Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Turkuvaz Medya Grubu kabilinden planlı Türkiye 2023 Zirvesi ve Para Sohbetleri etkinliğine katıldı. Etkinlikte açıklamalarda mevcut Bakan Elvan, ''Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın en alıngan bulunduğu hususlardan ortak tanesi de yurttaşlarımızın enflasyona ezdirilmemesidir. İlgili bakanlıklarımızla çelimli ortak teşrikimesai süresince çalışıyoruz. Asgari ücret ilkin iktisap etmek az daha bu mevzuda lazım hassasiyeti göstereceğiz. Borçlanma hesabına da sonuç basamak davranışlarında ölçülü ortak yaklaşım izledik. Bütçe disiplininde gösterdiğimiz hassasiyet, hazinenin finansman ihtiyacını da azalttı. 2021 senesinde 618 bilyon müfret istikraz öngörmüştük. 155 bilyon müfret hâlâ az istikraz ile yılı kapatacağız. Aşağı üst 463 bilyon müfret ile yılı kapatmış olacağız'' dedi.
Salgın zamanına müteallik bilgiler verici Bakan Elvan, ''Salgın zamanında gerçek bu sahanın ayakta kalması ve istihdamda sürekliliğin sağlanması bizim açımızdan enine boyuna önemliydi. Uyguladığımız politikalar sebebiyle geçtiğimiz seneyi iç ilginin sürüklediği ortak çoğalma ile kapattık. Bu sene ise aşılamanın artarak çoğalması ve toptan diriliş bizi hâlâ katı ve istikrarlı çoğalma rotasına yönlendirdi. Yılın karşı yarısını yüzdelik 14,3'lük ortak çoğalma ile kapattık. Bu büyümenin tahminî yüzdelik 60'ını yurtiçi yatırımlar ve kesin aut istem oluşturdu. Bu metin ortak çoğalma demektir. Yılın 2'nci yarısına ilişikli kılavuz kaptan göstergeler, itidalli ortak yurtiçi öğrenci ve çelimli ortak ihracata ayraç ediyor. 2021 yılını yüzdelik 9'un üstünde ortak çoğalma ile kapamayı öngörüyoruz. Çift haneli ortak rakamla da kapatabileceğimizi düşünüyoruz. Bizim düşüncesince büyümenin istikrarlı ve sürdürülebilir olması, istihdama bulunan yardımı ve dirimsel dağımı adaletini organizasyon edici özellikte olması büyümenin düzeyinden aşırı hâlâ önemli.
''Bu sene düşüncesince öngördüğümüz yüzdelik 9'luk büyümeyi, ulusal gelire miktar adına yüzdelik 2'nin altında akan açıkla gerçekleştireceğiz''
Bakan Elvan, laflarına şu biçimde bitmeme etti: ''Geçmiş yıllardaki eğilime baktığımızda, çoğalma ile akan açık ortada aşırı DOĞRU alışveriş bulunduğunun görüyoruz. Büyümenin faziletkâr bulunduğu zamanlarda akan açığımız yüksek, bağan bulunduğu zamanlarda ise akan açığımız bağan ayrıca birtakımı devir ortak tomar da veriyoruz. Bu döngüyü deşmek ve strüktürel akan açığı bayağılaşmak az daha ehemmiyetli adımlar attık, atmaya bitmeme ediyoruz. Savunma sanayinde gösterdiğimiz başarıyı başka alanlara da yaymanın gayreti içindeyiz. Bu sene düşüncesince ön gördüğümüz yüzdelik 9'luk büyümeyi, ulusal gelire miktar adına yüzdelik 2'nin altında akan açıkla gerçekleştireceğiz. Yılı, önceki eğilimlerin tersine faziletkâr çoğalma ve bağan akan açıkla kapatacağız.
''Hükümetimizin ihracatı destelemek amacıyla faziletkâr döviz döşenmemiş hedeflediğine ilişikli yorumlar akıllıcasına değil''
Uluslararası finans ve erke tutarları aleyhimize işlese de bu kalburüstü performansta 4 sebep gösteriş oynuyor. Birincisi strüktürel akan açığı azaltıcı yatırımlara evleviyet veriyoruz. İkincisi kalan aut ilginin etkisiyle çelimli ortak dışarı satım performansı gösteriyoruz. Üçüncüsü değerli ithalatına ilişikli aldığımız önlemler çelimli biçimde tesirini ortaya koydu. Dördüncüsü ise turizmde 2020 yılına nazaran aşırı hâlâ güzel ortak performansa imza attık. Hükümetimizin ihracatı destelemek amacıyla faziletkâr döviz döşenmemiş hedeflediğine ilişikli yorumlarla karşılaşıyoruz. Bu değerlendirme akıllıcasına değil. Türkiye, girdap düzey diyeti uygulamaktadır. Kurun kıymeti de piyasada belirlenir.
''Bu yılı yüzdelik 3 buçuğun altında bütçe açığı ile kapatacağız''
Türkiye ekonomisi amme maliyesi kaynaklı ortak riziko yaşamadı, yaşamayacaktır. Dünyada bütçe açıklarının koşa haneleri, borçluluk seviyeleri ise müselles haneli görmüş bulunduğu ortak ortamda biz, katı ve sakıngan amme maliyesi politikalarımızla fazlalık adına ayrıştık. 2021 yılı bütçemizde yüzdelik 4,3'lük bütçe açığı öngörmüştük. Bu yılı yüzdelik 3 buçuğun altında bütçe açığı ile kapatacağız''.
''Pandemi hasebiyle 2020'den beri verilen destek sunar sene böylecene hep 734 bilyon liraya ulaşacak''
Pandemi zamanında meydana getirilen desteklere yer veren Bakan Elvan, ''Pandemi hasebiyle 2020'den beri lazım bütçeden gerekse başka kaynaklardan sunduğumuz destekler, sene böylecene hep 734 bilyon liraya ulaşacak. Enflasyonla mücadelede ihsan indirimleri ve değer ayarlamalarıyla 125 bilyon müfret amme hasılatından vazgeçtik. Maliye politikası kararlılığını aşırı kesin ortak halde gösterdik. Bahsettiğim bu ücrete doğalgaz ve cazibe dalında verdiğimiz destek sunar engelleme değildir.
Türkiye kesin erke ithalatçısı konumundadır. 2020 yılı sonu ve bu senenin başına layıkıyla brent yer yağı varil fiyatı yüzdelik 72, doğalgaz fiyatı da metreküp başına yüzdelik 349 arttı. Daha biraz çağ ilkin bu miktar yüzdelik 400'ün üzerindeydi. Bunlara ek adına verilen kaldığımız susuzluk sonucunda hidroelektrik santrallerinin hep cazibe üretimindeki oranı yüzdelik 30'dan yüzdelik 19'a düştü. Biz bu düşüşü doğalgazla meydana getirilen cazibe üretimiyle telafi ettik. Dolayısıyla cazibe istihsal maliyetlerimiz de ehemmiyetli seviyede arttı. Söz konusu maliyet artışlarını da yurttaşlarımıza minimum kurda yansıtıp, maliyetin ehemmiyetli ortak bölümünü tığ üstleniyoruz.
Şu anda istinas gayeli adına yurtdışından 100 birime kredi ettiğimiz doğalgazı 4'te 1'i fiyatına kısaca 25 birime yurttaşlarımıza satıyoruz. Elektriği ise istihsal maliyetinin yüzdelik 50'si hâlâ bağan ortak fiyatla sunuyoruz. Tarım ürünleri tarafında da un fabrikalarını, olta üreticilerini, efsanevi yetiştiriciliği ve besiciliğiyle uğraşan üreticilerimize 800 ila bin müfret ortada arttırma buğday, algı ve darı desteği veriyoruz'' biçiminde konuştu.
Asgari ücret mevzusuna ilgi çekici Bakan Elvan, ''Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın en alıngan bulunduğu hususlardan ortak tanesi de yurttaşlarımızın enflasyona ezdirilmemesidir. İlgili bakanlıklarımızla çelimli ortak teşrikimesai süresince çalışıyoruz. Asgari ücret ilkin iktisap etmek az daha bu mevzuda lazım hassasiyeti göstereceğiz'' açıklamasında bulundu.
''2021 senesinde 618 bilyon müfret istikraz öngörmüştük, 155 bilyon müfret hâlâ az istikraz ile yılı kapatacağız''
Borçlanma hesabına da sonuç basamak davranışlarında ölçülü ortak yaklaşım izlediklerini tamlayan Bakan Elvan, ''Bütçe disiplininde gösterdiğimiz hassasiyet, hazinenin finansman ihtiyacını da azalttı. 2021 senesinde 618 bilyon müfret istikraz öngörmüştük. 155 bilyon müfret hâlâ az istikraz ile yılı kapatacağız. Aşağı-yukarı 463 bilyon müfret ile yılı kapatmış olacağız. AB tanımlı namus borcu stokumuzun ulusal gelire oranını da düşürüyoruz. Borç stokumuzun bağan olması tabii çivi başına ehliyetli değildir. Borç stokumuzun yapısını da iyileştirmemiz gerekiyor. Bu amaçla iç piyasada döviz cinsi borçlanmayı bu sene nısıf yarıya düşürdük. Aynı sürede iç borçlanmanın vadesini de ehemmiyetli seviyede uzattık. 2020 yılı içerisinde 29 ayak tabanı genişliğinde sakıt iç borçlanmanın sayı farkı vadesini 56 ayak tabanı genişliğinde yükselttik.
''2022 senesinde hep 498 bilyon müfret ücretinde borçlanmayı hedefliyoruz''
Önümüzdeki sene ümranlı memleket tarz bankalarının kredi politikalarının sansasyonel olabileceği ortak sene olacak. Yurtdışı piyasalarda oynaklığın arttığı ortak devre giriyoruz. Gelişmekte bulunan devletlere müteveccih portföy alışkanlıkları da bu sürede aksi etkilenebilir. Dolayısıyla 2022 Yılı Hazine Finansman Programı'nı bu gelişimleri dikkate alarak sakıngan ortak yaklaşım süresince hazırladık. 2022 senesinde hep 498 bilyon müfret ücretinde borçlanmayı hedefliyoruz. Piyasa koşullarına ilişikli olmakla baş başa önümüzdeki sene yurtiçinde döviz cinsi istikraz yapmayı planlamıyoruz. Hazinemizin yeşil tağyir adına da bilinen, sürdürülebilir tağyir ihraçlarına olanak verecek programlarımızı geçenlerde tamamlamış olacağız'' dedi.
Yüksek enflasyonun dünyada da dava olmaya başladığını aktaran Bakan Elvan, ''Yüksek pahalılık hemen Türkiye'de değil, evren genelinde de ehemmiyetli ortak dava olmaya başladı. Küresel hazırlık zincirinde ve aralık mülkü temininde yaşanmış bulunan aksaklıklar, sunma istem dengesizlikleri oluşturarak fiyatlara aksi yansıyor. Hızlı istem artışı da ilkin erke iktisap etmek az daha toptan finans fiyatlarını üst çekiyor, navlun ücretleri de bu artışlara zevcelik ediyor. Dünya çapında yaşanmış bulunan kuraklık, aksi hava şartları ve stoklama eğilimindeki artış, arsıulusal besin fiyatlarının yükselmesine hastalık oluyor. Maalesef bizde sunma ve istem kaynaklı bu gelişmelerden etkilendik. Enflasyonla mücadelede 2020'nin sonuç çeyreğinden itibaren kredi ve maliye politikalarında ciddi adımlar attık. Ancak sonuç dü aydır, toptan gelişmelerin de etkisiyle mali piyasalarda dalgalanmalar yaşandı. Merkez Bankası sonucu sonra etraf faizlerinde, elgün mülkü fiyatlarında, döviz kurunda ve beklentilerde ortak hareketliliğe tanık olduk. Burada tek ilişik dinamiğin menfez gerisi edilemeyeceği kanaatindeyim. Çünkü hepsi bu unsurlar bütünleşmiş ortak biçimde pahalılık görünümünü şekillendiriyor. Gerek toptan geçerli durum gerekse yurtiçinde enflasyonun seyri davranışlarında ölçülü olmayı gerektiriyor. Enflasyon, midi ve etraflıca vadede ortak sunma istem sorunudur. Bu bağlamda maliye politikalarımızı sunma taraflı strüktürel politikalarla ve feyiz artışlarına müteveccih tedbirlerle desteklemeye bitmeme edeceğiz. Başta yenilenebilir erke iktisap etmek üzere, erke dalında atmakta olduğumuz strüktürel adımlar, erke faturamızı ve hasebiyle maliyet geçişkenliğini sınırlıyor. Benzer adımları besin enflasyonu düşüncesince de titizce atıyoruz. Kurduğumuz er ihtar sistemi ve uyguladığımız strüktürel tedbirler sebebiyle toptan kurda kalan besin enflasyonunun yurdumuzdaki etkilerini proaktif ortak halde sınırlamayı amaçlıyoruz'' ifadelerini kullandı.
''Kaynakların tahsisinde bankaların seçici ve odaklı ortak yaklaşım süresince olması gerektiğin düşüyoruz''
Finansal sektördeki hepsi paydaşlarla DOĞRU ortak alışveriş içerisinde olduklarını vurgulayan Bakan Elvan, ''Kredi gelişmelerini derneşik ortak biçimde strateji ediyor. Kredi segmentlerindeki isteği yakından izliyoruz. Bankacılık sektörümüz çelimli kapital yapısı ve deli dolu kalitesiyle metin ortak çatı sunma ediyor. Sektörün dü mevzuyu hassasiyetle değerlendirmesini istiyorum. Birincisi; kullandırılacak bulunan dünkü kredilerin yatırım, üretim, istidam ve ihracata müteveccih olmasını aşırı önemsiyoruz. Kaynakların tahsisinde bankaların seçici ve odaklı ortak yaklaşım süresince olması gerektiğin düşüyoruz. Verilen kredilerin ne amaçlarla kullanıldığını takip edeni de şart. İkincisi; bankacılık sektörümüz teminata mebni anadan görme kredilendireme yaklaşımının ötesine geçmeli sanarak düşüyorum. Risk yönetimine mebni finansman uygulamalarını yaygınlaştırmak gerekiyor. Bu yönde yaklaşım, KOBİ'lerin ve startup'ların ehliyetli mali kaynağa ulaşmasında enine boyuna şişman ehemmiyet taşıyor. Küresel ölçekte hastalıkların yaşandığı ortak çağda büyümede, amme maliyesinde ve bankacılık sektöründe en güzel başarım yayınlayan ülkelerden biriyiz'' sanarak konuştu.
Adem Gürer - Muhammed Fırat Aksoy
