden oluşan Yeşil Kalkınma Yolunda Türkiye Sonuç Bildirgesi'ni paylaştı.
“81 ile ülke ikaz sistemleri kuracağız”
Bakan Kurum, ülke değişikliği ile mücadelede limonluk gazı azaltımı, uzlaşma faaliyetleri, yasalı aranjman ve kıyamet önleme çalışmalarına evleviyet vereceklerini aktararak, “Son zamanlarda ülkemizi sel, fırtına, feyezan ve yangınlarla dikçe etkileyen ülke değişikliğiyle mücadelemize görev edecek, ülkemizin en aşırı gerekseme duyduğu çalışmalardan birisi bulunan İklim Kanunu'na altlık oluşturacak hazırlıklarımızı 6 ay içinde tamamlayacağız. 2053 vizyonuyla beraberce hepsi sektörleri dayalı müşterek düzentileme yapacağız. Artık bu zorunluluk. Yine bire müşterek hedeflerle; ülkemizin, henüz parlak müşterek evren düşüncesince güvence namına gösterdiği eylemleri içeren 2030 millî yardım beyanımızı da bu sene bitmeden güncelleyeceğiz. İklim kriziyle çalışan savaş düşüncesince geliştireceğimiz Türkiye Ulusal İklim Portalı'yla; 81 şehrimizin tamamında, hepsi katıksız alanlar ve kent merkezlerinde ülke ikaz sistemleri kuracağız. Bu sistemle mümkün kıyamet sahalarına andıran yerlerde canlı yurttaşlarımızın dirilik ve para güvenliğini sağlayacağız” dedi.
Belediyelerin ülke dostu planlarına 37 bilyon teklik kaynak
İklim değişikliği savaş kapsamında şehirlerin yeşil finansman imkanlarını attıracaklarını tamlayan Bakan Kurum, “İller Bankasıyla belediyelerimizin ülke dostu planlarına bu sene 37 bilyon teklik eşme aktaracağız. Emlak Katılım Bankası'yla vereceğimiz çelimli müşterek maddesel destekle yer dostu ev ve vasıtaların yaygınlaşmasını gelmek düşüncesince vatandaşlarımızı heveslendirme edeceğiz. Belediyelerimize, çevreyi kirletmeyen, susturucu gazı üretmeyen, vatandaşımızın sağlığına dokunca vermeyen elektrikli ve melez motorlu araçları bağış edeceğiz, gene bu aşamada evcil yönetimlerimize finansman desteği vereceğiz. Hava Emisyon Yönetim Portalı kapsamında 8 bin endüstri tesisinin 20 bin bacasını yük dibine aldık, izliyoruz. Bu sistemle; kirletenden elde edilmiş gelirleri, parlak istihsal teknolojilerini kullanan endüstri tesislerine heveslendirme namına vereceğiz. Tarımda ve enerjide yeşil kalkınma adına; yeşil meydan üreten, sürdürülebilir ekincilik önleyen vatandaşlarımızı ve parlak erke yatırımı planlayan yatırımcılarımızı 50 milyon m hazne taşınmazıyla destekleyeceğiz. Ülkemize dayalı kaynaklarımızın akilane ve dişi kullanımını gelmek için; yeşil yatırıma anık yer üretimi meydana getirecek bulunan Yenilenebilir Enerji Yatırım Portalımızı bu sene içinde tamamlayacağız” niteleyerek konuştu.
“Ekonomimize 90 bilyon teklik yardım sağlayacak, 200 bin istihdam rakamına ulaşacağız”
Dönüşümü ve tasarrufu esasi meydan döngüsel iktisat modeline geçeceklerini aktaran Bakan Kurum, şöyleki konuştu:
“Döngüsel iktisat millî hareket planını 2022 senesinde tamamlayacağız. Tekstilden plastiğe, inşaattan imalat piyasasına derece onlarca ayrımlı sektörde analizlerimizi tamamlayacak, döngüsel iktisat eylemlerimizi inceden inceye gerçekleştireceğiz. Döngüsel Ekonomi Modelinin eğer olmazsa olmazı; Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi'nin himayelerinde başlatılan Sıfır Atık Hareketidir. Sıfır atılan uygulamalarının hepsi sektörlerde artması için, lüzumlu destekleri vermeye bitmeme edeceğiz. Böylelikle Sıfır Atık kapsamında yüzde 22,4'e ulaştırdığımız arka avantaj oranımızı 2022'de yüzde 30'a, 2023'te yüzde ise 35'e çıkaracağız. 2035 yılı düşüncesince hedeflediğimiz yüzde 60 arka avantaj oranıyla, ekonomimize 90 bilyon teklik yardım sağlayacak, 200 bin kardeşimize de acemi istihdam endüstrisi oluşturmuş olacağız.”
“Depozito Yönetim Sistemi ile İstanbul'un salname erke tüketiminin yüzde 10'u derece artırım edeceğiz”
Bu sene Kızılcahamam'da uçucu emek vermesi başlatılan Depozito Yönetim Sistemini 81 il 972 ilçede yaygınlaştıracaklarını dile getiren Kurum, “Vatandaşımızın düzene birlik desteğini aldığımızda; vatanımızda İstanbul'un salname erke tüketiminin yüzde 10'u derece (40 bilyon kwh- 441 milyon kWh) erke tasarrufu, Türkiye'nin günce yer yağı tüketiminin dü sert petrolden artırım edeceğiz. (650 bin varil, 1,25 milyon varil) Yine bu hareket planı kapsamında; Tek Kullanımlık Plastiklerin kullanımını azaltacağız. Plastik atıkların arka dönüştürülmesi düşüncesince geliştirdiğimiz acemi eylemleri kararlılıkla yaşama geçireceğiz” ifadelerini kullandı.
“Çevre dostu sanayilerimizin rakiplik enerjisini arttıracağız”
Çevre etiketi sistemini yaygınlaştıracak, yer dostu verim ve görev sektörlerinde rakiplik enerjisini arttıracaklarına aksan önleyen Bakan Kurum, “Şu anda; seramik, tekstil, mertlik kağıdı, hasiyet deterjanı, gezinsel konaklama tesisleri, kozmetik ve cıncık derece 7 verim ve görev kolunda yürüttüğümüz Çevre Etiketi Sistemini, 2023 senesinde minimum 12 piyasaya çıkaracak ve yer dostu sanayilerimizin rakiplik enerjisini arttıracağız” niteleyerek konuştu.
“Yatay mimariyi esasi meydan yer dostu bütün 150 bin içtimai konutumuzu tamamlayacağız”
İklim dostu yeşil binaların inşası evleviyet vereceklerini ve bu mevzuda heveslendirme de olacağını kaydeden Bakan Kurum, konuşmasını şöyleki sürdürdü:
“Bakanlığımızın ve hususi piyasanın hepsi mensur çalışmalarında üretilecek yapılar; çevreye saygılı, natür dostu teknolojilerle donatılacak. Kentsel dönüşüm, kentsel restorasyon ve içtimai ev planlarında hepsi ev ve işyerleri el değmemiş atılan uyumlu, erke ve su dişi binalar olacak. TOKİ Başkanlığımızla yeşil bina uygulamaları, zeki atılan ve su sistemleri, gündüz enerjisi panelleriyle; ülke dostu, el değmemiş atılan mevzun ve ufki mimariyi esasi meydan yer dostu bütün 150 bin içtimai konutumuzu tamamlayacağız. Yine önümüzdeki dü sene içinde 600 bin konutun dönüşümünü ülke dostu uygulamalarla gerçekleştireceğiz."
“Enerji ithalatını salname 5 bilyon teklik azaltmış olacak”
Bakan Kurum, ‘Neredeyse Sıfır Enerjili Bina' konseptine basamaklı namına geçeceklerini de duyurarak, “Enerji tüketiminin yüzde 30'undan evlerimiz sorumludur. Enerji verimliliği alışılagelen binalara layıkıyla aşırı faziletkâr bulunan ve yenilenebilir erke kullanan; kentçilik literatüründeki adıyla “Neredeyse Sıfır Enerjili Bina” konseptine basamaklı namına geçeceğiz. Bu amaçla; Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği'nde acemi müşterek düzenlemeye gideceğiz. Buna layıkıyla 2023 yılından itibaren; acemi yapılacak bulunan 5 bin metrekare'den iri binalarda; halen minimum “C” olması müstelzim asgari Enerji Performansı'nı “B” ye yükselteceğiz. En az yüzde 5 oranında yenilenebilir erke kullanması mecburi duruma gelecek. Bu zorunluluğu, 2025 yılından itibaren 2 bin metrekare beden binalara da yaygınlaştıracak, bu binalarda da yenilenebilir erke artırım oranını yüzde 10'a çıkaracağız. Böylece önce evrede acemi yapılacak binaların erke performansında tahminî yüzde 25 ıslah sağlayacağız. Projemiz yaşama geçtiğinde; türkiye erke ithalatını salname 5 bilyon teklik azaltmış olacak” ifadelerini kaydetti.
“Kamuda erke tüketiminde yüzde 70 azalmayı başaracağız”
Türkiye Kamu Binalarında Enerji Verimliliği Projesi kapsamında okul, hastane, yönetsel bina, darülfünun kampüslerinden oluşan amme binalarında erke verimliliği projelerini de yaşama geçireceklerini tamlayan Kurum, 2025 yılı nihayetinde bu projeyle, 700 amme binasında asgari yüzde 20 erke verimliliği, erke tüketimlerinde de minimum yüzde 70 azalmayı başaracaklarını söyledi.
“Sudan tahminî yüzde 25 artırım elde edeceğiz”
Suyun tasarruflu tüketiminde de sıhhi donanım planlarında lavabo, yüznumara debilerini sınırlandıracaklarını anlatım fail Bakan Kurum, "Eskiler 'damlaya damlaya göl olur' diyordu. Şimdilerde ise hepimiz maatteessüf 'damlaya damlaya bulunmayan olur' evresine mevrut bulunuyoruz. Bu sebeple; binalarımızda tercih ettiğimiz suyun henüz tasarruflu tüketilmesi amacıyla; sıhhi donanım planlarında ayakyolu yüznumara debilerini sınırlandıracağız. Böylece lavabolarda kullanılacak bulunan sudan tahminî yüzde 25 artırım elde edeceğiz. Yine peyzaj planlarında suyumuzdan artırım geçirmek için; selamünkavlen sulama derece yöntemlerin kullanılmasını, az su talip bitkilerin seçilmesini mecburi duruma getireceğiz” dedi.
“Vatandaşlarımızın ısıtma giderlerini yüzde 30 oranında düşüreceğiz”
Bakan Kurum, döngüsel iktisat kapsamında endüstri tesislerinden çıkan atılan ısıyı arka kazanarak ev ve işyerlerinde ısıtma deposu namına baştan kullanılacağının da altını çizerek, “Bu acemi uygulamamızla, yurttaşlarımızın ısıtma giderlerini yüzde 30 oranında düşüreceğiz. Ülkemizdeki hepsi ısıl santrallerin atılan ısı potansiyelini hesapladığımızda, 4 milyon konutu ısıtabilecek atılan ısıyla karşılaşıyoruz. Bugün, Manisa Soma Termik Santrali, 5 kilometre uzaklıktaki 10 bin konutu bu yöntemle ısıtmaktadır. Biz ısıl santrallerdeki atılan ısı potansiyelinin tamamını kullanarak, tahminî 16 milyon vatandaşımızın ısıtma giderlerini yüzde 30 henüz alçak çekeceğiz. 6 ay içerisinde, Isıtmada Yeşil Dönüşüm Strateji Belgemizi yayınlayacak, atılan ısının baştan kullanımına hususi namına planladığımız ve erke tasarrufu sağlayacak yatırımlarımızı milletimizle paylaşacağız” halinde konuştu.
“Hava kirliliğini azaltacağız”
İklim Dostu Karbon Nötr kent Projesi'ni yaşama geçirecek, ülke kirliliğini azaltmayı hedeflediklerini kaydeden Bakan Kurum, Ülkemizin makul noktalarında düşüt sürüm yerleri oluşturacağız. Bu hedeflerin tamamını, dizgeli müşterek biçimde yapmak düşüncesince İklim Dostu Karbon Nötr Şehirler Projesi'ni başlatacağız. 1 sene içinde 81 ilimiz düşüncesince bulunan karbon raks ve ekliptik envanterini ortaya koyacağız. Her müşterek şehrimizde; insanımızın sağlığını etkileyen dokuncalı gazların miktarlarını ve yayılım alanlarını hesaplayacağız. Üretilen bu dokuncalı maddeleri emecek yutak sahalarımızı artıracak, taşıl mahrukat tüketen anahtar kullanımını azaltacak, mikromobiliteyi, çiftteker ve skuter kullanımını ve benzeri çevreci yatırımlarımızı arttıracağız” dedi.
Hava kirliliğine etmen bulunan vasıtaların girişlerine kontrollü izin
“Şehirlerimizde 'Düşük Emisyon Bölgeleri' oluşturacağız” niteleyerek laflarını sürdüren Bakan Kurum, “Ülkemizin ayrımlı noktalarında belirleyeceğimiz bu bölgelerde, el değmemiş emisyonlu vasıtalar bulunan hibrit, elektrikli arabalar ve TOGG dışında; ülke kirliliğine etmen bulunan vasıtaların girişine kontrollü müşterek biçimde müsaade vereceğiz. İnsanımızın sağlığını zılgıt fail ülke kirliliğiyle mücadelemizde acemi müşterek sahife henüz açmış olacağız” dedi.
NEFES Yazılımı devreye alınıyor
Yerli ve ulusal NEFES Yazılımı'nı devreye alacaklarını duyuran Bakan Kurum, konuşmasını şöyleki sürdürdü:
“81 şehrimizin sayısal ikizleri üstünden ülke kalitesi değerlerini belirleme edeceğiz. Bu yazılımımızla; 84 milyon vatandaşımız, sabahleyin evden çıkmadan şehrinde kullanacağı güzergâhtaki ülke pislik halini enstantane fotoğraf namına görebilecek ve müşterek geçek tercihi etme olanağına kavuşacak. Afetlere huzur en çalışan formül olmasının indinde ülke kirliliğiyle mücadelede de aşırı ehemmiyetli görevler üstüne saha mahfazalı sahalarımızı ve kent içi yeşil sahalarımızı arttıracağız. 2018 senesinde ülkemizin yüzölçümünün yüzde 9'u seviyesinde bulunan mahfazalı meydan büyüklüğümüzü yüzde 11,91'e ulaştırdık. Bu büyüklüğü basamaklı namına 2023 senesinde OECD averajı bulunan yüzde 17'ye yükselteceğiz. Millet bahçeleriyle ortaya koyduğumuz 81 milyon metrekare yeşil meydan hedefimizi; Cumhuriyetimizin 100. senesinde tamamlayacağız. Sağlıklı hayatın eğer olmazsa olmazı biçimine mevrut çiftteker kullanımını arttıracağız. 2023 yılına derece ülkemizin gelişigüzel noktasına ulaşacak bütün 3 bin kilometre çiftteker yolu, 3 bin kilometre yeşil ilerleyiş yolu, 60 kilometre yer dostu çıkmaz ve 60 bin metrekare kavga bariyerinin yapımını tamamlayacağız.”
“Atık grupları online namına izlenecek”
Türkiye'deki hepsi kirlilikle savaş eylemlerinin yegâne merkezden yönetileceğini tamlayan Kurum, “360 noktadan havamızı, 423 noktadan denizlerimizi, akarsularımızı enstantane fotoğraf namına izliyoruz. Aykırı müşterek vaziyette elden ekiplerimizle dahil ediyoruz. Bundan böyle, hepsi kirletici kaynaklarla; hava, deniz, su ve tarla derece hepsi müşteri ortamların verilerini Sürekli İzleme Merkezinde toplayacağız, hepsi savaş süreçlerini buradan yöneteceğiz. Yine sahadaki en çalışan uygulamamız bulunan Mobil Atık Takip Sistemlerimizle hepsi atılan gruplarını hem durumunda bununla beraber online namına izleyeceğiz. Atık takip sistemi sayesinde, hepsi atıkların yer ve insanoğlu sağlığına riziko oluşturmayacak biçimde işlenmesi, böylecene atıkların ekonomiye kazandırılmasını da realizasyon edeceğiz" niteleyerek konuştu.
“Bu sene gailesiz istihdam gayesi 50 bin”
Yeşil kalkınma hedefine değgin hepsi projelerde gençlere evleviyet vereceklerini ve hepsi sektörlerde yeşil istihdamı arttıracaklarını da müjdeleyen Bakan Kurum, “2021 senesinde bakanlığımızın ve belediyelerimizin fen şartnamelerinde yaptığımız değişiklikle gailesiz istihdam seferberliğimizi başlattık. 25 bin gencimiz bu plan kapsamında göreve başladı. Bu sene ise istihdam hedefimizi, 50 bine yükseltmiş durumdayız. Yeşil Kalkınmanın önder ülkesi Türkiye maksadımız doğrultusunda hepsi sektörlerde acemi yüzbinlerce istihdam sağlayacağız. Gençlerimize müteveccih olarak; 209 üniversitemizden 20 bin ülke elçisi belirleyecek ve ülke değişikliğiyle mücadelemizi öğrencilerimizle beraberce gerçekleştireceğiz" ifadelerini kullandı.
Doğal afetlerde mücadelede yer hile modeline geçiliyor
Doğal afetlerle savaş düşüncesince sürdürülebilir yer hile modeline geçeceklerini de duyuran Bakan Kurum, obrukların en aşırı görüldüğü Konya-Karaman dalında uygulaması başlatılan Sürdürülebilir Arazi Yönetimi (SAY) Projesi kapsamında; tarla altı ve selamünkavlen sulama sistemlerini ülkenin tamamında uygulanacağı bilgisini verdi.
Sel ve taşkınlarla en çalışan mücadelenin, üst havzalarda yapılacak baskın ve aşınım kontrolü olduğuna dikkati çekici Kurum, “Selin şehre ulaşmasını engellemek, dirilik ve para kaybını engel olmak için; sellerin başladığı havzalarda, 17 baskın arama projesi hazırlamış durumdayız. Yine 6 ayrı baskın projemizi de vatandaşlarımızı kaybettiğimiz Kastamonu Bozkurt ilçesini arkalamak düşüncesince tamamladık. Bu çalışmamızı da ülkemizin sel, feyezan ve kayşa riski haiz hepsi havzalarımızda uygulayacağız. Yine bu hedefle; 6 alanda başlatılan ağaçlandırma ve aşınım arama projesini, ülkemizin aşınım riski altındaki hepsi bölgelerinde yaygınlaştıracağız” dedi.
“10 milyon vatandaşımıza çevre, ülke ve yeşil kalkınma eğitimi vereceğiz”
Son namına Yeşil Kalkınma Devrimi'nin vatandaşlara ve doğacak nesillere anlatılması açısından eğitim, farkındalık ve yetenek geliştirmeyi yaygınlaştıracaklarını da tamlayan Bakan Kurum, “Cumhuriyet'imizin 100. yılına giderken, bakanlıklarımızla, üniversitelerimizle, belediyelerimizle, çıplak toplumla 10 milyon vatandaşımıza çevre, ülke ve yeşil kalkınma eğitimi vereceğiz. Bunların yanında; başta gençlere ve çocuklarımıza müteveccih ülke dostu projelerimizle, kitap, dergi, film, el değmemiş atılan ve ülke müzesi, sayısal yer ve bebek akademisi, taşınabilir uygulama, içtimai iletişim araçları emekleri ve etkinliklerle 84 milyon vatandaşımızın Yeşil Kalkınma'yı tanımasını ve yardım sunmasını sağlayacağız” niteleyerek konuştu.
“Sonuç bildirgesinin dünyanın yarınlarına iri katkılar sunacağına kalben inanıyorum”
Bakan Kurum, çelimsiz ve etraflıca vadede planlamasını bitirdikleri görüşmede oluşan 11 husus ile yeşil kalkınma hamlesini kere haritası namına belirlediklerinin altını çizerek, “Ülkemizin imkânlarını ve gereksinimlerini bilen, planlı, dizgeli müşterek basar açısıyla hazırlanmakta bulunan son bildirgemizin; Türkiye'nin büyümesine, doğamızın korunmasına, yavrularımızın geleceğine, eş evimiz dünyanın yarınlarına iri katkılar sunacağına kalben inanıyorum” dedi.
Suat Metin - Ahmet Serdar Eser
