Münih
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ve Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili, 59. Münih Güvenlik Konferansı kapsamında planlı eş panele konferansçı kendisine katıldı.
Aliyev, "Dağları Devirmek? Güney Kafkasya'da Güvenlik İnşa Etmek" başlıklı panelde, tahminî eş senedir bitmeme Rusya-Ukrayna savaşının ülkesi üstünde direkt tesiri olmamasına rağmen, umumi kendisine jeopolitik durumun değiştiğini, mahsus de harp önceleri vaziyete dönemeyeceğini söyledi.
Savaş zımnında ticari kendisine birtakımı dezavantajlar ve avantajlarla karşılaştıklarını tamlayan Aliyev, kendilerinin de tahminî 2 sene denli ilkin eş harp (İkinci Karabağ Savaşı) yaşadıklarını ve bunun 44 devir sürdüğünü anlatım etti.
Savaşın ne olduğunu, halklara ne cins ateş ve yadımlama getirdiğini bildiklerini dile getiren Aliyev, şunları kaydetti:
"Bu yüzden, Avrasya'da barışın sağlanmasını tabii istiyoruz. Azerbaycan ve Ermenistan'ın bunu, etraflıca süredir bitmeme fail açmazdan eş intikal kendisine göstermesi icap ettiğini düşünüyorum. Karşılıklı tiksinti ve antagonizm sona ermelidir. Azerbaycan ve Ermenistan kendisine şu an eş sulh anlaşması üstünde çalışıyoruz. Umarım bunu en andıran sürede gerçekleştireceğiz. Bence bu, ağır tarihî anlaşmazlıkları bulunan devletlerin eş araya gelerek, antagonizm sayfasını kapatabileceğine dobra eş sağlam olabilir."
Aliyev, Ermenistan ile sulh görüşmelerine değgin zaman Münih'te Amerika Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Paşinyan'ın da katılmış olduğu 3'lü görüşmeye değinerek, alanda "Azerbaycan ile Ermenistan'ın sulh görüşmeleri" ve "Azerbaycan'ın, Karabağ'daki Ermeni nüfusuyla görüşmesi" üzere dü istikametli yaklaşım anlamında kuma eş anlayışın bulunduğunu anlatım etti.
Buna amade olduklarının altını çizen Aliyev, bunu alanda canlı Ermeni topluluğunun temsilcileriyle gerçekleştirebileceklerini, Rusya'dan mevrut kişilerle yapmayacaklarını anlatım etti.
Aliyev, Karabağ ve çevresindeki illerin 30 sene Ermenistan işgali altında kaldığını hatırlatarak, bu mevzuda Ermenistan'a da eş müeyyide olmadığını laflarına ekledi.
"Barıştan ayrıksı alternatifimiz yok"
Gürcistan Başbakanı Garibaşvili de hakeza eş panelin düzenlenmesinde alın teri dökenlere teşekkürname ederek, Rusya-Ukrayna savaşının hepsi düşüncesince müşkülat getirdiğini belirtti.
İkinci Dünya Savaşı'nın peşi sıra Avrupa'nın ve dünyanın umumi kendisine hakeza eş sıkıntı yaşamadığını kaydeden Garibaşvili, 2008'de kendilerinin de Rusya ile savaştığını ve Rusya'nın Gürcistan toprakları bulunan Abhazya ile Güney Osetya'yı karışma ettiğini kaydetti.
Garibaşvili, Rusya'nın Gürcistan topraklarında askeri üsleri bulunduğunu anımsatarak, 2008'den bu yana aşırı eş tomar problemlerle dirlik karşıya kaldıklarını anlatım etti.
Rusya'nın şu anda Ukrayna üstünde yoğunlaştığını kail Garibaşvili, "Bu tahripkâr eş savaş. Bu mücadelesi dönmek düşüncesince elimizden mevrut gelişigüzel şeyi yapmalıyız. Barıştan ayrıksı alternatifimiz yok." dedi.
Garibaşvili, Rusya'nın 2008'de Gürcistan'a saldırmasından bu yana Rusya üstünde makbul rastgele eş müeyyide göremediğini ve devletlerin Rusya ile ticaretlerinin alışılagelen eş halde bitmeme ettiğini gördüklerini belirterek, bunun ise aşırı biçimsiz eş ayraç bulunduğunu söyledi.
"Bölgemizde yönetilmesi müstelzim nice riziko var"
Paşinyan ise üç diyar liderinin hakeza eş formatta evvel el buluşmasının zamanı konuşma olabildiği fikrine katıldığını söyledi.
Şu anda oluşturulmakta bulunan tarihin içeriğini belirlemenin önemine yer veren Paşinyan, değişik print ve neticeler elde etseler de son odaklı olmaları gerektiğine değindi.
Paşinyan, "Küresel dengesizlik sahamızda işleri hâlâ elleme bir vaziyete getiremez. Uzun eş süredir topu topu arsıulusal dikkatler Ukrayna üstünde yoğunlaştı ve bu, bölgemiz düşüncesince acemi riskler oluşturuyor. Uluslararası merakı sahamızda avlamak da aşırı ehemmiyetli zira sahamızda yönetilmesi müstelzim nice riziko var." niteleyerek konuştu.
Demokratik ıslahat gündemine değgin kaldıklarına ayraç fail Paşinyan, demokratik reformlar, hukukun üstünlüğü, insanoğlu hakları ve ari kaymakamlık üzere demokratik kurumların geliştirilmesinin bölgelerindeki umumi vaziyeti hâlâ elleme bir vaziyete getireceğine inandıklarını söyledi.
Paşinyan, Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen Türkiye'ye, iane ile kontrol ve istirdat ekiplerini çabucak insanca motivasyonlarla gönderdiklerini kaydetti.
Bu süreçte Türk hükümetinden aşırı müspet tepkiler aldıklarını da tamlayan Paşinyan, "Bu adımın siyasal neticeleri da olacaksa hâlâ elleme fakat insanca iane evvel motivasyonumuzdu." niteleyerek konuştu.
Paşinyan, depremlerden ilkin de Türkiye ile hususi elçiler tarafından diyalogları bulunduğunu belirterek, "Türkiye ile diplomatik ilişkilerin kurulması ve sınırların açılması, çabucak diyalekt gestalt açısından değil, arsıulusal gestalt açısından da aşırı müspet olacaktır." dedi.
