Bakü
Ermenistan, Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrası, ellerindeki Rus silahlarıyla işgal etmiş bulunduğu Karabağ ve çevresindeki topraklardan, kestirmece 30 sene boyunca, Azerbaycan askerlerine ve sivillerine saldırılar düzenledi.
Ermenistan ordusunun sivillere müteveccih saldırılarının derece derece artarak çoğalması ve 27 Eylül 2020'de dek hattındaki köylerin ağırbaşlı silahlarla ateşe tutulması bardağı taşıran akıbet felç oldu. Azerbaycan ordusu, ayrımsız gündüz Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in talimatıyla dirlik operasyona başladı.
Ermeni güçlerinin Azerbaycan çırçıplak iskân birimlerine acı açması üstüne başlatılan, birlikte müddet sonraları "vatan savaşına" dönüşen harekât gündüz gündüz şu şekilde gelişti:
27 Eylül 2020 - Azerbaycan ordusunun harp alanı hattındaki mevzilerine ve çırçıplak iskân birimlerine vakit 06.00 sıralarında Ermenistan ordusunca şişman yetenekli silahlarla, ferde ve havanlarla acı açıldı.
Ermenistan ordusunun dip bombardımanı kararı dek hattındaki köylerde çırçıplak ve askeri can kayıpları yaşandı, çırçıplak enfrastrüktür çın dokunca gördü.
Azerbaycan ordusu bu evolüsyon üstüne hepsi harp alanı süresince dirlik hamle başlattı. Karşı saldırının ilkin saatlerinde senelerdir karışma altında mevcut 6 karye ile kimi ciddi tepeler kurtarıldı.
Cumhurbaşkanı Aliyev ulusa sesleniş hitabı yaparak Azerbaycan'ın davasının adalet davası olduğunu, şahıs yurtlarını örtbas yapmak düşüncesince savaşım ettiklerini belirtirken Azerbaycan Milli Meclisi de ayrımsız gündüz ülkede "savaş hali" duyuru etti.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Twitter hesabından meydana getirdiği açıklamada, "Azerbaycan'a müteveccih saldırılarına birlikte yenisini ekleyen Ermenistan, alanda barışın ve huzurun önündeki en şişman zılgıt bulunduğunu birlikte kat henüz göstermiştir. Türk milleti gelişigüzel devir bulunduğu kabilinden bugün de hepsi olanaklarıyla Azerbaycanlı kardeşlerinin yanındadır." ifadelerini kullandı. Erdoğan, Aliyev'i telefonla arayarak desteğini yineledi.
28 Eylül 2020 - Ordu, yurtlarını örtbas yapmak düşüncesince operasyonunu sürdürürken, ülkede bölümsel seferberlik duyuru edildi.
3 Ekim 2020 - Terter ilinin Sukavuşan kasabası işgalden kurtarıldı. Bölgenin su ihtiyacının ehemmiyetli yönünü karşılayan barajın toprak alması nedeniyle ciddi ciddiyete cemaat kasabanın kurtarılmasını Cumhurbaşkanı Aliyev Twitter hesabından duyurdu.
4 Ekim 2020 - 27 sene karışma altında mevcut Cebrayıl şehri işgalden kurtarıldı. Azerbaycan halkını sevince boğan bu haberi Cumhurbaşkanı Aliyev duyurdu. Başta Bakü peyda buyurmak az daha hepsi şehirlerde ahali sokaklara döküldü.
9 Ekim 2020 - Hadrut kasabası işgalden kurtarıldı.
10 Ekim 2020 - Azerbaycan ile Ermenistan, cenazelerin ve esirlerin değişim yapmak düşüncesince eğreti mütareke mutabakatı sağladı.
11 Ekim 2020 - Ermenistan ordusu, ateşkesin üstünden 24 vakit geçmeden, Azerbaycan'ın Gence kentine füzelerle saldırdı. Saldırıda 10 çırçıplak öldü, 40 çırçıplak yaralandı.
17 Ekim 2020 - Ermenistan, Gence'ye birlikte defa henüz roket saldırısı düzenledi. Bu saldırıda da aralarında evlat ve evlatların bulunduğu 15 çırçıplak yaşamını yitirdi, 55 ad yaralandı.
Aynı gün, Fuzuli şehri ile beş altı köyü işgalden kurtarıldı. Haberi Cumhurbaşkanı Aliyev, ulusa sesleniş hitabı yaparak vatandaşlarına duyurdu.
18 Ekim 2020 - Yine insanca amaçlarla eğreti mütareke duyuru edildi ancak Ermenistan gene ateşkese uymadı.
İran-Azerbaycan sınırında Araz Nehri üstünde toprak meydan ve 11. yüzyılda mensur edilen Hudaferin Köprüsü, Ermenistan güçlerinden temizlendi, köprüye Azerbaycan bayrağı dikildi.
20 Ekim 2020 - Zengilan şehri işgalden kurtarıldı.
25 Ekim 2020 - Gubadlı şehri işgalden kurtarıldı.
26 Ekim 2020 - ABD'nin girişimiyle Azerbaycan ile Ermenistan'ın üstünde anlaştığı insanca gayeli eğreti mütareke yürürlüğe girdi. Ermenistan ordusu, Azerbaycan birliklerine ferde atışı gerçekleştirerek, üçüncü defa duyuru edilen ateşkesi de ihlal etti.
27 Ekim 2020 - Ermenistan ordusu, Berde kent merkezine bilye bombasıyla hamle düzenledi. Saldırıda, birisi evlat 5 ad yaşamını kaybetti.
28 Ekim 2020 - Berde'ye Ermenistan ordusunca birlikte hamle henüz düzenlendi. Misket bombalı saldırı, 21 sivilin hayatına mülk oldu. Azerbaycan ordusu gözcü atışı ile Berde'ye hamle oluşturan roket sistemlerini imha etti.
8 Kasım 2020 - Karabağ'ın bayrak şehri Şuşa işgalden kurtarıldı. Yaklaşık 1500 rakımlı şehre hemen ferah silahlarıyla gidebilen Azerbaycan ordusunun hususi eğitilmiş birlikleri, döş göğüse savaşarak şehri kurtardı. Azerbaycan ordusunun Şuşa'ya girmesi, Ermenistan ordusunun dağılmasına sebep oldu.
Ermenistan hezimeti ikrar etti
10 Kasım 2020 - Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya ortada üçgen deklerasyon imzalandı. Yenilgiyi ikrar fail Ermenistan, Ağdam, Kelbecer ve Laçın illerini, Azerbaycan'a reddetme etmeyi üstenme etti, harp sona erdi.
20 Kasım 2020 - Azerbaycan ordusu, 27 senedir karışma altında mevcut Ağdam'a girdi.
25 Kasım 2020 - Kelbecer, Azerbaycan'a reddetme edildi.
30 Kasım 2020 - Ermeni güçleri, 28 sene ilkin karışma etmiş bulunduğu Laçın'dan çıktı.
Azerbaycan ordusu 44 günde 5 şehir, 4 belde ve 286 köyü işgalden kurtardı, imzalanan deklerasyon gereği Ermenistan ordusu Ağdam, Kelbecer ve Laçın illerini vazgeçme buyurmak mecburiyetinde kaldı.
İkinci Karabağ Savaşı'nda Azerbaycan ordusu, 2 bin 908 martir verdi. Savaşta, 94 çırçıplak Azerbaycanlı, Ermenistan'ın saldırısı kararı yaşamını kaybetti.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, operasyonun başladığı 27 Eylül'ü "Şehitleri Anma Günü" duyuru etti. Üçlü bildirinin imzalandığı 10 Kasım zamanı ise "Zafer Günü" duyuru edilse de bu tarih, Mustafa Kemal Atatürk'ün ölüm haset bulunduğu düşüncesince Şuşa'nın işgalden kurtarıldığı 8 Kasım ile değiştirildi.
SİHA'ların etkisi
Azerbaycan, 2. Karabağ cenginde silahlı insansız iklim araçlarını (SİHA) dip adına kullandı. Ermenistan askerlerinin karışma etmiş bulunduğu topraklardaki efdal noktalara mevziler oluşturması, bölgenin genelinin dağlık olması SİHA'ların Azerbaycan açısından henüz müfit neticeler doğurmasını sağladı. Azerbaycan ordusunun kullandığı SİHA'ların Ermenistan ordusuna ilişik silahları ve birlikleri imha etmesine bağlı görüntüler, Azerbaycan'da sevinci, gururu ve fideist artırırken Ermenistan tarafında menfi ruhsal hasiyet yarattı. Azerbaycan'ın ilkin SİHA'lar peyda buyurmak az daha teknolojik silahlarla, karışma altındaki yurtlarını kurtardığı 44 günce harp "modern savaş" adına nitelendirildi.
Türkiye'nin desteği Azerbaycan'a çelim verdi
Savaşın ilkin anlarından itibaren ilkin Cumhurbaşkanı Erdoğan peyda buyurmak az daha Türk mutluluk yetkilileri kesif pıtrak Azerbaycan'ın beraberinde olduklarını açıkladı. Türkiye, üçüncü ülkeleri, Azerbaycan'ın adalet savaşına engelleme etmemesi dair uyardı. Türkiye'nin bu desteği Azerbaycan halkı ve ordusuna maneviyat sağladı.
Cumhurbaşkanı Aliyev, Karabağ ile dayalı gelişigüzel konuşmasında, Erdoğan'ın "Azerbaycan bekâr değildir" lafının üçüncü güçlerin harbe karışan olmasını önlediğini belirterek, Türkiye'nin desteklerini tek devir unutmayacaklarını anlatım etti.
