Avrupa Adalet Divanı, Polonya ve Macaristan'ın Avrupa Birliği (AB) fonlarını hukukun üstünlüğü ilkesine bağlayan mekanizmanın iptali düşüncesince icra ettiği başvuruyu reddetti. Adalet Divanı, Lüksemburg'da icra ettiği toplantının peşi sıra AB bütçesinden örgen devletlere sağlanan finansmanın, örgen devletlerin hukukun üstünlüğüne hürmet göstermesi şartına bağlayan koşulluluk mekanizmasının AB hukukuna makul olduğuna hükmetti.
Karar, kaza kurumlarındaki tadilat nedeniyle akıbet senelerde yoğun pıtrak AB kurumlarıyla erinç karşıya mevrut Polonya ve Macaristan'ın AB bütçesinden alacakları fonlarda milyarlarca euroluk kesintiyle erinç karşıya kalmasını cins bir duruma getirdi.
"Karar Macaristan'a müteveccih siyasal intikamın müşterek parçası"
AB üyesi devletlerin liderleri Aralık 2020'de AB fonlarının koşulluluk mekanizmasına bağlanması üstünde anlaşmış, AB fonlarını beklenen kötüye kullanımdan korumayı amaçlayan hukukun üstünlüğü yönetmeliği 1 Ocak 2021 tarihinde yürürlüğe girmişti. Polonya ve Macaristan 11 Mart 2021 tarihinde bahis konusu mekanizmanın iptali düşüncesince Avrupa Adalet Divanı'na başvurmuştu. Polonyalı yetkililer, mekanizmanın örgen devletlerin belgisiz ilkeler temelinde siyasal kıymetlendirme yapmasına sefer açtığını, ahbaplık devletinin koşullarını adına getirme noktasında ölçülebilir müşterek ölçüt tanımlamadığını ati sürmüştü.
“Yasalaştırılmış finansal şantaj"
Adalet Divanı'nın kararının peşi sıra Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, gerekçeli sonucu okuduktan sonraları müşterek kıymetlendirme yapacağı belirtildi. Polonya Adalet Bakan Yardımcısı Sebastian Kaleta içtimai iletişim araçları hesabında icra ettiği açıklamada, bugünden itibaren Polonya'nın alacağı hepsi özgür kararların "AB forumunca yasalaştırılmış finansal şantaj" riskiyle erinç karşıya kalacağını ati sürdü.
“Siyasi intikam”
Macaristan'da iktidarda mevcut Fidesz-Macar Yurttaş Birliği Partisi çeşidinden meydana getirilen açıklamada ise, kararın Macaristan'a müteveccih siyasal intikamın müşterek parçası bulunduğunu duyurdu. Macaristan Adalet Bakanı Judith Varga ise, "Kararın Brüksel'in yetkisini kötüye kullanmasının müşterek örneği" bulunduğunu anlatım etti.
Ebru Orhan