Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, cemaziyelevvel Rusya'nın başkenti Moskova'ya gerçekleştirdiği ziyarette Rusya Dışişleri Sergey Lavrov ile görüşmüştü. Bakan Çavuşoğlu, bugün ise Ukrayna'nın Lviv kentinde Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ile bir araya geldi. Çavuşoğlu ve Kuleba görüşmenin arkası esna eş matbuat toplantısı düzenledi. Kuleba, “Biz Türkiye'nin arabuluculuk çabalarını iri bir kıvançla karşılıyoruz. Bugün doğum Çavuşoğlu Moskova'da icra ettiği görüşmelerin neticelerini bizimle paylaştı. Rusya'nın ülkemize müteveccih icra ettiği saldırılara sonuç hasretmek ve Rus birliklerinin arka çekilmesi düşüncesince Ukrayna'nın gelişigüzel platformda olacağını tabir edebilirim. Ukrayna ve Rusya Başkanlarının görüşmesi için, çabaların yoğunlaşması düşüncesince mutabakata vardık. Savaşın bitmesi mevzusundaki etraflı nazik noktaların Putin ile görüşülmesi icap ettiğini baş döndürücü dobra anladık. Bunun haricinde kılıç yayımcı düet ilişkilerimizi de görüştük. Rus saldırısın başlamasından itibaren Türkiye kabilinden tahsil edilen kararlar düşüncesince şükranlarımızı sunduk” ifadelerini kullandı.
“Erdoğan, 16.00'da Rusya Federasyonu Putin ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi”
8 Ekim'de Stratejik Planlama Toplantısı'nın Ukrayna'da yapıldığını kaydeden Çavuşoğlu, “Özellikle bu ağır eyyam de Lvİv'e gelmiş şekilde ciddi ortağımız Ukrayna'ya bulunan desteğimizi burada ifşa kılmak istedik. 24 Şubat'tan bu yana maatteessüf harp bitmeme ediyor ve binlerce çıplak yaşamını kaybetti. 3 milyonu hayli tertemiz insanoğlu ülkesini bırakma kılmak mecburiyetinde kaldı. Polonya'dan buraya gelirken minval üzerinde ve özelikle kapılarda şahısların beklediğini ve ülkesini bırakma ettiğini gördük ve üzüldük” dedi. Bu savaşın biran ilkin sona ermesi icap ettiğini kaydeden Bakan Çavuşoğlu, “Akan kanın ve cezaevi yaşlarının durdurulması gerekiyor. Biz evvel günden bu güne denli çabalarımızı yoğunlaştırarak bitmeme ediyoruz. Bu düşünceyle arkadaşım Kuleba ve Lavrov'u Antalya'da bir araya getirdik. Toplantıda pozitif yaklaşımında çevre Kuleba'ya bir su daha teşekkürname kılmak istiyorum. Bir yandan Belarus müzakareleri bitmeme ederken kılıç de barışın tesisi düşüncesince çabalarımızı bitmeme ettiriyoruz ve o sebeple cemaziyelevvel Moskova'daydım. Moskova da gündeme gelinen mevzular ve edindiğimiz izlenimler üzerine bugün Kuleba'ya bilgelik verdim. Cumhurbaşkanımız Erdoğan'da cemaziyelevvel Başkan Zelensky ile telefon da görüştü. Bugün de Türkiye saati ile 16.00'da Rusya Federasyonu Putin ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi” açıklamasını yaptı.
“Liderler düzeyinde bir görüşmenin de yerin hazırlanması gerekiyor”
Ukrayna ve Ukrayna halkının bu harp karşısında göstermiş bulunduğu çabayı kâffesi dünyanın gördüğünü kaydeden Bakan Çavuşoğlu açıklamasını sürdürdü:
“Ukrayna'nın arazi bütünlüğü, bağımsızlığı ve egemenliğine desteğimiz tamdır. Ukrayna'ya verdiğimiz dayanaklık kılmak bizim prensipli politikamız ve müttefikliğimizin, ciddi dostluğumuzun doğasıdır. Özellikle insanca alanlardaki yardımlarımız da bitmeme edecek. Türkiye aslında buyana bu süreçte prensipli davranış sergilemiştir. Her dü ülkeyle diyaloğu bulunan bir diyar namına savaşın durdurulması yönünden içten gayretler sergilemiştir. Bu ağır çağda yurttaşlarımızın tahliyesini gerçekleşirdik. Ukrayna yönetiminden baş döndürücü dayanaklık kılmak gördük. Ukrayna yönetimine baş döndürücü teşekkürname ediyorum. Ayrıca Kırım Tatar soydaşlarımıza ve ağır halde bulunan Ukraynalı vatandaşlara kapımızı açıkça tuttuk ve ülkemize mevrut Ukraynalılara da en dobra biçimde ev sahipliği hazırlamaya çalışıyoruz. Bugün en iri zorluğumuz Mariupol branşında orada çatışmalar bitmeme etmiş bulunduğu düşüncesince orada canlı vatandaşlarımızı ve tertemiz sivillerin tahliyesini yapmaktır. Temennimiz ilkin Mariupol'da insanca bir ateşkesin sağlanması sonradan da kâffesi Ukrayna da savaşın sona ermesi ve ateşkesin sürekli bir halde organizasyon edilmesi ve barışma ve sulh önünde diplomasiye vesile verilmesidir. Kuleba ve Lavrov'u tabii Antalya'da bir el farklı araya getirmekten kılıç bahtiyar olacağız. Ama en endamsız sürede bundan sonradan liderler düzeyinde bir görüşmenin de yerin hazırlanması gerekiyor. Böyle bir liderler ortada ki görüşmeye de ev sahipliği gerçekleştirmek istediğimizi daha ilkin de belirtmiştik. Bu dü ziyaretin sonucunda yayımcı muharebeler düşüncesince bir bilinçlilik bildirmek ağır mümkün fakat mütareke umudumuz biraz daha artmıştır”
Financial Times'da arsa düzlük 15 maddelik uyum metnine bağlı suali cevap veren Kuleba, “Mutabakat metninin Rusya'nın isteklerini içeren bir doküman bulunduğunu tasdik edebilirim. Bu Ukrayna'nın onama etmiş bulunduğu maddeler biçiminde yorumlanmamalı. Ukrayna'nın düzenlilik garantilerinin istediği en ehemmiyetli konu. Savaş başlamadan ilkin Ukrayna'nın Birleşmiş Milletler Konseyi Daimi üyeliği Türkiye ve Almanya'nın katılımıyla bir doruk toplantısı dair bir üstünlük ortaya koydu. Dolayısıyla bu inisiyatifi de geliştirerek Türkiye'yi de garantilerini onama kılmak istediğimiz devletler ortada görüyoruz. Türkiye Karadeniz branşında istikrarı sağlayıcı baş döndürücü iri bir otoriteye sahip. Sadece Rusya ile düzenlilik mevzularını bahsetmek boş boş olacak. Bizim baş döndürücü yönlü bir anlaşmaya ihtiyacımız var” dedi.
Çavuşoğlu: “iki liderin bir araya hulul ihtimali var”
Çavuşoğlu ise bire bir soruya, “Bu ortaklaşa düzenlilik anlaşması dair Ukrayna'nın bir teklifi oldu. H5 +Türkiye ve Almanya. Dün Moskova da yaptığım temaslarda Rusya'nın buna itirazı olmadığını ve hakeza bir teklifi onama edebileceklerini gördüm. Tabi burada ehemmiyetli bulunan gelişigüzel dü tarafın birlikte halkının da onama edebileceği bir mutabakata varılması ve bu mevzularda barışma zemini olursa dü liderin bir araya hulul ihtimali var. Ukrayna tarafı sayın Zelenskiy bunu aslında buyana söylüyor. Türkiye de Putin ile bir araya doğmak istediğini söylemişti. Biz Putin ile de temasımızı sürdürüyoruz. Böyle bir toplantıya kıvançla ev sahipliği gerçekleştirmek isteriz. İki liderin görüşmesi düşüncesince devir hasretmek zor. İki liderin de buna müheyya olması geçişsiz bu yerin de hazırlanması gerekiyor. Tarihi de onlar belirleyecek” ifadelerini kullandı.
“Mariupol da 100'den bir tomar vatandaşımız bulunuyor”
Çavuşoğlu açıklamasını şöyleki sürdürdü:
“Mariupol da minimum 24 saatliğine insanca ateşkesin ve koridorun açılması teklifi Antalya'da gündeme gelmişti ve köle bu teklifi çelimli bir halde desteklemiştim. Maalesef bunu başaramadık, çatışmalar bitmeme diyor. On binlerce çıplak şehri bırakma edemedi. Biz gelişigüzel dü tarafla da değini halindeyiz. Rus tarafı kullanmakta olanları boşaltmak istediklerini Ukrayna'nın engellediğini, Ukrayna da buna müheyya olduklarını ve Rusların engellediğini söylüyor. Biz de, burada arsıulusal firmalar Kızılhaç Örgütü ve BM insanca hareketi bulunan OCHA ve Türk Kızılayı teleskop olsun. 24 dakika mütareke oldun, geçenek açılsın ve bu insanca firmalar gözlemlesin dedik. Biz kâffesi öteki alanlarda yurttaşlarımızın tahliyesi sürecinde Ukrayna kabilinden baş döndürücü iri dayanaklık kılmak gördük. Bu desteklerle kestirmece 15 bin 200 insanımızı boşaltma ettik. Şuan da Mariupol da 100'den bir tomar vatandaşımız bulunuyor”
Çavuşoğlu, “Dün Moskova da gündeme de geldi bugünde burada ele aldık Ukrayna'nın iş donanmasına müheyya olduklarını kendileri bizlere tabir etti” dedi.
“Ben Ukrayna'nın bu garantiyi hasretmek istediğimizi tabir kılmak isterim. Problem bizim tarafımız da değil Rusya tarafında” diyen Kuleba, “Biz bugün sayın Mevlüt Çavuşoğlu ile Mariupol'u elden insanca geçenek yönünden değil gelişigüzel manada değerlendirdik. Ben meslektaşıma Mariupol de Rusya'nın uyguladığı vicdansız tutumu anlattım. Bugün Mariupol dünyanın en dinamit noktayı biçimine geldi. Herkesin oradaki Rus saldırısının durdurması düşüncesince güç göstermesi lazım” ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu: “Ukrayna'nın indinde olduk bundan sonradan da indinde olmaya bitmeme edeceğiz"
Çavuşoğlu “Savaş dair prensipli bir davranış sergiliyoruz. Doğruya akilane yanlışa kusur diyoruz. Bahsettiğiniz Bayraktar SİHA'ları Ukrayna kabilinden bir Türkiye'de bir şirketimizden satın tahsil edilen ürünler. Biz yayımcı Türkiye namına aslında buyana Ukrayna'nın indinde olduk bundan sonradan da indinde olmaya bitmeme edeceğiz” açıklamasını yaptı.
Volkan Kayalar - İsmail Coşkun - Kenan Kayrak
