Ankara
Avrupa Birliğinin (AB) doğal gaz ihtiyacının yüzdelik 40'ını karşılayan Rusya'ya bağımlılığı düşürmek ve borazan hatlarından gaz akışının kesilmesi ihtimaline karşılık, Brüksel'in hazırlık çeşitlendirme çabalarında Asya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da bulunan müstahsil devletler gündeme geliyor.
Avrupa'nın borazan hattına seçenek namına kullandığı sıvılaştırılmış gaz (LNG) tedarikinde Katar ve ABD listede fevk tam bulunurken, Avrupa kıtası ile aracısız gaz hattı bulunan Kuzey Afrika'da Cezayir ve Libya avantajlı devletler konumunda bulunuyor.
Cezayir, Nijerya doğal gazının Nijer üstünden Avrupa'ya taşınması tartışmalarında Rus gazını ağız ağıza ikame ika olanağına erişemese de AB'nin Moskova'ya bağımlılığını azaltabilecek potansiyeli bulunan en ehemmiyetli alternatiflerden bir tanesi namına değerlendiriliyor.
Avrupa gaz ithalatının kestirmece yüzdelik 40'ı Rusya'dan sağlanıyor. Finlandiya, Almanya, Polonya, Slovakya ve Bulgaristan kabil devletlerde bu nispet yüzdelik 60'ların hesabına çıkıyor. Çekya ise ağız ağıza Rus gazına basıcı bulunuyor. Avrupa, toptan ölçekte ise doğal gazın en şişman ihracatçıları ortada arazi alıyor.
Doğal gaz bildirme tartışmaları Avrupa’da bitmeme ederken sabık hafta Cezayir Enerji ve Maden Bakanı Muhammed Arkab ile Nijerya Petrol Kaynaklarından Sorumlu Devlet Bakanı Timipre Sylva telekonferans yöntemiyle görüşmüş, Nijerya doğal gazının Nijer ve Cezayir üstünden Avrupa'ya taşınmasını sağlayacak borazan hattı projesi konuşulmuştu.
Cezayir'de bulunan durum
Rusya-Ukrayna geriliminde mümkün Rusya yaptırımlarının Avrupa'nın gaz tedarikini riske sokacağı düşünülürken, Avrupa ile gaz borazan çizgileri linkleri bulunan Cezayir'in hazırlık düşüncesince seçenek rotaların en uygunlarından bir tanesi olması, gözleri bu ülkeye çevirdi.
2,3 trilyon metreküp müdellel gaz rezervine ehil Cezayir'den doğal gazın Avrupa’ya taşınmasının deniz altı borazan çizgileri sebebiyle sağlanabilmesi, ışıntı LNG kabil nispetle fiyatlı seçeneklere gereğince avantajlı halde bulunuyor.
Cezayir, İtalya, Portekiz ve İspanya'ya borazan hatlarıyla, Türkiye ve Yunanistan'a ise ceninisakıt miktarlarda sıvılaştırılmış gaz ihracatı yapıyor.
Buna karşın Cezayir'in salname 500 bilyon metreküp yöresinde gaz tüketen ithalata basıcı AB düşüncesince şişman ölçekte gaz taşıyacak altyapıdan mahrum olması, ülkenin dünkü enfrastrüktür emekleri yapmasını gerektiriyor.
Afrika kıtasından gaz borazan hatlarıyla Avrupa’ya taşınan gaz miktarının 2021 senesinde 50 bilyon metreküpe eriştiği hesaplanırken, bu hacim Avrupa'ya revan Rus borazan hatlarından hoppadak bir tanesi bulunan Nord Stream I'in kapasitesinin altında bulunuyor.
Hassi R'Mel piyasası hatların eş noktası
Cezayir sabık sene 100 bilyon metreküpe DOĞRU üretimle zamanı üstün dereceli kırmıştı. Ülke, 2020'de 81,5 bilyon metreküp gaz üretimiyle Afrika'da önder konumda bulunuyor. Bunu 58,5 bilyon metreküp üretimle Mısır, 49,4 bilyon metreküple Nijerya, 13,3 bilyon metreküple Libya izleme ediyor. Afrika’nın gayrı ülkelerindeki istihsal ise bire müşterek devirde 28,6 bilyon metreküp seviyesinde gerçekleşti.
Ülkenin Hassi R'Mel gaz alanından çıkarılan gaz, Fas üstünden İspanya'ya ulaştırılıyor. Cezayir, Fas, İspanya, Portekiz topraklarından sabık geçek Magrep-Avrupa Gaz Hattı namına biliniyor.
Bechtel ve Saipem çeşidinden düz yazı edilen geçek 1620 kilometre uzunluğa ehil ve ilkokul bölümden oluşuyor. İlk aşamada 8,6 bilyon metreküp salname gaz taşınması istenen ayrıca arzu doğrultusunda 12 bilyon metreküp salname nakil kapasitesi düşüncesince teşmil emek harcaması yapılmıştı. Bu hattan Avrupa'ya 2020'de 3,67 bilyon metreküp gaz taşınmıştı. 2021 senesinde ise Avrupa’ya taşınan gaz miktarı 6 bilyon metreküpe yaklaşmıştı.
Ancak Magrep-Avrupa Gaz Hattı, 31 Ekim 2021'den buyana Fas ve Cezayir'in diplomatik ilişkilerinin bozulmasından ötürü boğunuk halde bulunuyor. Cezayir, hattın 25 salname pres kontratını yenilemeyeceğini duyurmuştu.
Resmi açılışı 2011'de meydana getirilen Cezayir ve İspanya arasındaki deniz altı gaz hattı Medgaz da Hassi R'Mel alanından başlıyor ve Beni Saf Limanı'ndan arazi dibine inerek İspanya'ya ulaşıyor. Hattın karadaki bölümü 547 kilometre, deniz altındaki bölümü ise 210 kilometre boyunda bulunuyor. Yıllık 10 bilyon metreküp gaz transfer kapasitesine ehil hattan 2020'de 5,39 bilyon metreküp gaz taşınırken bu miktarın 2021'de 8 bilyon metreküpü aştığı kestirim ediliyor.
Tunus üstünden Sicilya'ya ordan da İtalya'ya vasıl Trans Akdeniz Doğal Gaz Hattı da gene Hassi R'mel gaz alanından başlıyor. Hat, salname 33 bilyon metreküp transfer kapasitesine sahip. 2020'de bu hattan Avrupa'ya 11,44 bilyon metreküp gaz iletilirken, 2021'de ise dış alım az şimdi dü katına çıktı.
Cezayir'de toplanmış saymaca sıvılaştırma kapasitesi 33 bilyon metreküpe DOĞRU 4 LNG tesisi arazi alıyor.
AB, Rus gazına seçenek herhangi müşterek seçeneği değerlendiriyor
Akdeniz Ülkeleri Enerji Şirketleri Birliği Petrol ve Gaz Direktörü Sohbet Karbuz, AA muhabirine, Avrupa'nın Rus gazını ikame geçirmek düşüncesince herhangi müşterek ayrışık alternatifi değerlendirdiğini söyledi.
Kuzey Afrika'dan ek doğal gaz, ABD ve Katar'dan LNG, Azerbaycan'dan da gaz kabul ika dair Avrupa’da görüşlerin bulunduğunu tamlayan Karbuz, "Avrupa'nın kişi evinde de üretimi artırmama mevzusundaki direnmesi bitmeme ediyor. Gröningen sahasındaki artma müşterek ayrıklık namına kalacak. Avrupa'nın elinde dü ceviz şimdi var lakin bu çelimsiz devamlı müşterek ilaç değil. Birisi doğal gaza bulunan talebi düşürmek. İkincisi biyogaz, bio-metan ve müvellidülma gazının toplanmış gaz istihsal ve tüketimindeki payını artırmak." niteleyerek konuştu.
Nijerya gazının Hassi R'Mel gaz bölgesine getirilip Avrupa'ya iletilmesi mevzusunun senelerdir tartışıldığını dile getiren Karbuz, ilkin hattın beklenen rotası üstünde bulunan bazısı alanlarda şimdi önceki Fransa'nın gerçekleştirmiş yer aldığı çekirdeksel denemelerin hastalık olabildiği esenlik tehlikelerinin de ortamında bulunmuş yer aldığı nice nedenden dolayı ötürü projenin yaşama geçmesinin baş döndürücü ağır bulunduğunu anlatım etti.
Karbuz, Cezayir'in etkisiz halde bulunan ehemmiyetli müşterek LNG kapasitesi bulunduğunu lakin ülkenin önceliğinin İspanya'ya yükümlülüklerini adına iletmek olduğuna dikkati çekerek, Cezayir, Libya ve Mısır'ın Afrika'dan AB'ye gaz iletilmesinde anne kaynaklar bulunduğunu aktardı.
Bu kaynakların Avrupa'nın küsurat erke gereksinimi menfez önüne alındığında fiyatı ne olursa olsun hacim açısından geride kaldığını kail Karbuz, Afrika doğal gazının Avrupa düşüncesince en azından çelimsiz vadede yegâne başına tam olmayacağını lakin hazırlık çeşitlendirmesinin bölümsel müşterek parçası namına değerlendirilebileceğini kaydetti.
